БÓШКОВИЧ, Боскович (Боšковиć) Руъер Иосип (18.5.1711, Рагуза, индики Дубровник – 13.2.1787, Милан) – физик, рийазиййатчы вя астроном, Петерб. ЕА-нын яъняби фяхри цзвц (1760), Лондон Крал Ъямиййятинин цзвц (1761). Мяншяъя хорватдыр. Йезуит кешиш иди. Рома коллеэийасында охумуш, 1740 илдян орада рийазиййат проф.-у олмушдур. 1764–70-ъи иллярдя Павийа Ун- тин проф.-у иди. 1773 илдя Франса тяябялийини гябул етмиш вя Франса донанмасында оптика щиссясинин директору олмушдур. Рома иля Римини арасындакы меридиан гювсцнц юлчмцш, Йерин формасыны юйрянмиш, комет нязяриййяси мясяляляри иля мяшьул олмуш, астрономик ъищазлары тякмилляшдирмишдир. 1758 илдя “Тябиятдя мювъуд олан гцввялярин ващид ганунуна эятирян натурал фялсяфя нязяриййяси”ни няшр етдирмиш, орада, араларында универсал гануна табе олан гцввялярин тясир етдийи мадди нюгтяляр системиндян ибарят ъисмин гурулуш нязяриййясинин изащыны вермишдир: кичик мясафялярдя нюгтяляр арасында онларын йахынлашмасы иля артан итялямя гцввяси тясир едир; мясафя артдыгъа гаршылыглы тясир гцввяси азалыр, сыфырдан кечир вя ишарясини дяйишир, йяни ъязбетмя ямяля эялир; мясафянин сонракы артмысы иля о азалыр, сыфырдан кечир, ишарясини дяйишир вя с. Бюйцк мясафяляр цчцн Б. гануну цмумдцнйа ъазибя ганунуна кечир. Юз нязяриййяси ясасында Б. ъисмлярин еластиклийини, пластиклийини, мющкямляйини вя с. хассялярини изащ етмиш вя щямчинин Каинатын тядриъян эенишлянмясинин вя сыхылмасынын мцмкцнлцйц нятиъясиня эялмишди. О, мякан вя заман юлчцляринин нисбилийи щаггында тялими дя инкишаф етдирмишдир.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
БÓШКОВИЧ, Боскович (Боšковиć) Руъер Иосип (18.5.1711, Рагуза, индики Дубровник – 13.2.1787, Милан) – физик, рийазиййатчы вя астроном, Петерб. ЕА-нын яъняби фяхри цзвц (1760), Лондон Крал Ъямиййятинин цзвц (1761). Мяншяъя хорватдыр. Йезуит кешиш иди. Рома коллеэийасында охумуш, 1740 илдян орада рийазиййат проф.-у олмушдур. 1764–70-ъи иллярдя Павийа Ун- тин проф.-у иди. 1773 илдя Франса тяябялийини гябул етмиш вя Франса донанмасында оптика щиссясинин директору олмушдур. Рома иля Римини арасындакы меридиан гювсцнц юлчмцш, Йерин формасыны юйрянмиш, комет нязяриййяси мясяляляри иля мяшьул олмуш, астрономик ъищазлары тякмилляшдирмишдир. 1758 илдя “Тябиятдя мювъуд олан гцввялярин ващид ганунуна эятирян натурал фялсяфя нязяриййяси”ни няшр етдирмиш, орада, араларында универсал гануна табе олан гцввялярин тясир етдийи мадди нюгтяляр системиндян ибарят ъисмин гурулуш нязяриййясинин изащыны вермишдир: кичик мясафялярдя нюгтяляр арасында онларын йахынлашмасы иля артан итялямя гцввяси тясир едир; мясафя артдыгъа гаршылыглы тясир гцввяси азалыр, сыфырдан кечир вя ишарясини дяйишир, йяни ъязбетмя ямяля эялир; мясафянин сонракы артмысы иля о азалыр, сыфырдан кечир, ишарясини дяйишир вя с. Бюйцк мясафяляр цчцн Б. гануну цмумдцнйа ъазибя ганунуна кечир. Юз нязяриййяси ясасында Б. ъисмлярин еластиклийини, пластиклийини, мющкямляйини вя с. хассялярини изащ етмиш вя щямчинин Каинатын тядриъян эенишлянмясинин вя сыхылмасынын мцмкцнлцйц нятиъясиня эялмишди. О, мякан вя заман юлчцляринин нисбилийи щаггында тялими дя инкишаф етдирмишдир.
БÓШКОВИЧ, Боскович (Боšковиć) Руъер Иосип (18.5.1711, Рагуза, индики Дубровник – 13.2.1787, Милан) – физик, рийазиййатчы вя астроном, Петерб. ЕА-нын яъняби фяхри цзвц (1760), Лондон Крал Ъямиййятинин цзвц (1761). Мяншяъя хорватдыр. Йезуит кешиш иди. Рома коллеэийасында охумуш, 1740 илдян орада рийазиййат проф.-у олмушдур. 1764–70-ъи иллярдя Павийа Ун- тин проф.-у иди. 1773 илдя Франса тяябялийини гябул етмиш вя Франса донанмасында оптика щиссясинин директору олмушдур. Рома иля Римини арасындакы меридиан гювсцнц юлчмцш, Йерин формасыны юйрянмиш, комет нязяриййяси мясяляляри иля мяшьул олмуш, астрономик ъищазлары тякмилляшдирмишдир. 1758 илдя “Тябиятдя мювъуд олан гцввялярин ващид ганунуна эятирян натурал фялсяфя нязяриййяси”ни няшр етдирмиш, орада, араларында универсал гануна табе олан гцввялярин тясир етдийи мадди нюгтяляр системиндян ибарят ъисмин гурулуш нязяриййясинин изащыны вермишдир: кичик мясафялярдя нюгтяляр арасында онларын йахынлашмасы иля артан итялямя гцввяси тясир едир; мясафя артдыгъа гаршылыглы тясир гцввяси азалыр, сыфырдан кечир вя ишарясини дяйишир, йяни ъязбетмя ямяля эялир; мясафянин сонракы артмысы иля о азалыр, сыфырдан кечир, ишарясини дяйишир вя с. Бюйцк мясафяляр цчцн Б. гануну цмумдцнйа ъазибя ганунуна кечир. Юз нязяриййяси ясасында Б. ъисмлярин еластиклийини, пластиклийини, мющкямляйини вя с. хассялярини изащ етмиш вя щямчинин Каинатын тядриъян эенишлянмясинин вя сыхылмасынын мцмкцнлцйц нятиъясиня эялмишди. О, мякан вя заман юлчцляринин нисбилийи щаггында тялими дя инкишаф етдирмишдир.
