БЛОХ ТЕОРЕМИ – бярк ъисмин квант нязяриййясинин фундаментал теореми; У потенсиаллы периодик сащядя, о ъцмлядян кристал гяфясдя олан електронун дальа функсийасынын нювцнц тяйин едир. 1929 илдя Ф. Блох тяряфиндян дцрцст ифадя едилмишдир. Б.т. мащиййяти ондан ибарятдир ки, У(р) (р – радиус вектордур) периодик сащядя електронун дальа функсийасы ψск(р)=еикруск(р) шяклиндя олур, бурада к ихтийари вектордур, уск(р) функсийасы ися У потенсиалы иля ейни периодиклийя маликдир. Б.т. Шрюдинэер тянлийинин транслйасийа инвариантлыьы иля, йяни а=н1а1+н2а2+н3а3 шяклиндя олан щяр щансы вектор гядяр дяйишдикдя онун инвариант галмасы иля ялагядардыр, бурада а1, а2, а3 потенсиалын ясас дюврляри (кристал гяфясин базис векторлары); н1, н2, н3 там ядядлярдир. Яэяр ψск(р) Шрюдинэер тянлийинин щяллидирся, онда ψск(р+а) да онун щяллидир, щямин щалы тясвир едир вя, демяли, ψск(р)-дян йалныз фазайа вурулмасы иля фяргляня биляр: ψск(р+а)= еикаψск(р); ися Б.т.-ндян чыхан нятиъядир. Потенсиалын периодиклийи адятян йарыгларла айрылан, йолверилян енерэи интервалларынын – енерэетик зоналарын (бах Зона нязяриййяси) йаранмасына сябяб олур. ψск(р) йазылышында с индекси енерэетик зонанын нюмрясини эюстярир (бах Блох елетронлары).
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
БЛОХ ТЕОРЕМИ – бярк ъисмин квант нязяриййясинин фундаментал теореми; У потенсиаллы периодик сащядя, о ъцмлядян кристал гяфясдя олан електронун дальа функсийасынын нювцнц тяйин едир. 1929 илдя Ф. Блох тяряфиндян дцрцст ифадя едилмишдир. Б.т. мащиййяти ондан ибарятдир ки, У(р) (р – радиус вектордур) периодик сащядя електронун дальа функсийасы ψск(р)=еикруск(р) шяклиндя олур, бурада к ихтийари вектордур, уск(р) функсийасы ися У потенсиалы иля ейни периодиклийя маликдир. Б.т. Шрюдинэер тянлийинин транслйасийа инвариантлыьы иля, йяни а=н1а1+н2а2+н3а3 шяклиндя олан щяр щансы вектор гядяр дяйишдикдя онун инвариант галмасы иля ялагядардыр, бурада а1, а2, а3 потенсиалын ясас дюврляри (кристал гяфясин базис векторлары); н1, н2, н3 там ядядлярдир. Яэяр ψск(р) Шрюдинэер тянлийинин щяллидирся, онда ψск(р+а) да онун щяллидир, щямин щалы тясвир едир вя, демяли, ψск(р)-дян йалныз фазайа вурулмасы иля фяргляня биляр: ψск(р+а)= еикаψск(р); ися Б.т.-ндян чыхан нятиъядир. Потенсиалын периодиклийи адятян йарыгларла айрылан, йолверилян енерэи интервалларынын – енерэетик зоналарын (бах Зона нязяриййяси) йаранмасына сябяб олур. ψск(р) йазылышында с индекси енерэетик зонанын нюмрясини эюстярир (бах Блох елетронлары).
БЛОХ ТЕОРЕМИ – бярк ъисмин квант нязяриййясинин фундаментал теореми; У потенсиаллы периодик сащядя, о ъцмлядян кристал гяфясдя олан електронун дальа функсийасынын нювцнц тяйин едир. 1929 илдя Ф. Блох тяряфиндян дцрцст ифадя едилмишдир. Б.т. мащиййяти ондан ибарятдир ки, У(р) (р – радиус вектордур) периодик сащядя електронун дальа функсийасы ψск(р)=еикруск(р) шяклиндя олур, бурада к ихтийари вектордур, уск(р) функсийасы ися У потенсиалы иля ейни периодиклийя маликдир. Б.т. Шрюдинэер тянлийинин транслйасийа инвариантлыьы иля, йяни а=н1а1+н2а2+н3а3 шяклиндя олан щяр щансы вектор гядяр дяйишдикдя онун инвариант галмасы иля ялагядардыр, бурада а1, а2, а3 потенсиалын ясас дюврляри (кристал гяфясин базис векторлары); н1, н2, н3 там ядядлярдир. Яэяр ψск(р) Шрюдинэер тянлийинин щяллидирся, онда ψск(р+а) да онун щяллидир, щямин щалы тясвир едир вя, демяли, ψск(р)-дян йалныз фазайа вурулмасы иля фяргляня биляр: ψск(р+а)= еикаψск(р); ися Б.т.-ндян чыхан нятиъядир. Потенсиалын периодиклийи адятян йарыгларла айрылан, йолверилян енерэи интервалларынын – енерэетик зоналарын (бах Зона нязяриййяси) йаранмасына сябяб олур. ψск(р) йазылышында с индекси енерэетик зонанын нюмрясини эюстярир (бах Блох елетронлары).
