Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
II CİLD (ARGENTİT - AŞURBƏYOV)
    ATMOSFER AKUSTİKASI

    АТМОСФЕР АКУСТИКАСЫакустиканын бюлмяси; атмосфердя сяс дальаларынын эенерасийасыны вя йайылмасыны юйрянир, атм.-и акустик цсулларла тядгиг едир. А.а.-нын мцщцм вязифяляри атм.-ин Йер сятщиня йахын вя йухары тябягялярини тядгиг етмяк, сяс-кцйцн арадан  галдырылмасы йолларыны юйрянмяк вя с. иля ялагядардыр. Сясин сцряти щаванын темп.-р вя рцтубятиндян, кцляйин сцрят  вя истигамятиндян, щцндцрлцкдян вя сясин йайылма истигамятиндян асылыдыр. Бунунла ялагядар атм.-дя сяс дальаларынын рефраксийасы щадисяси мцшащидя олунур. Юзлцлцк вя истиликкечирмя иля ялагядар сясин удулмасы, атм.-ин цст сейряк тябягяляриндя вя йа йцксяк тезликли сясляр цчцн даща эцълц олур. Сянайе обйектляри сясляринин, реактив тяййаря сясинин йайылма проблеми (сянайе обйектляринин вя тяййаря мейданларынын йашайыш мянтягяляриня нязярян йерляшдирилмяси бахымындан), атом вя нцвя партлайышлары заманы йаранан инфрасяс дальаларынын мцшащидяси (партлайыш йерини тяйин етмяк мягсядиля) хцсуси ящямиййят  кясб  едир.

    А.а. тябии сясляри дя юйрянир. Реал атмосфердя даима тябии сясляр вар; инфрасясдян ултрасясядяк чох эениш спектрал диапазона   малик   бу   сяслярин   мянбяйи мцхтялиф метереоложи вя эеоложи щадисяляр ола биляр: гцтб парылтылары, магнит бурульанлары,   туфанлар,   вулкан   пцскцрмяляри, зялзяляляр,   дяниздя   дальаборанлар   вя   с. Бу щадисялярин гейдя алынмасы вя вахтында хябяр верилмяси зяруридир.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ARGENTİT – AŞURBƏYOV
    ATMOSFER AKUSTİKASI

    АТМОСФЕР АКУСТИКАСЫакустиканын бюлмяси; атмосфердя сяс дальаларынын эенерасийасыны вя йайылмасыны юйрянир, атм.-и акустик цсулларла тядгиг едир. А.а.-нын мцщцм вязифяляри атм.-ин Йер сятщиня йахын вя йухары тябягялярини тядгиг етмяк, сяс-кцйцн арадан  галдырылмасы йолларыны юйрянмяк вя с. иля ялагядардыр. Сясин сцряти щаванын темп.-р вя рцтубятиндян, кцляйин сцрят  вя истигамятиндян, щцндцрлцкдян вя сясин йайылма истигамятиндян асылыдыр. Бунунла ялагядар атм.-дя сяс дальаларынын рефраксийасы щадисяси мцшащидя олунур. Юзлцлцк вя истиликкечирмя иля ялагядар сясин удулмасы, атм.-ин цст сейряк тябягяляриндя вя йа йцксяк тезликли сясляр цчцн даща эцълц олур. Сянайе обйектляри сясляринин, реактив тяййаря сясинин йайылма проблеми (сянайе обйектляринин вя тяййаря мейданларынын йашайыш мянтягяляриня нязярян йерляшдирилмяси бахымындан), атом вя нцвя партлайышлары заманы йаранан инфрасяс дальаларынын мцшащидяси (партлайыш йерини тяйин етмяк мягсядиля) хцсуси ящямиййят  кясб  едир.

    А.а. тябии сясляри дя юйрянир. Реал атмосфердя даима тябии сясляр вар; инфрасясдян ултрасясядяк чох эениш спектрал диапазона   малик   бу   сяслярин   мянбяйи мцхтялиф метереоложи вя эеоложи щадисяляр ола биляр: гцтб парылтылары, магнит бурульанлары,   туфанлар,   вулкан   пцскцрмяляри, зялзяляляр,   дяниздя   дальаборанлар   вя   с. Бу щадисялярин гейдя алынмасы вя вахтында хябяр верилмяси зяруридир.

    ATMOSFER AKUSTİKASI

    АТМОСФЕР АКУСТИКАСЫакустиканын бюлмяси; атмосфердя сяс дальаларынын эенерасийасыны вя йайылмасыны юйрянир, атм.-и акустик цсулларла тядгиг едир. А.а.-нын мцщцм вязифяляри атм.-ин Йер сятщиня йахын вя йухары тябягялярини тядгиг етмяк, сяс-кцйцн арадан  галдырылмасы йолларыны юйрянмяк вя с. иля ялагядардыр. Сясин сцряти щаванын темп.-р вя рцтубятиндян, кцляйин сцрят  вя истигамятиндян, щцндцрлцкдян вя сясин йайылма истигамятиндян асылыдыр. Бунунла ялагядар атм.-дя сяс дальаларынын рефраксийасы щадисяси мцшащидя олунур. Юзлцлцк вя истиликкечирмя иля ялагядар сясин удулмасы, атм.-ин цст сейряк тябягяляриндя вя йа йцксяк тезликли сясляр цчцн даща эцълц олур. Сянайе обйектляри сясляринин, реактив тяййаря сясинин йайылма проблеми (сянайе обйектляринин вя тяййаря мейданларынын йашайыш мянтягяляриня нязярян йерляшдирилмяси бахымындан), атом вя нцвя партлайышлары заманы йаранан инфрасяс дальаларынын мцшащидяси (партлайыш йерини тяйин етмяк мягсядиля) хцсуси ящямиййят  кясб  едир.

    А.а. тябии сясляри дя юйрянир. Реал атмосфердя даима тябии сясляр вар; инфрасясдян ултрасясядяк чох эениш спектрал диапазона   малик   бу   сяслярин   мянбяйи мцхтялиф метереоложи вя эеоложи щадисяляр ола биляр: гцтб парылтылары, магнит бурульанлары,   туфанлар,   вулкан   пцскцрмяляри, зялзяляляр,   дяниздя   дальаборанлар   вя   с. Бу щадисялярин гейдя алынмасы вя вахтында хябяр верилмяси зяруридир.