Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
IX CİLD (FEDİNQ - EMİN)
    GİRİN

    GİRİN, S z l i n – Çinin şm.-ş.-indә әyalәt. Sah. 187 min km2. Əh. 27,5 mln. (2010). İnz. m. Çançun ş.-dir. Əyalәtin c.-ş. hissәsini Mancuriya–Koreya d-rı (maks. hünd. 2750 m, Baytouşan d.) tutur. Şm.-q.-dә Sunlyao düzәnliyi yerlәşir. İqlimi mülayim mussondur. Ərazinin tәqr. 30%-i meşәdir. G. ölkәnin mühüm sәnaye r-nudur. Daş kömür, mis, qurğuşun-sink vә dәmir filizlәri, qızıl çıxarılır. Ağac tәdarük olunur. Sunqari çayındakı SES G.-in energetikasının әsasını tәşkil edir. Maşınqa- yırma, qara metallurgiya, meşә, ağac emalı, kağız, kimya sәnayesi var. K.t.-nın әsas sahәsi әkinçilikdir. Qarğıdalı, darı, qaolyan, soya, şәkәr çuğunduru vә s. әkilir. Qaramal, donuz, qoyun, at, maral saxlanılır. Jenşen yığılır.


    Çinin sürәtlә inkişaf edәn sәnaye vә aqrar-sәnaye mәrkәzlәrindәn biridir. ÜRM-in hәcmi 223,4 mlrd. dollar, adambaşına tәqr. 8,4 min dollardır (2017). Avtomobilqayırma (First Automotive Group Corporation), o cümlәdәn neft-kimya (neft, tәbii qaz, ximikatlar, mineral gübrәlәr, dәrman preparatları vә s.), informasiya, metallurgiya, energetika, yeyinti, emal sәnayesi, kәnd vә meşә tәsәrrüfatı inkişaf etmişdir. Dәzgah vә cihazqayırma, hәmçinin әczaçılıq (qәdim Çin tәbabәti burada geniş yayılmışdır) әyalәtin әnәnәvi sahәlәrindәndir. G. ölkәnin optik sәnaye (ölkәnin әn iri optik verici vә optik avadanlıq istehsalı müәssisәlәri) mәrkәzidir. Burada daş kömür, molibden, nikel, dәmir filizi vә s. hasil olunur. Sunqari çayı üzәrindә iri SES (1950 ildәn) var.


    Əkinçilikdә çәltik (әsasәn, ş. hissәsindә), buğda, sorqum, qarğıdalı, kәvәr soğanı, lobya, şәkәr çuğunduru, tütün, kәtan toxumu, günәbaxan vә s. becәrilmәsi mühüm yer tutur. G. ölkәnin әsas buğda tәdarükçülәrindәn biridir. Dәrman bitkilәrinin (jenşen vә s.) becәrilmәsi vә ixracı gәlir gәtirәn sahәlәrdәndir. Meşә tәsәrrüfatı, daha çox sellüloz vә kağız, hәmçinin oduncaq istehsalına yönәlmişdir. Sunqari çayının yuxarı hövzәsindә balıqçılıq, dağlıq vә ovalıq әrazilәrdә arıçılıq; kustar (dulusçuluq, dini vә s. suvenirlәr, kağız vә kәtandan müxtәlif mәmulatlar) istehsal inkişaf etmişdir. Əyalәtin әmtәә dövriyyәsinin ümumi hәcmi 125,41 mlrd. dollar, ixracatın dәyәri 29,99 mlrd. dollar, idxalatın dәyәri 95,42 mlrd. dollar tәşkil etmişdir (2017). G.-dәn buğda vә buğda unu, geyim aksesuarları, geyim, avtomobil, qara metallurguya mәhsulları, polad, rezin şinlәr vә avtomobil hissәlәri, mebel, ayaqqabı, üzәri işlәmәli parça vә tekstil mәmulatları ixrac olunur. Əyalәtә avtomobil hissәlәri, metal emalı avadanlıqları, ölçü cihazları vә qurğuları, rezin vә plastik kütlә emalı mәhsulları gәtirilir. Əsas ticarәt tәrәfdaşları Almaniya, Macarıstan, Yaponiya vә ABŞ-dır. Turizm inkişaf etmişdir. 2017 ildә gәlәn turistlәrin sayı tәqr. 192,41 mln. nәfәr olmuşdur.

