Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
I CİLD (A, a - ALLAHVERDİYEV Süleyman)
    AĞAC KÖMÜRÜ

    АЬАЪ КЮМЦРЦ – одунъаьын пиролизиндян алынан макромясамяли йцксяккарбонлу бярк мящсул. А.к.-нцн структур вя хассяляри пиролизин темп-ру иля мцяййян едилир. Сянайедя 450–550°Ъ-дя алынан А.к.-нцн тяркибиндя (кцтля цзря %- ля) 80–92 Ъ; 4,0–4,8 Щ; 5–15 О; 1–3 минерал гарышыглар вар; мцтляг гуру одунъаьын кцтлясиня эюря чыхым 25–35%- дир. А.к.-нцн тяркиби алифатик вя ароматик сырадан олан йцксякмолекуллу структурлардан ибарятдир. 75–85% мясамялиликдя защири сыхлыьы 260–380 кг/м3, щягиги сыхлыьы 1430 кг/м3, йанма истилийи 30–34 МЪ/кг-дыр. А.к.-нц мцхтялиф темп-ра гядяр кюзярдиб, бир сыра ялавяляр етмякля верилян диелектрик хассяли материаллар алмаг олар. А.к. активляшдирилмиш кюмцр вя електрокюмцр мямулатлары истещсалында хаммал, кристаллик силисиум алынмасында редуксийаедиъи, карбон-сулфид вя с. алынмасы цчцн реаэент, металлурэийада йанаъаг кими тятбиг едилир.
         А.к. е. я. 4–3 ясрлярдя металларын яридилмясиндя истифадя едилирди. 19 ясрин орталарында металлурэийанын инкишафы иля ялагядар олараг сянайе истещсалына башланмышдыр. 20 ясрдя даща уъуз даш кюмцр коксу ону явяз етдийи цчцн А.к.-нцн истещсалы азалмышдыр.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
A, a – ALLAHVERDİYEV Süleyman
    AĞAC KÖMÜRÜ

    АЬАЪ КЮМЦРЦ – одунъаьын пиролизиндян алынан макромясамяли йцксяккарбонлу бярк мящсул. А.к.-нцн структур вя хассяляри пиролизин темп-ру иля мцяййян едилир. Сянайедя 450–550°Ъ-дя алынан А.к.-нцн тяркибиндя (кцтля цзря %- ля) 80–92 Ъ; 4,0–4,8 Щ; 5–15 О; 1–3 минерал гарышыглар вар; мцтляг гуру одунъаьын кцтлясиня эюря чыхым 25–35%- дир. А.к.-нцн тяркиби алифатик вя ароматик сырадан олан йцксякмолекуллу структурлардан ибарятдир. 75–85% мясамялиликдя защири сыхлыьы 260–380 кг/м3, щягиги сыхлыьы 1430 кг/м3, йанма истилийи 30–34 МЪ/кг-дыр. А.к.-нц мцхтялиф темп-ра гядяр кюзярдиб, бир сыра ялавяляр етмякля верилян диелектрик хассяли материаллар алмаг олар. А.к. активляшдирилмиш кюмцр вя електрокюмцр мямулатлары истещсалында хаммал, кристаллик силисиум алынмасында редуксийаедиъи, карбон-сулфид вя с. алынмасы цчцн реаэент, металлурэийада йанаъаг кими тятбиг едилир.
         А.к. е. я. 4–3 ясрлярдя металларын яридилмясиндя истифадя едилирди. 19 ясрин орталарында металлурэийанын инкишафы иля ялагядар олараг сянайе истещсалына башланмышдыр. 20 ясрдя даща уъуз даш кюмцр коксу ону явяз етдийи цчцн А.к.-нцн истещсалы азалмышдыр.

    AĞAC KÖMÜRÜ

    АЬАЪ КЮМЦРЦ – одунъаьын пиролизиндян алынан макромясамяли йцксяккарбонлу бярк мящсул. А.к.-нцн структур вя хассяляри пиролизин темп-ру иля мцяййян едилир. Сянайедя 450–550°Ъ-дя алынан А.к.-нцн тяркибиндя (кцтля цзря %- ля) 80–92 Ъ; 4,0–4,8 Щ; 5–15 О; 1–3 минерал гарышыглар вар; мцтляг гуру одунъаьын кцтлясиня эюря чыхым 25–35%- дир. А.к.-нцн тяркиби алифатик вя ароматик сырадан олан йцксякмолекуллу структурлардан ибарятдир. 75–85% мясамялиликдя защири сыхлыьы 260–380 кг/м3, щягиги сыхлыьы 1430 кг/м3, йанма истилийи 30–34 МЪ/кг-дыр. А.к.-нц мцхтялиф темп-ра гядяр кюзярдиб, бир сыра ялавяляр етмякля верилян диелектрик хассяли материаллар алмаг олар. А.к. активляшдирилмиш кюмцр вя електрокюмцр мямулатлары истещсалында хаммал, кристаллик силисиум алынмасында редуксийаедиъи, карбон-сулфид вя с. алынмасы цчцн реаэент, металлурэийада йанаъаг кими тятбиг едилир.
         А.к. е. я. 4–3 ясрлярдя металларын яридилмясиндя истифадя едилирди. 19 ясрин орталарында металлурэийанын инкишафы иля ялагядар олараг сянайе истещсалына башланмышдыр. 20 ясрдя даща уъуз даш кюмцр коксу ону явяз етдийи цчцн А.к.-нцн истещсалы азалмышдыр.