АСЙÉНДА (исп. щаъиенда, лат. Фаъиенда– едилмяси зярури олан) – Латын Америкасы юлкяляриндя маликаняси олан латифундийа типли торпаг мцлкиййяти. Испанийада орта ясрлярдя “А.” термини эялир эятирян мцлкиййяти, щямчинин дювлятин малиййя вя ямлак мясяляляри иля мяшьул олан крал идарясини билдирирди. Испанийанын Америкадакы мцстямлякяляриндя тикилиляри олан вя мал-гара сахланылан ири торпаг сащяси А. адланырды. Мцлкиййятин сащиби “асендадо” (ел щаъендадо), адятян, щинди кяндлилярин иъбари ямяйиндян истифадя едирди. Бу институтун сосиал-игтисади хцсусиййятляри щаггында елми ядябиййатда ващид фикир формалашмамышдыр. Бязи алимляр А.-ны 19–20 ясрлярдя капиталист аграр мцяссисясиня чеврилмиш феодал структур, диэярляри ися ону язялдян капиталист типли тясяррцфат юзяйи щесаб едирляр; ямяк гцввясиндян истифадя цсулуна, щямчинин базарла зяиф ялагяляриня эюря А.-ны щям дя “йарымфеодал” институт адландырырлар. 20 ясрдян А. ящямиййятини тядриъян итирмякдядир. Латын Америкасы юлкяляриндя кечирилян ислащатлар А.-ларын сайынын азалмасына эятириб чыхарды (мяс., Мексикада 1910 илдян 1950 илядяк онларын сайы цч дяфя азалмышдыр). Кянддя капиталист мцнасибятляринин инкишафы да А.ны сыхышдырыр. Латын Америкасынын бир сыра юлкясиндя А.-ны “ранчо” адландырылан ямтяя тясяррцфаты явяз етмишдир. Ъянуби Американын малдарлыг районларында “естансийа”, Бразилийада ися “фазенда” А.-йа еквивалент анлайышдыр.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
АСЙÉНДА (исп. щаъиенда, лат. Фаъиенда– едилмяси зярури олан) – Латын Америкасы юлкяляриндя маликаняси олан латифундийа типли торпаг мцлкиййяти. Испанийада орта ясрлярдя “А.” термини эялир эятирян мцлкиййяти, щямчинин дювлятин малиййя вя ямлак мясяляляри иля мяшьул олан крал идарясини билдирирди. Испанийанын Америкадакы мцстямлякяляриндя тикилиляри олан вя мал-гара сахланылан ири торпаг сащяси А. адланырды. Мцлкиййятин сащиби “асендадо” (ел щаъендадо), адятян, щинди кяндлилярин иъбари ямяйиндян истифадя едирди. Бу институтун сосиал-игтисади хцсусиййятляри щаггында елми ядябиййатда ващид фикир формалашмамышдыр. Бязи алимляр А.-ны 19–20 ясрлярдя капиталист аграр мцяссисясиня чеврилмиш феодал структур, диэярляри ися ону язялдян капиталист типли тясяррцфат юзяйи щесаб едирляр; ямяк гцввясиндян истифадя цсулуна, щямчинин базарла зяиф ялагяляриня эюря А.-ны щям дя “йарымфеодал” институт адландырырлар. 20 ясрдян А. ящямиййятини тядриъян итирмякдядир. Латын Америкасы юлкяляриндя кечирилян ислащатлар А.-ларын сайынын азалмасына эятириб чыхарды (мяс., Мексикада 1910 илдян 1950 илядяк онларын сайы цч дяфя азалмышдыр). Кянддя капиталист мцнасибятляринин инкишафы да А.ны сыхышдырыр. Латын Америкасынын бир сыра юлкясиндя А.-ны “ранчо” адландырылан ямтяя тясяррцфаты явяз етмишдир. Ъянуби Американын малдарлыг районларында “естансийа”, Бразилийада ися “фазенда” А.-йа еквивалент анлайышдыр.
АСЙÉНДА (исп. щаъиенда, лат. Фаъиенда– едилмяси зярури олан) – Латын Америкасы юлкяляриндя маликаняси олан латифундийа типли торпаг мцлкиййяти. Испанийада орта ясрлярдя “А.” термини эялир эятирян мцлкиййяти, щямчинин дювлятин малиййя вя ямлак мясяляляри иля мяшьул олан крал идарясини билдирирди. Испанийанын Америкадакы мцстямлякяляриндя тикилиляри олан вя мал-гара сахланылан ири торпаг сащяси А. адланырды. Мцлкиййятин сащиби “асендадо” (ел щаъендадо), адятян, щинди кяндлилярин иъбари ямяйиндян истифадя едирди. Бу институтун сосиал-игтисади хцсусиййятляри щаггында елми ядябиййатда ващид фикир формалашмамышдыр. Бязи алимляр А.-ны 19–20 ясрлярдя капиталист аграр мцяссисясиня чеврилмиш феодал структур, диэярляри ися ону язялдян капиталист типли тясяррцфат юзяйи щесаб едирляр; ямяк гцввясиндян истифадя цсулуна, щямчинин базарла зяиф ялагяляриня эюря А.-ны щям дя “йарымфеодал” институт адландырырлар. 20 ясрдян А. ящямиййятини тядриъян итирмякдядир. Латын Америкасы юлкяляриндя кечирилян ислащатлар А.-ларын сайынын азалмасына эятириб чыхарды (мяс., Мексикада 1910 илдян 1950 илядяк онларын сайы цч дяфя азалмышдыр). Кянддя капиталист мцнасибятляринин инкишафы да А.ны сыхышдырыр. Латын Америкасынын бир сыра юлкясиндя А.-ны “ранчо” адландырылан ямтяя тясяррцфаты явяз етмишдир. Ъянуби Американын малдарлыг районларында “естансийа”, Бразилийада ися “фазенда” А.-йа еквивалент анлайышдыр.
