Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
II CİLD (ARGENTİT - AŞURBƏYOV)
    AUQSBURQ

    ÁУГСБУРГ – АФР-ин ъ.-унда, Баварийа федерал яразисиндя шящяр. Ящ. 261,8 мин (2005). Лех вя Вертах чайларынын (Дунай щювзяси) говушдуьу йердядир. Мцщцм нягл.  говшаьы; аеропорт.

    Е.я. 15 илдян А.-ун йериндя 1-ъи вя 2-ъи Рома леэионларынын дцшярэяси, император Августун вя келт тайфасы винделиклярин (Винделиъи) шяряфиня адландырылмыш Ауэуста Винделиъорум щярби колонийасы мювъуд олмушдур. А.  ерамызын 30 илиндян Рома яйаляти Ретсийанын пайтахты иди. Император Адрианын (2 ясрин 1ъи йарысы) дюврцндя мунисипи статусуну алмышдыр. 1276 илдян азад империйа шящяри олмушдур. 15–16 ясрлярдя Авропанын ян ири малиййя, тиъарят вя сяняткарлыг мяркязляриндян олан А. Алманийа Интибащынын мяркязи олмушдур. Аугсбург дини сцлщц (1555) бурада баьланмышдыр. Отузиллик мцщарибя (1618–48) заманы даьынтылара мяруз галан шящяр игтсади ящямиййятини итирмишди. Авропа дювлятляринин Франса ялейщиня иттифагы А.-да баьланмышдыр [бах Аугсбург лигасы (1686)]. 1806 илдя А. Баварийа вил.-нин тяркибиня гатылмышдыр. 20 ясрин 30-ъу илляриндя ири щярби сянайе мяркязиня чеврилмишди (“Мессершмитт” вя с. з-длар). 1944–45 иллярдя даьыдылан шящяр мцщарибядян сонра йенидян бярпа едилмишдир.

    А. вя онун ятрафында чох  сайда  Рома абидяляринин (термляр, мябядляр вя с.) галыглары горунуб сахланылмышдыр. Шящяр орта ясрлярдя йепископун гясри вя Мцгяддяс Афра (9 яср), Мцгяддяс Стефан (969), Мцгяддяс Эеорэи (11 ясрин сону) монастырлары ятрафында формалашмышдыр. 14 ясрин яввялиня аид гала диварларындан бир нечя дарваза  (Йакобертор вя с.)  галмышдыр. Роман (995 илдя инша едилмиш, 1343 илядяк мцхтялиф тикинти вя тамамлама ишляри апарылмышдыр), Мцгяддяс Маврики (тикинтисиня 1019 илдя башланмышдыр), Мцгяддяс Пйотр (1060), Мцгяддяс  Эеорэи (1142 илдя тягдис едилмишдир), Мцгяддяс  Улрих  (1474–1500,  мемар  Б.  Енэелберг) килсяляри, Мцгяддяс Улрих вя Афра монастыры щейкялтярашлыг нцмуняляри иля зянэиндир. Шящярин мяркязиндя Интибащ вя еркян барокко дюврцня аид биналар йерляшир: банкир Фугэерляря мяхсус капелла (1509–18) вя ев (1512–15), “Фугэерай” сяняткарлар мящялляси (1516–23, мемар Т. Кребс), Арсенал (1602–07) вя Ратуша (1615–20, “Гызыл зал” 1944 илдя йанмыш, сонра бярпа едилмишдир; щяр ики бинанын мемары Е. Щолл). Меркури (1599) вя Щеркулес (1602, мемар А. де Фрис) фявваряляри вар.

    А. Алманийанын бюйцк мядяни мяркязидир. Бурада ун-т (1970 илдян), Али Мусиги  Мяктяби,  Дювлят  Галерейасы (1835; 15–16 ясрляр Авропа бойакарлыьы), Максимилиан Музейи (1855 илдян; гядим Рома вя Авропа инъясяняти), алман бароккосу галерейасы (1970 илдян) йерляшир. Мейстерзинэерлярин тяшяббцсц иля 1665 илдя А.-да илк мусигили театр ачылмышдыр. Дашдан илк театр бинасы 1776 илдя тикилмишдир. Шящяр театры (мемарлар Ф. Феллнер вя Х. Щелмер) 1877 илдян мювъуддур.  “Парктеатер”,   “Факс   Театер”, Эянъляр Театры кими юзял мядяниййят мцяссисяляри вар. Шящярдя Л. Мотсарт Музейи вя Бейнялхалг Ъямиййяти фяалиййят эюстярир (1992). Алман Мотсарт Ъямиййятинин мянзил-гярарэащы А.-да йерляшир (1996). Мусиги-театр фестиваллары (1928 илдян), Алман Мотсарт Фестивалы кечирилир