     


    D.y.-nın ümumi uz. 5 min km, avtomobil yollarının 103,9 min km, gәmiçiliyә yararlı su yollarının ümumi uz. 1,5 min km tәşkil edir (2017). Çançun beynәlxalq aeroportu, 3 kommersiya aeroportu var.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
FEDİNQ – EMİN
    GİRİN

    GİRİN, S z l i n – Çinin şm.-ş.-indә әyalәt. Sah. 187 min km2. Əh. 27,5 mln. (2010). İnz. m. Çançun ş.-dir. Əyalәtin c.-ş. hissәsini Mancuriya–Koreya d-rı (maks. hünd. 2750 m, Baytouşan d.) tutur. Şm.-q.-dә Sunlyao düzәnliyi yerlәşir. İqlimi mülayim mussondur. Ərazinin tәqr. 30%-i meşәdir. G. ölkәnin mühüm sәnaye r-nudur. Daş kömür, mis, qurğuşun-sink vә dәmir filizlәri, qızıl çıxarılır. Ağac tәdarük olunur. Sunqari çayındakı SES G.-in energetikasının әsasını tәşkil edir. Maşınqa- yırma, qara metallurgiya, meşә, ağac emalı, kağız, kimya sәnayesi var. K.t.-nın әsas sahәsi әkinçilikdir. Qarğıdalı, darı, qaolyan, soya, şәkәr çuğunduru vә s. әkilir. Qaramal, donuz, qoyun, at, maral saxlanılır. Jenşen yığılır.


    Çinin sürәtlә inkişaf edәn sәnaye vә aqrar-sәnaye mәrkәzlәrindәn biridir. ÜRM-in hәcmi 223,4 mlrd. dollar, adambaşına tәqr. 8,4 min dollardır (2017). Avtomobilqayırma (First Automotive Group Corporation), o cümlәdәn neft-kimya (neft, tәbii qaz, ximikatlar, mineral gübrәlәr, dәrman preparatları vә s.), informasiya, metallurgiya, energetika, yeyinti, emal sәnayesi, kәnd vә meşә tәsәrrüfatı inkişaf etmişdir. Dәzgah vә cihazqayırma, hәmçinin әczaçılıq (qәdim Çin tәbabәti burada geniş yayılmışdır) әyalәtin әnәnәvi sahәlәrindәndir. G. ölkәnin optik sәnaye (ölkәnin әn iri optik verici vә optik avadanlıq istehsalı müәssisәlәri) mәrkәzidir. Burada daş kömür, molibden, nikel, dәmir filizi vә s. hasil olunur. Sunqari çayı üzәrindә iri SES (1950 ildәn) var.


    Əkinçilikdә çәltik (әsasәn, ş. hissәsindә), buğda, sorqum, qarğıdalı, kәvәr soğanı, lobya, şәkәr çuğunduru, tütün, kәtan toxumu, günәbaxan vә s. becәrilmәsi mühüm yer tutur. G. ölkәnin әsas buğda tәdarükçülәrindәn biridir. Dәrman bitkilәrinin (jenşen vә s.) becәrilmәsi vә ixracı gәlir gәtirәn sahәlәrdәndir. Meşә tәsәrrüfatı, daha çox sellüloz vә kağız, hәmçinin oduncaq istehsalına yönәlmişdir. Sunqari çayının yuxarı hövzәsindә balıqçılıq, dağlıq vә ovalıq әrazilәrdә arıçılıq; kustar (dulusçuluq, dini vә s. suvenirlәr, kağız vә kәtandan müxtәlif mәmulatlar) istehsal inkişaf etmişdir. Əyalәtin әmtәә dövriyyәsinin ümumi hәcmi 125,41 mlrd. dollar, ixracatın dәyәri 29,99 mlrd. dollar, idxalatın dәyәri 95,42 mlrd. dollar tәşkil etmişdir (2017). G.-dәn buğda vә buğda unu, geyim aksesuarları, geyim, avtomobil, qara metallurguya mәhsulları, polad, rezin şinlәr vә avtomobil hissәlәri, mebel, ayaqqabı, üzәri işlәmәli parça vә tekstil mәmulatları ixrac olunur. Əyalәtә avtomobil hissәlәri, metal emalı avadanlıqları, ölçü cihazları vә qurğuları, rezin vә plastik kütlә emalı mәhsulları gәtirilir. Əsas ticarәt tәrәfdaşları Almaniya, Macarıstan, Yaponiya vә ABŞ-dır. Turizm inkişaf etmişdir. 2017 ildә gәlәn turistlәrin sayı tәqr. 192,41 mln. nәfәr olmuşdur.

     


    D.y.-nın ümumi uz. 5 min km, avtomobil yollarının 103,9 min km, gәmiçiliyә yararlı su yollarının ümumi uz. 1,5 min km tәşkil edir (2017). Çançun beynәlxalq aeroportu, 3 kommersiya aeroportu var.

