Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
IV CİLD (BƏZİRXANA - BİNNƏTOVA)
    BRAZİLİYA NİKELİ ƏYALƏTİ

    БРАЗИЛИЙА НИКЕЛЛИ ЯЙАЛЯТИ – Бразилийа йастыдаьлыьында, Гойас, Минас-Жерайс, Пара, Пиауи вя Сан-Паулу штатлары яразисиндядир. Шм.-дан ъ.-а 1870 км мясафядя узаныр. Филизин цмуми ещтийаты 353 млн. т, кяшф олунмуш ещтийат 207 млн. т-дур. Ни-ин филиздяки орта щесабла мигдары 1,75%-дир. Илк йатаг (Либердади) 1915 илдя кяшф олунмушдур, 1930-ъу иллярдян ачыг цсулла истисмар едилир. Йатагларын чоху силикат типлидир. 20 ясрин 2-ъи йарысында сулфидли мис-никел филизляринин хырда йатаглары да ашкар олунмушдур. Тягр. 20 силикат йатаьы мялумдур (2003). Ян ириляри: Вермелйу (кяшф олунмуш ещтийаты 171 млн. т, Ни 1,74%), Онка-Пума (цмуми ещтийаты 58 млн. т, Ни 2,02%), Барру-Алту (кяшф олунмуш ещтийаты 30 млн. т, Ни 1,84%). Тектоник планда яйалят Ъянуби Америка платформасы щцдудларындадыр. Силикат типли йатаглар Кембрийягядярки ултраясаси сцхур массивляринин Кайнозой ашынма габыьы (галынлыьы 10–60 м) иля ялагядардыр. Филиз эювдяляри, ясасян, лайвары формададыр. Никелли гаты галынлыглары ейни олан 2 зонайа: дямирли латеритлярин никелля зянэинляшмиш цст, гарниерит-серпентинитлярин гялявиляшмиш алт зонасына айырырлар. Никелин ясас консентрасийасы щяр ики зонанын алт щоризонтларындадыр. Филизляр йцксяккейфиййятлидир, тяркибиндя Ни-дян башга, Ъо да вардыр (0,05–0,17%). Ясас филиз минераллары: щютит, щидрощютит, лимонит, щидрощематит, магэемит, асболан, керолит, гарниерит. Щасилат Гойас штатындакы ики силикат йатаьында вя Минас-Жерайс штатындакы Форталеза мис-никел-сулфид йатаьында апарылыр. Б.н.я. яразисиндя дямир вя манган, хром, гурьушун вя синк, уран, щямчинин боксит филизи йатаглары да вар.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
BƏZİRXANA – BİNNƏTOVA
    BRAZİLİYA NİKELİ ƏYALƏTİ

    БРАЗИЛИЙА НИКЕЛЛИ ЯЙАЛЯТИ – Бразилийа йастыдаьлыьында, Гойас, Минас-Жерайс, Пара, Пиауи вя Сан-Паулу штатлары яразисиндядир. Шм.-дан ъ.-а 1870 км мясафядя узаныр. Филизин цмуми ещтийаты 353 млн. т, кяшф олунмуш ещтийат 207 млн. т-дур. Ни-ин филиздяки орта щесабла мигдары 1,75%-дир. Илк йатаг (Либердади) 1915 илдя кяшф олунмушдур, 1930-ъу иллярдян ачыг цсулла истисмар едилир. Йатагларын чоху силикат типлидир. 20 ясрин 2-ъи йарысында сулфидли мис-никел филизляринин хырда йатаглары да ашкар олунмушдур. Тягр. 20 силикат йатаьы мялумдур (2003). Ян ириляри: Вермелйу (кяшф олунмуш ещтийаты 171 млн. т, Ни 1,74%), Онка-Пума (цмуми ещтийаты 58 млн. т, Ни 2,02%), Барру-Алту (кяшф олунмуш ещтийаты 30 млн. т, Ни 1,84%). Тектоник планда яйалят Ъянуби Америка платформасы щцдудларындадыр. Силикат типли йатаглар Кембрийягядярки ултраясаси сцхур массивляринин Кайнозой ашынма габыьы (галынлыьы 10–60 м) иля ялагядардыр. Филиз эювдяляри, ясасян, лайвары формададыр. Никелли гаты галынлыглары ейни олан 2 зонайа: дямирли латеритлярин никелля зянэинляшмиш цст, гарниерит-серпентинитлярин гялявиляшмиш алт зонасына айырырлар. Никелин ясас консентрасийасы щяр ики зонанын алт щоризонтларындадыр. Филизляр йцксяккейфиййятлидир, тяркибиндя Ни-дян башга, Ъо да вардыр (0,05–0,17%). Ясас филиз минераллары: щютит, щидрощютит, лимонит, щидрощематит, магэемит, асболан, керолит, гарниерит. Щасилат Гойас штатындакы ики силикат йатаьында вя Минас-Жерайс штатындакы Форталеза мис-никел-сулфид йатаьында апарылыр. Б.н.я. яразисиндя дямир вя манган, хром, гурьушун вя синк, уран, щямчинин боксит филизи йатаглары да вар.

    BRAZİLİYA NİKELİ ƏYALƏTİ

    БРАЗИЛИЙА НИКЕЛЛИ ЯЙАЛЯТИ – Бразилийа йастыдаьлыьында, Гойас, Минас-Жерайс, Пара, Пиауи вя Сан-Паулу штатлары яразисиндядир. Шм.-дан ъ.-а 1870 км мясафядя узаныр. Филизин цмуми ещтийаты 353 млн. т, кяшф олунмуш ещтийат 207 млн. т-дур. Ни-ин филиздяки орта щесабла мигдары 1,75%-дир. Илк йатаг (Либердади) 1915 илдя кяшф олунмушдур, 1930-ъу иллярдян ачыг цсулла истисмар едилир. Йатагларын чоху силикат типлидир. 20 ясрин 2-ъи йарысында сулфидли мис-никел филизляринин хырда йатаглары да ашкар олунмушдур. Тягр. 20 силикат йатаьы мялумдур (2003). Ян ириляри: Вермелйу (кяшф олунмуш ещтийаты 171 млн. т, Ни 1,74%), Онка-Пума (цмуми ещтийаты 58 млн. т, Ни 2,02%), Барру-Алту (кяшф олунмуш ещтийаты 30 млн. т, Ни 1,84%). Тектоник планда яйалят Ъянуби Америка платформасы щцдудларындадыр. Силикат типли йатаглар Кембрийягядярки ултраясаси сцхур массивляринин Кайнозой ашынма габыьы (галынлыьы 10–60 м) иля ялагядардыр. Филиз эювдяляри, ясасян, лайвары формададыр. Никелли гаты галынлыглары ейни олан 2 зонайа: дямирли латеритлярин никелля зянэинляшмиш цст, гарниерит-серпентинитлярин гялявиляшмиш алт зонасына айырырлар. Никелин ясас консентрасийасы щяр ики зонанын алт щоризонтларындадыр. Филизляр йцксяккейфиййятлидир, тяркибиндя Ни-дян башга, Ъо да вардыр (0,05–0,17%). Ясас филиз минераллары: щютит, щидрощютит, лимонит, щидрощематит, магэемит, асболан, керолит, гарниерит. Щасилат Гойас штатындакы ики силикат йатаьында вя Минас-Жерайс штатындакы Форталеза мис-никел-сулфид йатаьында апарылыр. Б.н.я. яразисиндя дямир вя манган, хром, гурьушун вя синк, уран, щямчинин боксит филизи йатаглары да вар.