БÓЛТСМАНЫН Щ-ТЕОРЕМИ – газларын кинетик нязяриййясинин мцщцм мцддяаларындан бири. 1872 илдя Л. Bolтsman исбат едиб. Б. Щ-т-ня ясасян, гейри-таразлыг щалында олан изоля едилмиш систем цчцн Bolтsman Щ-функсийасы якс ишаря иля эютцрцлмцш ентропийайа мцтянасиб олараг, замана эюря азалыр. Демяли, Б. Щ-т. ентропийанын артма ганунуну ифадя едир. Таразлыг щалында Щ-функсийасы сабитдир. Bolтsmanыn Щ-функсийасы х координатларына вя υ сцрятляриня эюря газ молекулларынын ф (х, υ, т) пайланма функсийасы loqarifmиnиn орта гиймяти кими тяйин едилир. Щ-функсийасынын т zamanынa эюря дяйишмя сцряти Boлтсманын кинетик тянлийи вя йа даща цмуми щалда там таразлыг принсипи иля тяйин олунан ∂ф (х, υ, т)/∂т тюрямяси иля мцтянасибдир. B. Щ.-т. йалныз механика тянликляринин нятиъяси олмадыьына, ещтимал характериня малик “молекулйар хаос”а аид фярзиййядян дя истифадя етдийиня эюря, Л. Bolтsman онун статистик изащыны вериб. Bolтsmana ясасян, ентропийа вя, демяли, Щ- функсийа да системин гейри-таразлыг щалында олмасы ещтималынын юлчцсцдцр: Щ-функсийасынын азалмасы системин аз ещтимал олунан щалдан чох ещтимал олунан щала кечмяйя ъящд етдийини эюстярир.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
БÓЛТСМАНЫН Щ-ТЕОРЕМИ – газларын кинетик нязяриййясинин мцщцм мцддяаларындан бири. 1872 илдя Л. Bolтsman исбат едиб. Б. Щ-т-ня ясасян, гейри-таразлыг щалында олан изоля едилмиш систем цчцн Bolтsman Щ-функсийасы якс ишаря иля эютцрцлмцш ентропийайа мцтянасиб олараг, замана эюря азалыр. Демяли, Б. Щ-т. ентропийанын артма ганунуну ифадя едир. Таразлыг щалында Щ-функсийасы сабитдир. Bolтsmanыn Щ-функсийасы х координатларына вя υ сцрятляриня эюря газ молекулларынын ф (х, υ, т) пайланма функсийасы loqarifmиnиn орта гиймяти кими тяйин едилир. Щ-функсийасынын т zamanынa эюря дяйишмя сцряти Boлтсманын кинетик тянлийи вя йа даща цмуми щалда там таразлыг принсипи иля тяйин олунан ∂ф (х, υ, т)/∂т тюрямяси иля мцтянасибдир. B. Щ.-т. йалныз механика тянликляринин нятиъяси олмадыьына, ещтимал характериня малик “молекулйар хаос”а аид фярзиййядян дя истифадя етдийиня эюря, Л. Bolтsman онун статистик изащыны вериб. Bolтsmana ясасян, ентропийа вя, демяли, Щ- функсийа да системин гейри-таразлыг щалында олмасы ещтималынын юлчцсцдцр: Щ-функсийасынын азалмасы системин аз ещтимал олунан щалдан чох ещтимал олунан щала кечмяйя ъящд етдийини эюстярир.
БÓЛТСМАНЫН Щ-ТЕОРЕМИ – газларын кинетик нязяриййясинин мцщцм мцддяаларындан бири. 1872 илдя Л. Bolтsman исбат едиб. Б. Щ-т-ня ясасян, гейри-таразлыг щалында олан изоля едилмиш систем цчцн Bolтsman Щ-функсийасы якс ишаря иля эютцрцлмцш ентропийайа мцтянасиб олараг, замана эюря азалыр. Демяли, Б. Щ-т. ентропийанын артма ганунуну ифадя едир. Таразлыг щалында Щ-функсийасы сабитдир. Bolтsmanыn Щ-функсийасы х координатларына вя υ сцрятляриня эюря газ молекулларынын ф (х, υ, т) пайланма функсийасы loqarifmиnиn орта гиймяти кими тяйин едилир. Щ-функсийасынын т zamanынa эюря дяйишмя сцряти Boлтсманын кинетик тянлийи вя йа даща цмуми щалда там таразлыг принсипи иля тяйин олунан ∂ф (х, υ, т)/∂т тюрямяси иля мцтянасибдир. B. Щ.-т. йалныз механика тянликляринин нятиъяси олмадыьына, ещтимал характериня малик “молекулйар хаос”а аид фярзиййядян дя истифадя етдийиня эюря, Л. Bolтsman онун статистик изащыны вериб. Bolтsmana ясасян, ентропийа вя, демяли, Щ- функсийа да системин гейри-таразлыг щалында олмасы ещтималынын юлчцсцдцр: Щ-функсийасынын азалмасы системин аз ещтимал олунан щалдан чох ещтимал олунан щала кечмяйя ъящд етдийини эюстярир.
