Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
III CİLD (BABİNGER - BAXŞƏLİYEV)
    BANİVALAR

    Бразилийа (Исана чайы, Риу-Негру чайынын саь голу), Колумбийа (Гуайнийа чайы) вя Венесуелада (Амасонас штаты) щинди аравак (бах Араваклар) халглары групу. Цмуми сайлары 4 мин няфярдян чохдур (2000). 1960-ъы иллярин сонларындан Б. Колумбийадан Венесуелайа миграсийасы башламышдыр. Бюйцк монгол иргинин Америка голуна мянсубдурлар. Майпуре йарымгрупуна дахил олан диллярдя данышырлар. Диалектляри: банива, йахуд абане вя кирубба. Португал вя испан дилляри дя йайылмышдыр. Бразилийада тупи дилиндян истифадя олунур. Йазылары 20 ясрдян латын графикасы ясасындадыр. Венесуелада йашайан Б. яняняви етигадларыны сахлайырлар, диэярляри христиандыр.
    1725 илдян португалларла тямасдадырлар. Яняняви мядяниййятляри шярги туканолара йахындыр. Ясас мяшьулиййятляри гырылыб-йандырылмыш яразилярдя тоха якинчилийи (ясасян аъы маниок) вя балыгчылыгдыр. Овчулуг вя йыьыъылыг даща аз ящямиййят дашыйыр. Сяняткарлыг сащяляри – тохума, щяндяси нахышларла бязядилмиш рянэли керамик мямулатын, ойма гайыгларын (уба), тахта скамйаларын вя с. щазырланмасыдыр. Яняняви йашайыш евляри дцзбуъаглы планда тикилмиш, арха щиссяси даиряви, дамы икийамаълы, фасады ися щяндяси орнаментлярля бязядилмиш иъма евидир (малока). Б. ийирми атахятли тотем гябиляйя бюлцнцрляр. Никащ патрилокалдыр. Венесуелада йашайан Б.-да яняняви мядяниййят, мифолоэийа, эизли киши мярасимляри, шаманизм сахланылыр. Бразилийа вя Колумбийада йашайанлар ися христианлашдырылмыш вя ассимлйасийайа мяруз галмышлар.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
BABİNGER – BAXŞƏLİYEV
    BANİVALAR

    Бразилийа (Исана чайы, Риу-Негру чайынын саь голу), Колумбийа (Гуайнийа чайы) вя Венесуелада (Амасонас штаты) щинди аравак (бах Араваклар) халглары групу. Цмуми сайлары 4 мин няфярдян чохдур (2000). 1960-ъы иллярин сонларындан Б. Колумбийадан Венесуелайа миграсийасы башламышдыр. Бюйцк монгол иргинин Америка голуна мянсубдурлар. Майпуре йарымгрупуна дахил олан диллярдя данышырлар. Диалектляри: банива, йахуд абане вя кирубба. Португал вя испан дилляри дя йайылмышдыр. Бразилийада тупи дилиндян истифадя олунур. Йазылары 20 ясрдян латын графикасы ясасындадыр. Венесуелада йашайан Б. яняняви етигадларыны сахлайырлар, диэярляри христиандыр.
    1725 илдян португалларла тямасдадырлар. Яняняви мядяниййятляри шярги туканолара йахындыр. Ясас мяшьулиййятляри гырылыб-йандырылмыш яразилярдя тоха якинчилийи (ясасян аъы маниок) вя балыгчылыгдыр. Овчулуг вя йыьыъылыг даща аз ящямиййят дашыйыр. Сяняткарлыг сащяляри – тохума, щяндяси нахышларла бязядилмиш рянэли керамик мямулатын, ойма гайыгларын (уба), тахта скамйаларын вя с. щазырланмасыдыр. Яняняви йашайыш евляри дцзбуъаглы планда тикилмиш, арха щиссяси даиряви, дамы икийамаълы, фасады ися щяндяси орнаментлярля бязядилмиш иъма евидир (малока). Б. ийирми атахятли тотем гябиляйя бюлцнцрляр. Никащ патрилокалдыр. Венесуелада йашайан Б.-да яняняви мядяниййят, мифолоэийа, эизли киши мярасимляри, шаманизм сахланылыр. Бразилийа вя Колумбийада йашайанлар ися христианлашдырылмыш вя ассимлйасийайа мяруз галмышлар.

    BANİVALAR

    Бразилийа (Исана чайы, Риу-Негру чайынын саь голу), Колумбийа (Гуайнийа чайы) вя Венесуелада (Амасонас штаты) щинди аравак (бах Араваклар) халглары групу. Цмуми сайлары 4 мин няфярдян чохдур (2000). 1960-ъы иллярин сонларындан Б. Колумбийадан Венесуелайа миграсийасы башламышдыр. Бюйцк монгол иргинин Америка голуна мянсубдурлар. Майпуре йарымгрупуна дахил олан диллярдя данышырлар. Диалектляри: банива, йахуд абане вя кирубба. Португал вя испан дилляри дя йайылмышдыр. Бразилийада тупи дилиндян истифадя олунур. Йазылары 20 ясрдян латын графикасы ясасындадыр. Венесуелада йашайан Б. яняняви етигадларыны сахлайырлар, диэярляри христиандыр.
    1725 илдян португалларла тямасдадырлар. Яняняви мядяниййятляри шярги туканолара йахындыр. Ясас мяшьулиййятляри гырылыб-йандырылмыш яразилярдя тоха якинчилийи (ясасян аъы маниок) вя балыгчылыгдыр. Овчулуг вя йыьыъылыг даща аз ящямиййят дашыйыр. Сяняткарлыг сащяляри – тохума, щяндяси нахышларла бязядилмиш рянэли керамик мямулатын, ойма гайыгларын (уба), тахта скамйаларын вя с. щазырланмасыдыр. Яняняви йашайыш евляри дцзбуъаглы планда тикилмиш, арха щиссяси даиряви, дамы икийамаълы, фасады ися щяндяси орнаментлярля бязядилмиш иъма евидир (малока). Б. ийирми атахятли тотем гябиляйя бюлцнцрляр. Никащ патрилокалдыр. Венесуелада йашайан Б.-да яняняви мядяниййят, мифолоэийа, эизли киши мярасимляри, шаманизм сахланылыр. Бразилийа вя Колумбийада йашайанлар ися христианлашдырылмыш вя ассимлйасийайа мяруз галмышлар.