Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
IV CİLD (BƏZİRXANA - BİNNƏTOVA)
    BUDAMA


    БУДАМА – мейвячиликдя вя декоратив баьчылыгда мцщцм агротехники тядбирлярдян бири. Мейвя аьаъларына вя эилямейвя колларына гуллуг цсулу; будагларын, зоьларын вя кюклярин гурумуш щиссяляринин тамамиля, йахуд гисмян кясилмяси. Б., ясасян, ики бир-бириля ялагяли цсулла: гысалтма вя кясилмя (сейрялтмя) иля апарылыр. Биткилярин бюйцмясини вя бар вермясини тянзимляйян диэяр цсуллар (зоьларын, будагларын яйилмя истигамятинин дяйишдирилмяси, онла- рын гатланмасы, бурулмасы, сарылмасы вя с.) да бунлара уйьунлашдырылыр. Гысалтма заманы будагларын уъу кясилиб гысалдылыр. Бу, аьаъын чятиринин формасыны вя юлчцсцнц кяскин дяйишир, будаглары давамлы едир. Кясилмя (сейрялтмя) заманы ися аьаъын шахялянмиш щяр щансы гол-будаьы бцтювлцкдя кясилир; бу, чятирин  сыхлашмасынын гаршысыны алыр вя онун ишыгланма шяраитини йахшылашдырыр. Зоьларын уъунун гопарылмасы онларын бюйцмясини зяифлятмяк вя чичяк тумур- ъугларыны ойатмаг мягсядиля апарылыр. Б. чятирлярин сейрялдилмяси мягсядиля апарылырса, айры-айры будаглар тамамиля, форма вермяк цчцн апарылырса – гисмян кясилир. Мейвя аьаъларыны будамагдан мягсяд гоъалмыш, аз мейвя верян, хястя, зяиф, гурумуш будаглары кясиб аьаъын вя йа колун йахшы
    инкишафына, бол мейвя вермясиня шяраит йаратмагдан ибарятдир. Б.-нын зярурилийини, онун характерини вя неъя апарылаъаьыны мцяййян едяркян биткинин йашы, битмя шяраити вя ъинс-сорт хцсусиййятляри нязяря алыныр. Мейвя аьаъларыны пайызда йарпаглар тюкцляндян сонра, шахтасыз гыш эцнляриндя вя йазда тумуръуглар ачыланадяк, эилямейвя колларыны ися пайызда йарпаглар тюкцляндян сонра будамаг даща мягсядяуйьундур.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
BƏZİRXANA – BİNNƏTOVA
    BUDAMA


    БУДАМА – мейвячиликдя вя декоратив баьчылыгда мцщцм агротехники тядбирлярдян бири. Мейвя аьаъларына вя эилямейвя колларына гуллуг цсулу; будагларын, зоьларын вя кюклярин гурумуш щиссяляринин тамамиля, йахуд гисмян кясилмяси. Б., ясасян, ики бир-бириля ялагяли цсулла: гысалтма вя кясилмя (сейрялтмя) иля апарылыр. Биткилярин бюйцмясини вя бар вермясини тянзимляйян диэяр цсуллар (зоьларын, будагларын яйилмя истигамятинин дяйишдирилмяси, онла- рын гатланмасы, бурулмасы, сарылмасы вя с.) да бунлара уйьунлашдырылыр. Гысалтма заманы будагларын уъу кясилиб гысалдылыр. Бу, аьаъын чятиринин формасыны вя юлчцсцнц кяскин дяйишир, будаглары давамлы едир. Кясилмя (сейрялтмя) заманы ися аьаъын шахялянмиш щяр щансы гол-будаьы бцтювлцкдя кясилир; бу, чятирин  сыхлашмасынын гаршысыны алыр вя онун ишыгланма шяраитини йахшылашдырыр. Зоьларын уъунун гопарылмасы онларын бюйцмясини зяифлятмяк вя чичяк тумур- ъугларыны ойатмаг мягсядиля апарылыр. Б. чятирлярин сейрялдилмяси мягсядиля апарылырса, айры-айры будаглар тамамиля, форма вермяк цчцн апарылырса – гисмян кясилир. Мейвя аьаъларыны будамагдан мягсяд гоъалмыш, аз мейвя верян, хястя, зяиф, гурумуш будаглары кясиб аьаъын вя йа колун йахшы
    инкишафына, бол мейвя вермясиня шяраит йаратмагдан ибарятдир. Б.-нын зярурилийини, онун характерини вя неъя апарылаъаьыны мцяййян едяркян биткинин йашы, битмя шяраити вя ъинс-сорт хцсусиййятляри нязяря алыныр. Мейвя аьаъларыны пайызда йарпаглар тюкцляндян сонра, шахтасыз гыш эцнляриндя вя йазда тумуръуглар ачыланадяк, эилямейвя колларыны ися пайызда йарпаглар тюкцляндян сонра будамаг даща мягсядяуйьундур.

    BUDAMA


    БУДАМА – мейвячиликдя вя декоратив баьчылыгда мцщцм агротехники тядбирлярдян бири. Мейвя аьаъларына вя эилямейвя колларына гуллуг цсулу; будагларын, зоьларын вя кюклярин гурумуш щиссяляринин тамамиля, йахуд гисмян кясилмяси. Б., ясасян, ики бир-бириля ялагяли цсулла: гысалтма вя кясилмя (сейрялтмя) иля апарылыр. Биткилярин бюйцмясини вя бар вермясини тянзимляйян диэяр цсуллар (зоьларын, будагларын яйилмя истигамятинин дяйишдирилмяси, онла- рын гатланмасы, бурулмасы, сарылмасы вя с.) да бунлара уйьунлашдырылыр. Гысалтма заманы будагларын уъу кясилиб гысалдылыр. Бу, аьаъын чятиринин формасыны вя юлчцсцнц кяскин дяйишир, будаглары давамлы едир. Кясилмя (сейрялтмя) заманы ися аьаъын шахялянмиш щяр щансы гол-будаьы бцтювлцкдя кясилир; бу, чятирин  сыхлашмасынын гаршысыны алыр вя онун ишыгланма шяраитини йахшылашдырыр. Зоьларын уъунун гопарылмасы онларын бюйцмясини зяифлятмяк вя чичяк тумур- ъугларыны ойатмаг мягсядиля апарылыр. Б. чятирлярин сейрялдилмяси мягсядиля апарылырса, айры-айры будаглар тамамиля, форма вермяк цчцн апарылырса – гисмян кясилир. Мейвя аьаъларыны будамагдан мягсяд гоъалмыш, аз мейвя верян, хястя, зяиф, гурумуш будаглары кясиб аьаъын вя йа колун йахшы
    инкишафына, бол мейвя вермясиня шяраит йаратмагдан ибарятдир. Б.-нын зярурилийини, онун характерини вя неъя апарылаъаьыны мцяййян едяркян биткинин йашы, битмя шяраити вя ъинс-сорт хцсусиййятляри нязяря алыныр. Мейвя аьаъларыны пайызда йарпаглар тюкцляндян сонра, шахтасыз гыш эцнляриндя вя йазда тумуръуглар ачыланадяк, эилямейвя колларыны ися пайызда йарпаглар тюкцляндян сонра будамаг даща мягсядяуйьундур.