БАМИЛÉКЕЛЯР (Бамилéкé) – Камерунун г.-ндя (Нун вя Макомбе чайларынын йухары ахарларында) халглар (бабаъулар, бафанглар, бафусамлар, банъунлар, чанглар, бангангтеляр вя б.) групу. Сайлары 1,76 млн. няфярдир (2000). Б. бантоид дилляринин грассфилд групунун бамилеке йарымгрупуна аид олан диллярдя [йемба вя йа чанг; гомала вя йа банъун (банжун); медумба вя йа бангангте; фефе вя йа бафанг; нгембоон вя с.] данышырлар. Яняняви дини етигадларыны горуйуб сахлайырлар: мцсялман вя христианлары да вар.
Б.-ин яъдадлары гядимдя Ниэерйа яразисиндя йашамыш, орта ясрлярдя ися Мбам чайынын йухары ахарларында (щазырда тикарларын етник яразиси) мяскунлашмышлар. 17 яср – 18 ясрин яввялляриндя фулбеляр тяряфиндян сыхышдырылан Б. Нун чайындан гярбдяки йайлайа кючмцш вя бурада Бамилеке адлы еркян дювляти гурум йаратмышлар. Яняняви мядяниййятляри Екваториал Африка цчцн сяъиййявидир. Ясас мяшьулиййятляри тропик тоха якинчилийидир; гарьыдалы, тцтцн, йамс, какао, арахис, дары, йаьверян палма вя с. беъярилир. Ятлик гарамал йетишдирирляр. Ящалинин бир щиссяси Дуала ш.-нин мцяссисяляриндя вя портда ишляйир. Аьаъ вя фил сцмцйц цзяриндя ойма, щямчинин тохуъулуг, щясир вя щяндяси орнаментли калебасларын щазырланмасы инкишаф етмишдир. Тябилляри, тайфа башчыларынын евляринин гапы вя пянъяря йерлярини, диряклярини, чарпайы вя отураъагларыны габарыг нахышларла бязяйирдиляр; талварын алтында ев сащибинин (бир ялиндя щакимиййят ясасы, диэяриндя ися яъдадынын кялляси), онун арвадларынын вя сяляфляринин ясл юлчцляриндя щейкялляри гойулурду. Маскалар (о ъцмлядян ъамыш маскалары) вя икитяряфли маска – “йануслар” мяшщурдур. Йашайыш мяскянляри формаъа даьыныгдыр (пяракяндя); квадратпланлы, каркаслы евляри бамбукдан тикилир, ири чыхынтылы конусшякилли дамлары кцляш, будаглар вя йарпагларла юртцлцдцр. Кишиляр бел сарьысы, гадынлар ися ятякляр (йубкалар) эейинирляр. Фолклор жанрларындан мащны вя рягсляр даща чох йайылмыш, наьыллары, аталар сюзляри дя вар.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
БАМИЛÉКЕЛЯР (Бамилéкé) – Камерунун г.-ндя (Нун вя Макомбе чайларынын йухары ахарларында) халглар (бабаъулар, бафанглар, бафусамлар, банъунлар, чанглар, бангангтеляр вя б.) групу. Сайлары 1,76 млн. няфярдир (2000). Б. бантоид дилляринин грассфилд групунун бамилеке йарымгрупуна аид олан диллярдя [йемба вя йа чанг; гомала вя йа банъун (банжун); медумба вя йа бангангте; фефе вя йа бафанг; нгембоон вя с.] данышырлар. Яняняви дини етигадларыны горуйуб сахлайырлар: мцсялман вя христианлары да вар.
