Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
II CİLD (ARGENTİT - AŞURBƏYOV)
    ARX

    суйу мянбядян сащяйя ахытмаг цчцн дайаз суварма каналы. А.-лардан, ясасян, Ъянуби Гафгазда, Орта Асийа вя Газахыстанда, Йахын вя Орта Шярг юлкяляриндя эениш истифадя олунур; сящра вя йарымсящра зоналары шяраитиндя сащяляр ил бо йу А.-ларын юз ахыны иля суварылыр. А.-лар даими вя мцвяггяти олур. Даими А.-лар шябякясиня ясас (маэистрал) вя пайлайыъы А.-лар дахилдир. Маэистрал А. мянбядян (чай, эюл вя с.) эютцрдцйц суйу пайлайыъы А.-лара верир. Су пайлайычы А.-лар васитясиля якин сащяляриня, орадан да мцвяггяти А.-ларла суварма золагларына ахыдылыр. 

           А.-ларын чякилмясинин тарихи чох гядимдир. Щяля ерамыздан 4400 ил яввял Мисирдя Нил чайы вадисиндя вя е.я. 3-ъц минилликдя Чиндя якинчиликдя истифадя цчцн А.-лар чякилмишди. 3 мин ил яввял гядим Харязм дювлятиндя суварма А.-ларындан истифадя олунмушдур. Азярб.-да е.я. 1-ъи миниллийин орталарындан эениш сцни суварма системи мювъуд иди. Бу дюврдя Муьан вя Гарабаь дцзляриндя чохлу А.-лар чякилмишдир. Нахчыван яразисиндя гядим тарихи олан Фярщад архынын изляри инди дя галыр. Антик вя орта яср мянбяляриндя Азярб. яразисиндя Кцр вя Араз чайларындан суварма А.-ларынын чякилдийи барядя мялумат верилир. Мил дцзцндя чякилмиш Эовурарх 4–6 ясрляря аид едилир. Канал-арх системиня дахил олан мцасир А.-ларда су сярфинин тянзими вя суйун бюлцшдцрцлмяси цчцн щидротехники гурьулар тятбиг едилир. Су иткисини азалтмагдан ютрц А.-ларын диби вя диварлары
    бетон вя с. материалларла бяркидилир. Бах щямчинин Суварма системи.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ARGENTİT – AŞURBƏYOV
    ARX

    суйу мянбядян сащяйя ахытмаг цчцн дайаз суварма каналы. А.-лардан, ясасян, Ъянуби Гафгазда, Орта Асийа вя Газахыстанда, Йахын вя Орта Шярг юлкяляриндя эениш истифадя олунур; сящра вя йарымсящра зоналары шяраитиндя сащяляр ил бо йу А.-ларын юз ахыны иля суварылыр. А.-лар даими вя мцвяггяти олур. Даими А.-лар шябякясиня ясас (маэистрал) вя пайлайыъы А.-лар дахилдир. Маэистрал А. мянбядян (чай, эюл вя с.) эютцрдцйц суйу пайлайыъы А.-лара верир. Су пайлайычы А.-лар васитясиля якин сащяляриня, орадан да мцвяггяти А.-ларла суварма золагларына ахыдылыр. 

           А.-ларын чякилмясинин тарихи чох гядимдир. Щяля ерамыздан 4400 ил яввял Мисирдя Нил чайы вадисиндя вя е.я. 3-ъц минилликдя Чиндя якинчиликдя истифадя цчцн А.-лар чякилмишди. 3 мин ил яввял гядим Харязм дювлятиндя суварма А.-ларындан истифадя олунмушдур. Азярб.-да е.я. 1-ъи миниллийин орталарындан эениш сцни суварма системи мювъуд иди. Бу дюврдя Муьан вя Гарабаь дцзляриндя чохлу А.-лар чякилмишдир. Нахчыван яразисиндя гядим тарихи олан Фярщад архынын изляри инди дя галыр. Антик вя орта яср мянбяляриндя Азярб. яразисиндя Кцр вя Араз чайларындан суварма А.-ларынын чякилдийи барядя мялумат верилир. Мил дцзцндя чякилмиш Эовурарх 4–6 ясрляря аид едилир. Канал-арх системиня дахил олан мцасир А.-ларда су сярфинин тянзими вя суйун бюлцшдцрцлмяси цчцн щидротехники гурьулар тятбиг едилир. Су иткисини азалтмагдан ютрц А.-ларын диби вя диварлары
    бетон вя с. материалларла бяркидилир. Бах щямчинин Суварма системи.

    ARX

    суйу мянбядян сащяйя ахытмаг цчцн дайаз суварма каналы. А.-лардан, ясасян, Ъянуби Гафгазда, Орта Асийа вя Газахыстанда, Йахын вя Орта Шярг юлкяляриндя эениш истифадя олунур; сящра вя йарымсящра зоналары шяраитиндя сащяляр ил бо йу А.-ларын юз ахыны иля суварылыр. А.-лар даими вя мцвяггяти олур. Даими А.-лар шябякясиня ясас (маэистрал) вя пайлайыъы А.-лар дахилдир. Маэистрал А. мянбядян (чай, эюл вя с.) эютцрдцйц суйу пайлайыъы А.-лара верир. Су пайлайычы А.-лар васитясиля якин сащяляриня, орадан да мцвяггяти А.-ларла суварма золагларына ахыдылыр. 

           А.-ларын чякилмясинин тарихи чох гядимдир. Щяля ерамыздан 4400 ил яввял Мисирдя Нил чайы вадисиндя вя е.я. 3-ъц минилликдя Чиндя якинчиликдя истифадя цчцн А.-лар чякилмишди. 3 мин ил яввял гядим Харязм дювлятиндя суварма А.-ларындан истифадя олунмушдур. Азярб.-да е.я. 1-ъи миниллийин орталарындан эениш сцни суварма системи мювъуд иди. Бу дюврдя Муьан вя Гарабаь дцзляриндя чохлу А.-лар чякилмишдир. Нахчыван яразисиндя гядим тарихи олан Фярщад архынын изляри инди дя галыр. Антик вя орта яср мянбяляриндя Азярб. яразисиндя Кцр вя Араз чайларындан суварма А.-ларынын чякилдийи барядя мялумат верилир. Мил дцзцндя чякилмиш Эовурарх 4–6 ясрляря аид едилир. Канал-арх системиня дахил олан мцасир А.-ларда су сярфинин тянзими вя суйун бюлцшдцрцлмяси цчцн щидротехники гурьулар тятбиг едилир. Су иткисини азалтмагдан ютрц А.-ларын диби вя диварлары
    бетон вя с. материалларла бяркидилир. Бах щямчинин Суварма системи.