Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
I CİLD (A, a - ALLAHVERDİYEV Süleyman)
    AĞAC QATRANI

    АЬАЪ ГАТРАНЫ – ясасян, одунъаьын пиролизиндян алынан молекул кцтляси 100– 8000 олан цзви бирляшмяляр гарышыьы. А.г. цч нюв олур: одунъаьын термики емалынын сулу мящсулундан чюкдцрмякля айрылан чюкмя гатран, сулу мящсулда щялл олан гатран вя щямин мящсулдан цзви щялледиъилярля чыхарылан екстраксийа гатраны. Чюкмя А.г. тцнд гящвяйи рянэли, кяскин ийли, юзлц майедир; сыхлыьы 1060–1220 кг/м3; суда щялл олмур, анъаг цзви щялледиъилярдя щялл олур. Дистилля едилдикдя 30–60% дистиллат (тгайн.180–340°Ъ) вя 30–40% одунъаг пеки алыныр. Дистиллат фенол- лардан (50–55%), онларын ефирляриндян, нейтрал маддялярдян (20–30%) вя туршулардан (5–15%) ибарятдир. Дистиллатдан автооксидляшмя вя полимерляшмя просесляриндя инщибитор, резинляр цчцн пластификатор, актив кюмцр цчцн битишдириъи, одунъаг вя дяри цчцн антисептик васитя кими истифадя едилир. Щяллолан А.г.-нын тяркибиндя карбощидратлар (30%-ядяк), лактонлар, етиленгликол вя онун ефирляри (30%-ядяк) феноллар (10–15%) вя ашаьы карбон туршулары (10–20%) олур; битишдириъи вя щисляндириъи препаратлар алынмасында истифадя олунур. Екстраксийа А.г.- нын тяркибиндя 50–60%-я гядяр фенол олур; газыма мящлулларынын юзлцлцйцнц азалтмаг цчцн тятбиг едилир.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
A, a – ALLAHVERDİYEV Süleyman
    AĞAC QATRANI

    АЬАЪ ГАТРАНЫ – ясасян, одунъаьын пиролизиндян алынан молекул кцтляси 100– 8000 олан цзви бирляшмяляр гарышыьы. А.г. цч нюв олур: одунъаьын термики емалынын сулу мящсулундан чюкдцрмякля айрылан чюкмя гатран, сулу мящсулда щялл олан гатран вя щямин мящсулдан цзви щялледиъилярля чыхарылан екстраксийа гатраны. Чюкмя А.г. тцнд гящвяйи рянэли, кяскин ийли, юзлц майедир; сыхлыьы 1060–1220 кг/м3; суда щялл олмур, анъаг цзви щялледиъилярдя щялл олур. Дистилля едилдикдя 30–60% дистиллат (тгайн.180–340°Ъ) вя 30–40% одунъаг пеки алыныр. Дистиллат фенол- лардан (50–55%), онларын ефирляриндян, нейтрал маддялярдян (20–30%) вя туршулардан (5–15%) ибарятдир. Дистиллатдан автооксидляшмя вя полимерляшмя просесляриндя инщибитор, резинляр цчцн пластификатор, актив кюмцр цчцн битишдириъи, одунъаг вя дяри цчцн антисептик васитя кими истифадя едилир. Щяллолан А.г.-нын тяркибиндя карбощидратлар (30%-ядяк), лактонлар, етиленгликол вя онун ефирляри (30%-ядяк) феноллар (10–15%) вя ашаьы карбон туршулары (10–20%) олур; битишдириъи вя щисляндириъи препаратлар алынмасында истифадя олунур. Екстраксийа А.г.- нын тяркибиндя 50–60%-я гядяр фенол олур; газыма мящлулларынын юзлцлцйцнц азалтмаг цчцн тятбиг едилир.

    AĞAC QATRANI

    АЬАЪ ГАТРАНЫ – ясасян, одунъаьын пиролизиндян алынан молекул кцтляси 100– 8000 олан цзви бирляшмяляр гарышыьы. А.г. цч нюв олур: одунъаьын термики емалынын сулу мящсулундан чюкдцрмякля айрылан чюкмя гатран, сулу мящсулда щялл олан гатран вя щямин мящсулдан цзви щялледиъилярля чыхарылан екстраксийа гатраны. Чюкмя А.г. тцнд гящвяйи рянэли, кяскин ийли, юзлц майедир; сыхлыьы 1060–1220 кг/м3; суда щялл олмур, анъаг цзви щялледиъилярдя щялл олур. Дистилля едилдикдя 30–60% дистиллат (тгайн.180–340°Ъ) вя 30–40% одунъаг пеки алыныр. Дистиллат фенол- лардан (50–55%), онларын ефирляриндян, нейтрал маддялярдян (20–30%) вя туршулардан (5–15%) ибарятдир. Дистиллатдан автооксидляшмя вя полимерляшмя просесляриндя инщибитор, резинляр цчцн пластификатор, актив кюмцр цчцн битишдириъи, одунъаг вя дяри цчцн антисептик васитя кими истифадя едилир. Щяллолан А.г.-нын тяркибиндя карбощидратлар (30%-ядяк), лактонлар, етиленгликол вя онун ефирляри (30%-ядяк) феноллар (10–15%) вя ашаьы карбон туршулары (10–20%) олур; битишдириъи вя щисляндириъи препаратлар алынмасында истифадя олунур. Екстраксийа А.г.- нын тяркибиндя 50–60%-я гядяр фенол олур; газыма мящлулларынын юзлцлцйцнц азалтмаг цчцн тятбиг едилир.