    GİRİN

    GİRİN, S z l i n – Çinin şm.-ş.-indә әyalәt. Sah. 187 min km2. Əh. 27,5 mln. (2010). İnz. m. Çançun ş.-dir. Əyalәtin c.-ş. hissәsini Mancuriya–Koreya d-rı (maks. hünd. 2750 m, Baytouşan d.) tutur. Şm.-q.-dә Sunlyao düzәnliyi yerlәşir. İqlimi mülayim mussondur. Ərazinin tәqr. 30%-i meşәdir. G. ölkәnin mühüm sәnaye r-nudur. Daş kömür, mis, qurğuşun-sink vә dәmir filizlәri, qızıl çıxarılır. Ağac tәdarük olunur. Sunqari çayındakı SES G.-in energetikasının әsasını tәşkil edir. Maşınqa- yırma, qara metallurgiya, meşә, ağac emalı, kağız, kimya sәnayesi var. K.t.-nın әsas sahәsi әkinçilikdir. Qarğıdalı, darı, qaolyan, soya, şәkәr çuğunduru vә s. әkilir. Qaramal, donuz, qoyun, at, maral saxlanılır. Jenşen yığılır.


    Çinin sürәtlә inkişaf edәn sәnaye vә aqrar-sәnaye mәrkәzlәrindәn biridir. ÜRM-in hәcmi 223,4 mlrd. dollar, adambaşına tәqr. 8,4 min dollardır (2017). Avtomobilqayırma (First Automotive Group Corporation), o cümlәdәn neft-kimya (neft, tәbii qaz, ximikatlar, mineral gübrәlәr, dәrman preparatları vә s.), informasiya, metallurgiya, energetika, yeyinti, emal sәnayesi, kәnd vә meşә tәsәrrüfatı inkişaf etmişdir. Dәzgah vә cihazqayırma, hәmçinin әczaçılıq (qәdim Çin tәbabәti burada geniş yayılmışdır) әyalәtin әnәnәvi sahәlәrindәndir. G. ölkәnin optik sәnaye (ölkәnin әn iri optik verici vә optik avadanlıq istehsalı müәssisәlәri) mәrkәzidir. Burada daş kömür, molibden, nikel, dәmir filizi vә s. hasil olunur. Sunqari çayı üzәrindә iri SES (1950 ildәn) var.


    Əkinçilikdә çәltik (әsasәn, ş. hissәsindә), buğda, sorqum, qarğıdalı, kәvәr soğanı, lobya, şәkәr çuğunduru, tütün, kәtan toxumu, günәbaxan vә s. becәrilmәsi mühüm yer tutur. G. ölkәnin әsas buğda tәdarükçülәrindәn biridir. Dәrman bitkilәrinin (jenşen vә s.) becәrilmәsi vә ixracı gәlir gәtirәn sahәlәrdәndir. Meşә tәsәrrüfatı, daha çox sellüloz vә kağız, hәmçinin oduncaq istehsalına yönәlmişdir. Sunqari çayının yuxarı hövzәsindә balıqçılıq, dağlıq vә ovalıq әrazilәrdә arıçılıq; kustar (dulusçuluq, dini vә s. suvenirlәr, kağız vә kәtandan müxtәlif mәmulatlar) istehsal inkişaf etmişdir. Əyalәtin әmtәә dövriyyәsinin ümumi hәcmi 125,41 mlrd. dollar, ixracatın dәyәri 29,99 mlrd. dollar, idxalatın dәyәri 95,42 mlrd. dollar tәşkil etmişdir (2017). G.-dәn buğda vә buğda unu, geyim aksesuarları, geyim, avtomobil, qara metallurguya mәhsulları, polad, rezin şinlәr vә avtomobil hissәlәri, mebel, ayaqqabı, üzәri işlәmәli parça vә tekstil mәmulatları ixrac olunur. Əyalәtә avtomobil hissәlәri, metal emalı avadanlıqları, ölçü cihazları vә qurğuları, rezin vә plastik kütlә emalı mәhsulları gәtirilir. Əsas ticarәt tәrәfdaşları Almaniya, Macarıstan, Yaponiya vә ABŞ-dır. Turizm inkişaf etmişdir. 2017 ildә gәlәn turistlәrin sayı tәqr. 192,41 mln. nәfәr olmuşdur.

     


    D.y.-nın ümumi uz. 5 min km, avtomobil yollarının 103,9 min km, gәmiçiliyә yararlı su yollarının ümumi uz. 1,5 min km tәşkil edir (2017). Çançun beynәlxalq aeroportu, 3 kommersiya aeroportu var.