Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
I CİLD (A, a - ALLAHVERDİYEV Süleyman)
    AĞACDƏLƏNLƏR

    АЬАЪДЯЛЯНЛЯР (Пиъидае) – аьаъдялянкимиляр дястясинин бир фясиляси. 200-дян чох нювц мялумдур. Бядянляринин уз. 8–50 см, чякиси 18–300 г-дыр. 3 йарымфясиляйя бюлцнцр. А., ясасян, аьаъ щяйатына уйьунлашмыш мешя сакинляридир. Узун бармаглары олан айаглары гыса, ъайнаглары ити, ганадлары гыса вя енлидир. Искяняйябянзяр мющкям димдийи вя эцълц бойун язяляляри, щямчинин аьаълара дырмашаркян дайаг функсийасы дашыйан гуйруьундакы бярк сцкан лялякляри онлара йем ахтарышында вя йа йува цчцн ойуг дцзялтмякдя аьаъ габыьыны вя одунъаьы оймаьа имкан верир. А. щяшяратлары гурдабянзяр диллярини узатмагла габыг алтындан вя йа одунcагдан тапырлар. Щяшярат йа онларын йапышганлы тцпцръяйи олан дилиня йапышыр, йа да дилинин ити uъuна санъылыр. Сойуг айларда кцкнар, шам вя б. аьаъларын гозаларындакы тохумларла гидаланырлар. Йазда аьаъларын габыьында кичик дяликляр ачараг аьаъларын ширясини ичирляр. Перу А.-и (Ъолаптес рупиъола) вя Ъянуби Африка А.-и (Эеоъолаптес оливаъеус) сящрада йашайыр вя ясасян, йердя гидаланырлар. 3–7 аь йумурта qойурлар. Ятъябалалары тцксцз олур. Бязи нювляри кючяридир. Мадагаскар, Австралийа, Йени Гвинейа, Йени Зеландийа вя Полинезийадан башга щяр йердя йашайырлар. Йашыл Авропа А.-и (Пиъус виридис), боз А. (Пиъус ъанус), цчбармаглы А. (Пиъоидес тридаътйлус), гара, гырмызы вя аь лялякляри олан бюйцк ялван А. вя иланбойун А. эениш йайылмышдыр. Азярб.-да гара А., йашыл А., ири ала А., орта ала А., хырда ала А., Сурийа А.-и вя иланбоyун А. мювъуддур. Мешя тясяррцфатына вурдуглары зийанын вя йа вердикляри хейирин аз-чохлуьу шяраитдян асылыдыр.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
A, a – ALLAHVERDİYEV Süleyman
    AĞACDƏLƏNLƏR

    АЬАЪДЯЛЯНЛЯР (Пиъидае) – аьаъдялянкимиляр дястясинин бир фясиляси. 200-дян чох нювц мялумдур. Бядянляринин уз. 8–50 см, чякиси 18–300 г-дыр. 3 йарымфясиляйя бюлцнцр. А., ясасян, аьаъ щяйатына уйьунлашмыш мешя сакинляридир. Узун бармаглары олан айаглары гыса, ъайнаглары ити, ганадлары гыса вя енлидир. Искяняйябянзяр мющкям димдийи вя эцълц бойун язяляляри, щямчинин аьаълара дырмашаркян дайаг функсийасы дашыйан гуйруьундакы бярк сцкан лялякляри онлара йем ахтарышында вя йа йува цчцн ойуг дцзялтмякдя аьаъ габыьыны вя одунъаьы оймаьа имкан верир. А. щяшяратлары гурдабянзяр диллярини узатмагла габыг алтындан вя йа одунcагдан тапырлар. Щяшярат йа онларын йапышганлы тцпцръяйи олан дилиня йапышыр, йа да дилинин ити uъuна санъылыр. Сойуг айларда кцкнар, шам вя б. аьаъларын гозаларындакы тохумларла гидаланырлар. Йазда аьаъларын габыьында кичик дяликляр ачараг аьаъларын ширясини ичирляр. Перу А.-и (Ъолаптес рупиъола) вя Ъянуби Африка А.-и (Эеоъолаптес оливаъеус) сящрада йашайыр вя ясасян, йердя гидаланырлар. 3–7 аь йумурта qойурлар. Ятъябалалары тцксцз олур. Бязи нювляри кючяридир. Мадагаскар, Австралийа, Йени Гвинейа, Йени Зеландийа вя Полинезийадан башга щяр йердя йашайырлар. Йашыл Авропа А.-и (Пиъус виридис), боз А. (Пиъус ъанус), цчбармаглы А. (Пиъоидес тридаътйлус), гара, гырмызы вя аь лялякляри олан бюйцк ялван А. вя иланбойун А. эениш йайылмышдыр. Азярб.-да гара А., йашыл А., ири ала А., орта ала А., хырда ала А., Сурийа А.-и вя иланбоyун А. мювъуддур. Мешя тясяррцфатына вурдуглары зийанын вя йа вердикляри хейирин аз-чохлуьу шяраитдян асылыдыр.

    AĞACDƏLƏNLƏR

    АЬАЪДЯЛЯНЛЯР (Пиъидае) – аьаъдялянкимиляр дястясинин бир фясиляси. 200-дян чох нювц мялумдур. Бядянляринин уз. 8–50 см, чякиси 18–300 г-дыр. 3 йарымфясиляйя бюлцнцр. А., ясасян, аьаъ щяйатына уйьунлашмыш мешя сакинляридир. Узун бармаглары олан айаглары гыса, ъайнаглары ити, ганадлары гыса вя енлидир. Искяняйябянзяр мющкям димдийи вя эцълц бойун язяляляри, щямчинин аьаълара дырмашаркян дайаг функсийасы дашыйан гуйруьундакы бярк сцкан лялякляри онлара йем ахтарышында вя йа йува цчцн ойуг дцзялтмякдя аьаъ габыьыны вя одунъаьы оймаьа имкан верир. А. щяшяратлары гурдабянзяр диллярини узатмагла габыг алтындан вя йа одунcагдан тапырлар. Щяшярат йа онларын йапышганлы тцпцръяйи олан дилиня йапышыр, йа да дилинин ити uъuна санъылыр. Сойуг айларда кцкнар, шам вя б. аьаъларын гозаларындакы тохумларла гидаланырлар. Йазда аьаъларын габыьында кичик дяликляр ачараг аьаъларын ширясини ичирляр. Перу А.-и (Ъолаптес рупиъола) вя Ъянуби Африка А.-и (Эеоъолаптес оливаъеус) сящрада йашайыр вя ясасян, йердя гидаланырлар. 3–7 аь йумурта qойурлар. Ятъябалалары тцксцз олур. Бязи нювляри кючяридир. Мадагаскар, Австралийа, Йени Гвинейа, Йени Зеландийа вя Полинезийадан башга щяр йердя йашайырлар. Йашыл Авропа А.-и (Пиъус виридис), боз А. (Пиъус ъанус), цчбармаглы А. (Пиъоидес тридаътйлус), гара, гырмызы вя аь лялякляри олан бюйцк ялван А. вя иланбойун А. эениш йайылмышдыр. Азярб.-да гара А., йашыл А., ири ала А., орта ала А., хырда ала А., Сурийа А.-и вя иланбоyун А. мювъуддур. Мешя тясяррцфатына вурдуглары зийанын вя йа вердикляри хейирин аз-чохлуьу шяраитдян асылыдыр.