Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
I CİLD (A, a - ALLAHVERDİYEV Süleyman)
    ADENOZİNTRİFOSFATAZALAR

    АДЕНОЗИНТРИФОСФАТАЗАЛАР, АТФазалар – щидролазалар синфиндян ферментляр. А.-ын каталитик тясири иля аденозинтрифосфат (АТФ) молекулундакы фосфат туршусунун сонунъу галыьы гопур вя аденозиндифосфат (АДФ) ямяля эялир. Бцтцн ъанлы щцъейрялярдя, хцсусиля мембранларда вардыр. АТФ-ин щидролизиндян айрылан 10–12 ккал енержи мцхтялиф щяйати фяалиййят просесляриндя (мяс., щярякят, бир чох бирляшмялярин биосинтези, маддялярин биоложи мембранлардан нягли вя с.) истифадя олунур. Мцхтялиф мянбялярдян айрылан А. молекул кцтлясиня, тясир механизминя, актив мяркязлярин структур вя гурулушуна эюря бир-бириндян чох фярглянир. Щям фярди ферментляр, щям дя бир нечя ферментдян ибарят комплексляр аденозинтрифосфатазалы активлийя маликдирляр. А.-а щямчинин АТФ-синтетазалар аид едилир. Бу ферментляр якс истигамятдя эедян реаксийайа – фосфат туршусу галыьынын АДФ-я бирляшяряк АТФ ямяля эятирмяси реаксийасына каталитик тясир эюстярир.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
A, a – ALLAHVERDİYEV Süleyman
    ADENOZİNTRİFOSFATAZALAR

    АДЕНОЗИНТРИФОСФАТАЗАЛАР, АТФазалар – щидролазалар синфиндян ферментляр. А.-ын каталитик тясири иля аденозинтрифосфат (АТФ) молекулундакы фосфат туршусунун сонунъу галыьы гопур вя аденозиндифосфат (АДФ) ямяля эялир. Бцтцн ъанлы щцъейрялярдя, хцсусиля мембранларда вардыр. АТФ-ин щидролизиндян айрылан 10–12 ккал енержи мцхтялиф щяйати фяалиййят просесляриндя (мяс., щярякят, бир чох бирляшмялярин биосинтези, маддялярин биоложи мембранлардан нягли вя с.) истифадя олунур. Мцхтялиф мянбялярдян айрылан А. молекул кцтлясиня, тясир механизминя, актив мяркязлярин структур вя гурулушуна эюря бир-бириндян чох фярглянир. Щям фярди ферментляр, щям дя бир нечя ферментдян ибарят комплексляр аденозинтрифосфатазалы активлийя маликдирляр. А.-а щямчинин АТФ-синтетазалар аид едилир. Бу ферментляр якс истигамятдя эедян реаксийайа – фосфат туршусу галыьынын АДФ-я бирляшяряк АТФ ямяля эятирмяси реаксийасына каталитик тясир эюстярир.

    ADENOZİNTRİFOSFATAZALAR

    АДЕНОЗИНТРИФОСФАТАЗАЛАР, АТФазалар – щидролазалар синфиндян ферментляр. А.-ын каталитик тясири иля аденозинтрифосфат (АТФ) молекулундакы фосфат туршусунун сонунъу галыьы гопур вя аденозиндифосфат (АДФ) ямяля эялир. Бцтцн ъанлы щцъейрялярдя, хцсусиля мембранларда вардыр. АТФ-ин щидролизиндян айрылан 10–12 ккал енержи мцхтялиф щяйати фяалиййят просесляриндя (мяс., щярякят, бир чох бирляшмялярин биосинтези, маддялярин биоложи мембранлардан нягли вя с.) истифадя олунур. Мцхтялиф мянбялярдян айрылан А. молекул кцтлясиня, тясир механизминя, актив мяркязлярин структур вя гурулушуна эюря бир-бириндян чох фярглянир. Щям фярди ферментляр, щям дя бир нечя ферментдян ибарят комплексляр аденозинтрифосфатазалы активлийя маликдирляр. А.-а щямчинин АТФ-синтетазалар аид едилир. Бу ферментляр якс истигамятдя эедян реаксийайа – фосфат туршусу галыьынын АДФ-я бирляшяряк АТФ ямяля эятирмяси реаксийасына каталитик тясир эюстярир.