GİL FİQURLAR – gildәn düzәldilәn, әsasәn, dulus kürәsindә bişirilmiş müxtәlif heyvan vә insan heykәlciklәri. Eneolit dövründәn başlayaraq әksәr xalqlarda uzun müddәt qәdim etiqad әnәnәsi olmuşdur. Azәrb.-ın Mingәçevir, Qazax, Naxçıvan, İsmayıllı, Beylәqan, Qәbәlә, Ağsu r-nları, Nax. MR Şәrur r-nu, habelә Cәnubi Azәrb.-ın qәdim yaşayış mәskәnlәrindәn (Göytәpә vә s.) gildәn çoxlu insan fiqurları tapılmışdır. Antropomorf fiqurların әn çox vә orijinal nümunәlәri İsmayıllı r-nundakı Mollaisaqlı k.-ndә, Şahtaxtı yaşayış yerindәki arxeoloji abidәlәr kompleksindә, Kәngәrli abidәlәrindә, Baba-Dәrviş yaşayış mәskәnindә aşkar edilmişdir. Bunların әksәriyyәti ayaq üstә vә çılpaq, bәzәn dә bәzәkli geyimdә tәsvir edilmiş qadın fiqurlarıdır. İbtidai icma dövründә matriarxatla әlaqәdar qadına sitayiş bütlәri yaradılmış, antik dövrdә isә hәmin bütlәr mәhsuldarlıq, nәsilartırma rәmzi kimi ilahilәşdirilmişdir. G.f.-ın qәdim incәsәnәt nümunәlәri baxımından da mühüm әhәmiyyәti var.
Əd.: H ә b i b u l l a y e v O. Naxçıvan MSSR әrazisindә eneolit vә tunc dövrü. B., 1982.