    А. Алманийанын ири сянайе вя банкмалиййя мяркязляриндян  биридир (цмуми мящсул истещсалы щяъминя эюря Баварийа шящярляри арасында 3-ъц йердядир). Игтисадиййатында хидмят сащяляри цстцн йер тутур. Сянайесиндя машынгайырманын авиа, моторвя дизелгайырма, аьыр сянайе вя енерэетика сащяляри, тохуъулуг, полиграфийа, контор аваданлыглары истещсалы апарыъы мювгедядир. Ясас мцяссисяляри: “МАН” (“Машиненфабрик АугсбургНцрнберг”) консернинин з-ду (дизел вя газ моторлары, газанлар, атом  реакторлары цчцн апаратура вя с. истещсалы); АФР-дя ян ири авиаконсернин (“Мессершмитт-Бюлков-Блом”) тяййарягайырма здлары групу. 20 ясрин сонунда елмтутумлу сащяляр, о ъцмлядян микроелектроника истещсалы даща йцксяк темпля инкишаф етмишдир.

                   Аугсбург. Мцгяддяс Улрих вя Афра монастыры.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ARGENTİT – AŞURBƏYOV
    AUQSBURQ

    ÁУГСБУРГ – АФР-ин ъ.-унда, Баварийа федерал яразисиндя шящяр. Ящ. 261,8 мин (2005). Лех вя Вертах чайларынын (Дунай щювзяси) говушдуьу йердядир. Мцщцм нягл.  говшаьы; аеропорт.

    Е.я. 15 илдян А.-ун йериндя 1-ъи вя 2-ъи Рома леэионларынын дцшярэяси, император Августун вя келт тайфасы винделиклярин (Винделиъи) шяряфиня адландырылмыш Ауэуста Винделиъорум щярби колонийасы мювъуд олмушдур. А.  ерамызын 30 илиндян Рома яйаляти Ретсийанын пайтахты иди. Император Адрианын (2 ясрин 1ъи йарысы) дюврцндя мунисипи статусуну алмышдыр. 1276 илдян азад империйа шящяри олмушдур. 15–16 ясрлярдя Авропанын ян ири малиййя, тиъарят вя сяняткарлыг мяркязляриндян олан А. Алманийа Интибащынын мяркязи олмушдур. Аугсбург дини сцлщц (1555) бурада баьланмышдыр. Отузиллик мцщарибя (1618–48) заманы даьынтылара мяруз галан шящяр игтсади ящямиййятини итирмишди. Авропа дювлятляринин Франса ялейщиня иттифагы А.-да баьланмышдыр [бах Аугсбург лигасы (1686)]. 1806 илдя А. Баварийа вил.-нин тяркибиня гатылмышдыр. 20 ясрин 30-ъу илляриндя ири щярби сянайе мяркязиня чеврилмишди (“Мессершмитт” вя с. з-длар). 1944–45 иллярдя даьыдылан шящяр мцщарибядян сонра йенидян бярпа едилмишдир.

    А. вя онун ятрафында чох  сайда  Рома абидяляринин (термляр, мябядляр вя с.) галыглары горунуб сахланылмышдыр. Шящяр орта ясрлярдя йепископун гясри вя Мцгяддяс Афра (9 яср), Мцгяддяс Стефан (969), Мцгяддяс Эеорэи (11 ясрин сону) монастырлары ятрафында формалашмышдыр. 14 ясрин яввялиня аид гала диварларындан бир нечя дарваза  (Йакобертор вя с.)  галмышдыр. Роман (995 илдя инша едилмиш, 1343 илядяк мцхтялиф тикинти вя тамамлама ишляри апарылмышдыр), Мцгяддяс Маврики (тикинтисиня 1019 илдя башланмышдыр), Мцгяддяс Пйотр (1060), Мцгяддяс  Эеорэи (1142 илдя тягдис едилмишдир), Мцгяддяс  Улрих  (1474–1500,  мемар  Б.  Енэелберг) килсяляри, Мцгяддяс Улрих вя Афра монастыры щейкялтярашлыг нцмуняляри иля зянэиндир. Шящярин мяркязиндя Интибащ вя еркян барокко дюврцня аид биналар йерляшир: банкир Фугэерляря мяхсус капелла (1509–18) вя ев (1512–15), “Фугэерай” сяняткарлар мящялляси (1516–23, мемар Т. Кребс), Арсенал (1602–07) вя Ратуша (1615–20, “Гызыл зал” 1944 илдя йанмыш, сонра бярпа едилмишдир; щяр ики бинанын мемары Е. Щолл). Меркури (1599) вя Щеркулес (1602, мемар А. де Фрис) фявваряляри вар.

