Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
II CİLD (ARGENTİT - AŞURBƏYOV)
    ASİLLƏŞDİRMƏ

    АСИЛЛЯШДИРМЯ – цзви бирляшмянин молекулуна асил групунун дахил едилмяси. Асил групу (асил, Аъ) карбон туршуларынын бирвалентли галыгларынын цмуми адыдыр. Асетилляшдирмя (CH3CO асетил групунун), бензоилляшдирмя (C6H5CO бензоил групунун дахил едилмяси) вя формилляшдирмя даща эениш истифадя олунур. Асил групунун бирляшдийи атомун тябиятиндян асылы олараг C-, O-, Nвя Sасилляшдирмя олур. Карбощидроэенляр, щетеротсиклик бирляшмяляр, спиртляр, феноллар, аминляр, тиоллар асилляшдирилир. А. бязян катализаторларын иштиракы иля апарылыр. Асилляшдириъи реаэентляр кими карбон туршулары, онларын анщидридляри вя хлоранщидридляри, мцряккяб ефирляр, кетенляр истифадя олунур. Мяс.,

    C2H5NH2+ (CH3CO)2O→C2H5NHCOCH3+CH3COOH;

    C2H5NH2+CH2=C=O→C2H5 NHCOCH3.

    Ароматик бирляшмялярин А.-си Фридел –Крафтс реаксийасы, аминлярин вя спиртлярин карбон туршуларынын хлоранщидридляри иля А.-си Шоттен – Бауман реаксийасы, спиртлярин карбон туршулары иля А.-си ефирляшмя адланыр. А.цзви бирляшмялярин тюрямяляринин алынмасы вя йа реаксийайагабил групларын мцщафизяси цчцн, сянайедя асетат лифинин, бойаг маддяляринин вя с. алынмасында истифадя олунур.

    Яд.: Мищенко Г.Л., Вацуро К.В. Синтетические методы органическиой химии. М., 1982.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ARGENTİT – AŞURBƏYOV
    ASİLLƏŞDİRMƏ

    АСИЛЛЯШДИРМЯ – цзви бирляшмянин молекулуна асил групунун дахил едилмяси. Асил групу (асил, Аъ) карбон туршуларынын бирвалентли галыгларынын цмуми адыдыр. Асетилляшдирмя (CH3CO асетил групунун), бензоилляшдирмя (C6H5CO бензоил групунун дахил едилмяси) вя формилляшдирмя даща эениш истифадя олунур. Асил групунун бирляшдийи атомун тябиятиндян асылы олараг C-, O-, Nвя Sасилляшдирмя олур. Карбощидроэенляр, щетеротсиклик бирляшмяляр, спиртляр, феноллар, аминляр, тиоллар асилляшдирилир. А. бязян катализаторларын иштиракы иля апарылыр. Асилляшдириъи реаэентляр кими карбон туршулары, онларын анщидридляри вя хлоранщидридляри, мцряккяб ефирляр, кетенляр истифадя олунур. Мяс.,

    C2H5NH2+ (CH3CO)2O→C2H5NHCOCH3+CH3COOH;

    C2H5NH2+CH2=C=O→C2H5 NHCOCH3.

    Ароматик бирляшмялярин А.-си Фридел –Крафтс реаксийасы, аминлярин вя спиртлярин карбон туршуларынын хлоранщидридляри иля А.-си Шоттен – Бауман реаксийасы, спиртлярин карбон туршулары иля А.-си ефирляшмя адланыр. А.цзви бирляшмялярин тюрямяляринин алынмасы вя йа реаксийайагабил групларын мцщафизяси цчцн, сянайедя асетат лифинин, бойаг маддяляринин вя с. алынмасында истифадя олунур.

    Яд.: Мищенко Г.Л., Вацуро К.В. Синтетические методы органическиой химии. М., 1982.

    ASİLLƏŞDİRMƏ

    АСИЛЛЯШДИРМЯ – цзви бирляшмянин молекулуна асил групунун дахил едилмяси. Асил групу (асил, Аъ) карбон туршуларынын бирвалентли галыгларынын цмуми адыдыр. Асетилляшдирмя (CH3CO асетил групунун), бензоилляшдирмя (C6H5CO бензоил групунун дахил едилмяси) вя формилляшдирмя даща эениш истифадя олунур. Асил групунун бирляшдийи атомун тябиятиндян асылы олараг C-, O-, Nвя Sасилляшдирмя олур. Карбощидроэенляр, щетеротсиклик бирляшмяляр, спиртляр, феноллар, аминляр, тиоллар асилляшдирилир. А. бязян катализаторларын иштиракы иля апарылыр. Асилляшдириъи реаэентляр кими карбон туршулары, онларын анщидридляри вя хлоранщидридляри, мцряккяб ефирляр, кетенляр истифадя олунур. Мяс.,

    C2H5NH2+ (CH3CO)2O→C2H5NHCOCH3+CH3COOH;

    C2H5NH2+CH2=C=O→C2H5 NHCOCH3.

    Ароматик бирляшмялярин А.-си Фридел –Крафтс реаксийасы, аминлярин вя спиртлярин карбон туршуларынын хлоранщидридляри иля А.-си Шоттен – Бауман реаксийасы, спиртлярин карбон туршулары иля А.-си ефирляшмя адланыр. А.цзви бирляшмялярин тюрямяляринин алынмасы вя йа реаксийайагабил групларын мцщафизяси цчцн, сянайедя асетат лифинин, бойаг маддяляринин вя с. алынмасында истифадя олунур.

    Яд.: Мищенко Г.Л., Вацуро К.В. Синтетические методы органическиой химии. М., 1982.