БАМÚМЛАР, мумлар, момлар, банунлар (юзлярини шупамам ад- ландырырлар) – Камерунда (Мбам вя Нун чайарасында) халг. Сайлары
375 мин няфярдир (2000). Бамилекеляря йахындырлар вя гисмян онлара гарышмышлар. Бамум дилиндя данышырлар; дилляри бантоид дилляринин грассфилд групунун нун йарымгрупуна аиддир. Диндарлары, ясасян, мцсялмандыр, щямчинин христианлар вя яняняви етигадларыны сахлайанлар да вар.
Б.-ын яъдадлары индики Ниэерийа яразисиндя йашамышлар. 17 ясрин сонларында фулбелярин тязйигляри нятиъясиндя Мбам вя Нун чайарасына кючян Б. 18 ясрин яввялляриндя 18 тайфаны, о ъцмлядян йерли халглары (бамилекеляр, тикарлар вя б.) бирляшдирян Бамум тайфа иттифагыны йаратмышлар. Щюкмдарын (мфу) щакимиййяти яйанлар шурасынын нязаряти алтында иди, идаряетмядя онун анасы да иштирак едирди. Мфунун юлцмцндян сонра онун рущунун маскаларда тяъяссцм олундуьу зянн едилирди. 19 ясрин сонларында Б.-ын бир щиссяси ислам динини гябул етмиш, 20 ясрин яввялляриндян христианлыг да йайылмышдыр. Бамум йазысы иля гейд олунмуш тарихи рявайятляр, адят щцгугу вя с. мятнляр горунуб сахланылмышдыр. Яняняви мядяниййятляри Екваториал Африка цчцн сяъиййявидир. Инъясянятляринин Сао мядяниййятинин тясири алтында формалашмасы ещтимал олунур. Терракота, тунъдан тюкмя, тохуъулуг, фил сцмцйц вя аьаъ цзяриндя ойма (маскалар, башлыглар, щюкмдарын мярасим отураъаглары, йатаглары вя с.), калебасларын, аьаъ, эил вя тунъ тянбяки чубуьларын вя с. дцзялдилмяси инкишаф етмишдир. 1902 илдя Бамум дювляти Алманийа Камерунунун тяркибиня гатылды. Мцасир Б. тоха якинчилийи иля мяшьул олур, плантасийаларда ишляйирляр.
Бамум маскасы. Балыггулаьы, битки лифляри, дяри, бцрцнъ. 19–20 ясрляр.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
БАМÚМЛАР, мумлар, момлар, банунлар (юзлярини шупамам ад- ландырырлар) – Камерунда (Мбам вя Нун чайарасында) халг. Сайлары
375 мин няфярдир (2000). Бамилекеляря йахындырлар вя гисмян онлара гарышмышлар. Бамум дилиндя данышырлар; дилляри бантоид дилляринин грассфилд групунун нун йарымгрупуна аиддир. Диндарлары, ясасян, мцсялмандыр, щямчинин христианлар вя яняняви етигадларыны сахлайанлар да вар.
Б.-ын яъдадлары индики Ниэерийа яразисиндя йашамышлар. 17 ясрин сонларында фулбелярин тязйигляри нятиъясиндя Мбам вя Нун чайарасына кючян Б. 18 ясрин яввялляриндя 18 тайфаны, о ъцмлядян йерли халглары (бамилекеляр, тикарлар вя б.) бирляшдирян Бамум тайфа иттифагыны йаратмышлар. Щюкмдарын (мфу) щакимиййяти яйанлар шурасынын нязаряти алтында иди, идаряетмядя онун анасы да иштирак едирди. Мфунун юлцмцндян сонра онун рущунун маскаларда тяъяссцм олундуьу зянн едилирди. 19 ясрин сонларында Б.-ын бир щиссяси ислам динини гябул етмиш, 20 ясрин яввялляриндян христианлыг да йайылмышдыр. Бамум йазысы иля гейд олунмуш тарихи рявайятляр, адят щцгугу вя с. мятнляр горунуб сахланылмышдыр. Яняняви мядяниййятляри Екваториал Африка цчцн сяъиййявидир. Инъясянятляринин Сао мядяниййятинин тясири алтында формалашмасы ещтимал олунур. Терракота, тунъдан тюкмя, тохуъулуг, фил сцмцйц вя аьаъ цзяриндя ойма (маскалар, башлыглар, щюкмдарын мярасим отураъаглары, йатаглары вя с.), калебасларын, аьаъ, эил вя тунъ тянбяки чубуьларын вя с. дцзялдилмяси инкишаф етмишдир. 1902 илдя Бамум дювляти Алманийа Камерунунун тяркибиня гатылды. Мцасир Б. тоха якинчилийи иля мяшьул олур, плантасийаларда ишляйирляр.
Бамум маскасы. Балыггулаьы, битки лифляри, дяри, бцрцнъ. 19–20 ясрляр.
БАМÚМЛАР, мумлар, момлар, банунлар (юзлярини шупамам ад- ландырырлар) – Камерунда (Мбам вя Нун чайарасында) халг. Сайлары
375 мин няфярдир (2000). Бамилекеляря йахындырлар вя гисмян онлара гарышмышлар. Бамум дилиндя данышырлар; дилляри бантоид дилляринин грассфилд групунун нун йарымгрупуна аиддир. Диндарлары, ясасян, мцсялмандыр, щямчинин христианлар вя яняняви етигадларыны сахлайанлар да вар.
Б.-ын яъдадлары индики Ниэерийа яразисиндя йашамышлар. 17 ясрин сонларында фулбелярин тязйигляри нятиъясиндя Мбам вя Нун чайарасына кючян Б. 18 ясрин яввялляриндя 18 тайфаны, о ъцмлядян йерли халглары (бамилекеляр, тикарлар вя б.) бирляшдирян Бамум тайфа иттифагыны йаратмышлар. Щюкмдарын (мфу) щакимиййяти яйанлар шурасынын нязаряти алтында иди, идаряетмядя онун анасы да иштирак едирди. Мфунун юлцмцндян сонра онун рущунун маскаларда тяъяссцм олундуьу зянн едилирди. 19 ясрин сонларында Б.-ын бир щиссяси ислам динини гябул етмиш, 20 ясрин яввялляриндян христианлыг да йайылмышдыр. Бамум йазысы иля гейд олунмуш тарихи рявайятляр, адят щцгугу вя с. мятнляр горунуб сахланылмышдыр. Яняняви мядяниййятляри Екваториал Африка цчцн сяъиййявидир. Инъясянятляринин Сао мядяниййятинин тясири алтында формалашмасы ещтимал олунур. Терракота, тунъдан тюкмя, тохуъулуг, фил сцмцйц вя аьаъ цзяриндя ойма (маскалар, башлыглар, щюкмдарын мярасим отураъаглары, йатаглары вя с.), калебасларын, аьаъ, эил вя тунъ тянбяки чубуьларын вя с. дцзялдилмяси инкишаф етмишдир. 1902 илдя Бамум дювляти Алманийа Камерунунун тяркибиня гатылды. Мцасир Б. тоха якинчилийи иля мяшьул олур, плантасийаларда ишляйирляр.
Бамум маскасы. Балыггулаьы, битки лифляри, дяри, бцрцнъ. 19–20 ясрляр.