    А. Алманийанын бюйцк мядяни мяркязидир. Бурада ун-т (1970 илдян), Али Мусиги  Мяктяби,  Дювлят  Галерейасы (1835; 15–16 ясрляр Авропа бойакарлыьы), Максимилиан Музейи (1855 илдян; гядим Рома вя Авропа инъясяняти), алман бароккосу галерейасы (1970 илдян) йерляшир. Мейстерзинэерлярин тяшяббцсц иля 1665 илдя А.-да илк мусигили театр ачылмышдыр. Дашдан илк театр бинасы 1776 илдя тикилмишдир. Шящяр театры (мемарлар Ф. Феллнер вя Х. Щелмер) 1877 илдян мювъуддур.  “Парктеатер”,   “Факс   Театер”, Эянъляр Театры кими юзял мядяниййят мцяссисяляри вар. Шящярдя Л. Мотсарт Музейи вя Бейнялхалг Ъямиййяти фяалиййят эюстярир (1992). Алман Мотсарт Ъямиййятинин мянзил-гярарэащы А.-да йерляшир (1996). Мусиги-театр фестиваллары (1928 илдян), Алман Мотсарт Фестивалы кечирилир

    А. Алманийанын ири сянайе вя банкмалиййя мяркязляриндян  биридир (цмуми мящсул истещсалы щяъминя эюря Баварийа шящярляри арасында 3-ъц йердядир). Игтисадиййатында хидмят сащяляри цстцн йер тутур. Сянайесиндя машынгайырманын авиа, моторвя дизелгайырма, аьыр сянайе вя енерэетика сащяляри, тохуъулуг, полиграфийа, контор аваданлыглары истещсалы апарыъы мювгедядир. Ясас мцяссисяляри: “МАН” (“Машиненфабрик АугсбургНцрнберг”) консернинин з-ду (дизел вя газ моторлары, газанлар, атом  реакторлары цчцн апаратура вя с. истещсалы); АФР-дя ян ири авиаконсернин (“Мессершмитт-Бюлков-Блом”) тяййарягайырма здлары групу. 20 ясрин сонунда елмтутумлу сащяляр, о ъцмлядян микроелектроника истещсалы даща йцксяк темпля инкишаф етмишдир.

                   Аугсбург. Мцгяддяс Улрих вя Афра монастыры.

    AUQSBURQ

    ÁУГСБУРГ – АФР-ин ъ.-унда, Баварийа федерал яразисиндя шящяр. Ящ. 261,8 мин (2005). Лех вя Вертах чайларынын (Дунай щювзяси) говушдуьу йердядир. Мцщцм нягл.  говшаьы; аеропорт.

    Е.я. 15 илдян А.-ун йериндя 1-ъи вя 2-ъи Рома леэионларынын дцшярэяси, император Августун вя келт тайфасы винделиклярин (Винделиъи) шяряфиня адландырылмыш Ауэуста Винделиъорум щярби колонийасы мювъуд олмушдур. А.  ерамызын 30 илиндян Рома яйаляти Ретсийанын пайтахты иди. Император Адрианын (2 ясрин 1ъи йарысы) дюврцндя мунисипи статусуну алмышдыр. 1276 илдян азад империйа шящяри олмушдур. 15–16 ясрлярдя Авропанын ян ири малиййя, тиъарят вя сяняткарлыг мяркязляриндян олан А. Алманийа Интибащынын мяркязи олмушдур. Аугсбург дини сцлщц (1555) бурада баьланмышдыр. Отузиллик мцщарибя (1618–48) заманы даьынтылара мяруз галан шящяр игтсади ящямиййятини итирмишди. Авропа дювлятляринин Франса ялейщиня иттифагы А.-да баьланмышдыр [бах Аугсбург лигасы (1686)]. 1806 илдя А. Баварийа вил.-нин тяркибиня гатылмышдыр. 20 ясрин 30-ъу илляриндя ири щярби сянайе мяркязиня чеврилмишди (“Мессершмитт” вя с. з-длар). 1944–45 иллярдя даьыдылан шящяр мцщарибядян сонра йенидян бярпа едилмишдир.

