Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
IV CİLD (BƏZİRXANA - BİNNƏTOVA)
    BOYL NÖQTƏSİ

    БОЙЛ НЮГТЯСИ – п-пВ координатларында реал газын изотерми цзяриндя минимум нюгтяси. Р. Бойлун шяряфиня адландырылмышдыр. Б.н.-нин йахын ятрафында реал газын изотермляри Бойл-Мариотт гануну иля тясвир олунан идеал газын цфцги изотермиляри иля (бу координатларда) тяхминян цст-цстя дцшцр. Реал газын щалы Ван дер Ваалс тянлийи иля тясвир едилир. Буна уйьун олараг Б.н.-ндян солда газын щалы цчцн онун сыхылмасыны асанлашдыран молекулларарасы ъазибя гцввяляринин цстцн тясири, саьда сыхылмайа мане олан молекулларын мяхсуси щяъминин тясири сяъиййявидир. Б.н. йахынлыьында бу амилляр гаршылыглы компенсасийа олунур.

       Айры-айры изотермлярин Б.н.-ни бирляшдирян хятт Бойл яйриси адланыр. Бу яйринин ординат оху цзяриндя олан нюгтяси Бойл темп-ру дейилян ТБ темп-руну тяйин едир. Т > ТБ изотермляриндя Б.н. йохдур. Ван дер Ваалс тянлийиня табе олан газ цчцн ТБ=3,375Тбющ., бурада Тбющ. – бющран темп-рудур. Т<ТБ олдугда дросселлянмя заманы газын гисмян майеляшмяси мцмкцндцр (бах Ъоул–Томсон еффекти).

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
BƏZİRXANA – BİNNƏTOVA
    BOYL NÖQTƏSİ

    БОЙЛ НЮГТЯСИ – п-пВ координатларында реал газын изотерми цзяриндя минимум нюгтяси. Р. Бойлун шяряфиня адландырылмышдыр. Б.н.-нин йахын ятрафында реал газын изотермляри Бойл-Мариотт гануну иля тясвир олунан идеал газын цфцги изотермиляри иля (бу координатларда) тяхминян цст-цстя дцшцр. Реал газын щалы Ван дер Ваалс тянлийи иля тясвир едилир. Буна уйьун олараг Б.н.-ндян солда газын щалы цчцн онун сыхылмасыны асанлашдыран молекулларарасы ъазибя гцввяляринин цстцн тясири, саьда сыхылмайа мане олан молекулларын мяхсуси щяъминин тясири сяъиййявидир. Б.н. йахынлыьында бу амилляр гаршылыглы компенсасийа олунур.

       Айры-айры изотермлярин Б.н.-ни бирляшдирян хятт Бойл яйриси адланыр. Бу яйринин ординат оху цзяриндя олан нюгтяси Бойл темп-ру дейилян ТБ темп-руну тяйин едир. Т > ТБ изотермляриндя Б.н. йохдур. Ван дер Ваалс тянлийиня табе олан газ цчцн ТБ=3,375Тбющ., бурада Тбющ. – бющран темп-рудур. Т<ТБ олдугда дросселлянмя заманы газын гисмян майеляшмяси мцмкцндцр (бах Ъоул–Томсон еффекти).

    BOYL NÖQTƏSİ

    БОЙЛ НЮГТЯСИ – п-пВ координатларында реал газын изотерми цзяриндя минимум нюгтяси. Р. Бойлун шяряфиня адландырылмышдыр. Б.н.-нин йахын ятрафында реал газын изотермляри Бойл-Мариотт гануну иля тясвир олунан идеал газын цфцги изотермиляри иля (бу координатларда) тяхминян цст-цстя дцшцр. Реал газын щалы Ван дер Ваалс тянлийи иля тясвир едилир. Буна уйьун олараг Б.н.-ндян солда газын щалы цчцн онун сыхылмасыны асанлашдыран молекулларарасы ъазибя гцввяляринин цстцн тясири, саьда сыхылмайа мане олан молекулларын мяхсуси щяъминин тясири сяъиййявидир. Б.н. йахынлыьында бу амилляр гаршылыглы компенсасийа олунур.

       Айры-айры изотермлярин Б.н.-ни бирляшдирян хятт Бойл яйриси адланыр. Бу яйринин ординат оху цзяриндя олан нюгтяси Бойл темп-ру дейилян ТБ темп-руну тяйин едир. Т > ТБ изотермляриндя Б.н. йохдур. Ван дер Ваалс тянлийиня табе олан газ цчцн ТБ=3,375Тбющ., бурада Тбющ. – бющран темп-рудур. Т<ТБ олдугда дросселлянмя заманы газын гисмян майеляшмяси мцмкцндцр (бах Ъоул–Томсон еффекти).