Б.-ин яъдадлары гядимдя Ниэерйа яразисиндя йашамыш, орта ясрлярдя ися Мбам чайынын йухары ахарларында (щазырда тикарларын етник яразиси) мяскунлашмышлар. 17 яср – 18 ясрин яввялляриндя фулбеляр тяряфиндян сыхышдырылан Б. Нун чайындан гярбдяки йайлайа кючмцш вя бурада Бамилеке адлы еркян дювляти гурум йаратмышлар. Яняняви мядяниййятляри Екваториал Африка цчцн сяъиййявидир. Ясас мяшьулиййятляри тропик тоха якинчилийидир; гарьыдалы, тцтцн, йамс, какао, арахис, дары, йаьверян палма вя с. беъярилир. Ятлик гарамал йетишдирирляр. Ящалинин бир щиссяси Дуала ш.-нин мцяссисяляриндя вя портда ишляйир. Аьаъ вя фил сцмцйц цзяриндя ойма, щямчинин тохуъулуг, щясир вя щяндяси орнаментли калебасларын щазырланмасы инкишаф етмишдир. Тябилляри, тайфа башчыларынын евляринин гапы вя пянъяря йерлярини, диряклярини, чарпайы вя отураъагларыны габарыг нахышларла бязяйирдиляр; талварын алтында ев сащибинин (бир ялиндя щакимиййят ясасы, диэяриндя ися яъдадынын кялляси), онун арвадларынын вя сяляфляринин ясл юлчцляриндя щейкялляри гойулурду. Маскалар (о ъцмлядян ъамыш маскалары) вя икитяряфли маска – “йануслар” мяшщурдур. Йашайыш мяскянляри формаъа даьыныгдыр (пяракяндя); квадратпланлы, каркаслы евляри бамбукдан тикилир, ири чыхынтылы конусшякилли дамлары кцляш, будаглар вя йарпагларла юртцлцдцр. Кишиляр бел сарьысы, гадынлар ися ятякляр (йубкалар) эейинирляр. Фолклор жанрларындан мащны вя рягсляр даща чох йайылмыш, наьыллары, аталар сюзляри дя вар.
БАМИЛÉКЕЛЯР (Бамилéкé) – Камерунун г.-ндя (Нун вя Макомбе чайларынын йухары ахарларында) халглар (бабаъулар, бафанглар, бафусамлар, банъунлар, чанглар, бангангтеляр вя б.) групу. Сайлары 1,76 млн. няфярдир (2000). Б. бантоид дилляринин грассфилд групунун бамилеке йарымгрупуна аид олан диллярдя [йемба вя йа чанг; гомала вя йа банъун (банжун); медумба вя йа бангангте; фефе вя йа бафанг; нгембоон вя с.] данышырлар. Яняняви дини етигадларыны горуйуб сахлайырлар: мцсялман вя христианлары да вар.
Б.-ин яъдадлары гядимдя Ниэерйа яразисиндя йашамыш, орта ясрлярдя ися Мбам чайынын йухары ахарларында (щазырда тикарларын етник яразиси) мяскунлашмышлар. 17 яср – 18 ясрин яввялляриндя фулбеляр тяряфиндян сыхышдырылан Б. Нун чайындан гярбдяки йайлайа кючмцш вя бурада Бамилеке адлы еркян дювляти гурум йаратмышлар. Яняняви мядяниййятляри Екваториал Африка цчцн сяъиййявидир. Ясас мяшьулиййятляри тропик тоха якинчилийидир; гарьыдалы, тцтцн, йамс, какао, арахис, дары, йаьверян палма вя с. беъярилир. Ятлик гарамал йетишдирирляр. Ящалинин бир щиссяси Дуала ш.-нин мцяссисяляриндя вя портда ишляйир. Аьаъ вя фил сцмцйц цзяриндя ойма, щямчинин тохуъулуг, щясир вя щяндяси орнаментли калебасларын щазырланмасы инкишаф етмишдир. Тябилляри, тайфа башчыларынын евляринин гапы вя пянъяря йерлярини, диряклярини, чарпайы вя отураъагларыны габарыг нахышларла бязяйирдиляр; талварын алтында ев сащибинин (бир ялиндя щакимиййят ясасы, диэяриндя ися яъдадынын кялляси), онун арвадларынын вя сяляфляринин ясл юлчцляриндя щейкялляри гойулурду. Маскалар (о ъцмлядян ъамыш маскалары) вя икитяряфли маска – “йануслар” мяшщурдур. Йашайыш мяскянляри формаъа даьыныгдыр (пяракяндя); квадратпланлы, каркаслы евляри бамбукдан тикилир, ири чыхынтылы конусшякилли дамлары кцляш, будаглар вя йарпагларла юртцлцдцр. Кишиляр бел сарьысы, гадынлар ися ятякляр (йубкалар) эейинирляр. Фолклор жанрларындан мащны вя рягсляр даща чох йайылмыш, наьыллары, аталар сюзляри дя вар.