    А. вя онун ятрафында чох  сайда  Рома абидяляринин (термляр, мябядляр вя с.) галыглары горунуб сахланылмышдыр. Шящяр орта ясрлярдя йепископун гясри вя Мцгяддяс Афра (9 яср), Мцгяддяс Стефан (969), Мцгяддяс Эеорэи (11 ясрин сону) монастырлары ятрафында формалашмышдыр. 14 ясрин яввялиня аид гала диварларындан бир нечя дарваза  (Йакобертор вя с.)  галмышдыр. Роман (995 илдя инша едилмиш, 1343 илядяк мцхтялиф тикинти вя тамамлама ишляри апарылмышдыр), Мцгяддяс Маврики (тикинтисиня 1019 илдя башланмышдыр), Мцгяддяс Пйотр (1060), Мцгяддяс  Эеорэи (1142 илдя тягдис едилмишдир), Мцгяддяс  Улрих  (1474–1500,  мемар  Б.  Енэелберг) килсяляри, Мцгяддяс Улрих вя Афра монастыры щейкялтярашлыг нцмуняляри иля зянэиндир. Шящярин мяркязиндя Интибащ вя еркян барокко дюврцня аид биналар йерляшир: банкир Фугэерляря мяхсус капелла (1509–18) вя ев (1512–15), “Фугэерай” сяняткарлар мящялляси (1516–23, мемар Т. Кребс), Арсенал (1602–07) вя Ратуша (1615–20, “Гызыл зал” 1944 илдя йанмыш, сонра бярпа едилмишдир; щяр ики бинанын мемары Е. Щолл). Меркури (1599) вя Щеркулес (1602, мемар А. де Фрис) фявваряляри вар.

    А. Алманийанын бюйцк мядяни мяркязидир. Бурада ун-т (1970 илдян), Али Мусиги  Мяктяби,  Дювлят  Галерейасы (1835; 15–16 ясрляр Авропа бойакарлыьы), Максимилиан Музейи (1855 илдян; гядим Рома вя Авропа инъясяняти), алман бароккосу галерейасы (1970 илдян) йерляшир. Мейстерзинэерлярин тяшяббцсц иля 1665 илдя А.-да илк мусигили театр ачылмышдыр. Дашдан илк театр бинасы 1776 илдя тикилмишдир. Шящяр театры (мемарлар Ф. Феллнер вя Х. Щелмер) 1877 илдян мювъуддур.  “Парктеатер”,   “Факс   Театер”, Эянъляр Театры кими юзял мядяниййят мцяссисяляри вар. Шящярдя Л. Мотсарт Музейи вя Бейнялхалг Ъямиййяти фяалиййят эюстярир (1992). Алман Мотсарт Ъямиййятинин мянзил-гярарэащы А.-да йерляшир (1996). Мусиги-театр фестиваллары (1928 илдян), Алман Мотсарт Фестивалы кечирилир

    А. Алманийанын ири сянайе вя банкмалиййя мяркязляриндян  биридир (цмуми мящсул истещсалы щяъминя эюря Баварийа шящярляри арасында 3-ъц йердядир). Игтисадиййатында хидмят сащяляри цстцн йер тутур. Сянайесиндя машынгайырманын авиа, моторвя дизелгайырма, аьыр сянайе вя енерэетика сащяляри, тохуъулуг, полиграфийа, контор аваданлыглары истещсалы апарыъы мювгедядир. Ясас мцяссисяляри: “МАН” (“Машиненфабрик АугсбургНцрнберг”) консернинин з-ду (дизел вя газ моторлары, газанлар, атом  реакторлары цчцн апаратура вя с. истещсалы); АФР-дя ян ири авиаконсернин (“Мессершмитт-Бюлков-Блом”) тяййарягайырма здлары групу. 20 ясрин сонунда елмтутумлу сащяляр, о ъцмлядян микроелектроника истещсалы даща йцксяк темпля инкишаф етмишдир.

                   Аугсбург. Мцгяддяс Улрих вя Афра монастыры.