BORDÉ (Bordet) Jцl (13.6.1870, Suanйi – 6.4.1961, Brцssel) – Бelчika bakterioloqу vя immunoloq; Nobel mцkafatы лауреаты (1919). Brцssel Un-tini bitirmiшdir (1892). Paster Иn-
tunda (Paris) И.И. Meчnikovun laboratoriyasыnda iшlяmiшdir (1894–1901). 1901 ildяn Brцssel Bakteriologiya vя Quduzluьa Qarшы Tяdqiqatlar Иn-tunun (1903 ildяn Paster Иn-tu) direktoru олмушдур; eyni zamanda Brцssel Un-tindя bakteriologiya vя parazitologiya kafedrasыna rяhbяrlik etmiшdir (1907 ildяn). Komplementlя birlяшян anticismin bakteriyaya
tяsirindяn tюrяйяn bakterioliz (bakteriyaларыn daьыlmasы) mexanizminin anlaшыlmasыnдa Б.-нин mцhцm хидмяти олмушдур. О, сцbut etmiшdir ки, antigen anticismlя kompleks шяклиндя олдугда, кomplement antigenlя birlяшир; komplementин birlяшmя reaksiyasыnыn yoluxucu xяstяliklяrin diaqnostikasыnda istifadяsi мцмкцнлцйцнц Б. qabaqcadan sюylяmiшdir. Fransыz tяdqiqatчыsы O. Janqu ilя birlikdя gюyюskцrяyin tюrяdicisini ayыrmыш vя tяsvir etmiш, onun yetiшdirilmяsi цчцn qidalы mцhit tяklif etmiшdir. Lizogenliyin bakteriyaл hцceyrяlяri tяrяfindяn irsяn alыnmasы цzrя онун експериментляри 20 яsrin ortalarыnda molekulyar genetikanыn inkiшafыna kюmяk etmiшdir.
Яsяrlяri: Traite de l’immunité dans les maladies infectieuses P.,1920; Иммунитет, анти-гены и антитела. М., 1928.