БРЕГГ–ВУЛФ ШЯРТИ – кристалдан еластик сяпилян (дальа узунлуьу дяйишмядян) рентэен шцасынын дифраксийа максимумларынын йаранма истигамятини тяйин едир. 1913 илдя бир-бириндян асылы олмайараг У.Л. Брегг вя Э.В. Вулф тяряфиндян мцяййян едилмишдир. Кристалда рентэен шцасынын дифраксийасына араларындакы мясафя д олан паралел кристаллографик мцстявиляр системиндян бу шцаларын якс олунмасы кими бахмаг олар.
Яксолунан рентэен шцасынын дифраксийа максимумлары йалныз о истигамятдя мцшащидя олунур ки, орада ики гоншу мцштявидян якс олунан шцаларын 2дсинθ-йа бярабяр олан АБ+БЪ йоллар фярги (шякил) λ дальа узунлугларынын там мислиня бярабяр олсун. Беляликля, Б.– В. ш. бу шякилдя олур:
2дсинθ=нλ , (1)
бурада н там мцсбят ядяди яксолунма тяртиби адланыр, θ – дцшян шцанын сцрцшмя буъаьыдыр (дцшян шца иля кристаллографик мцстяви арасындакы буъаг). (1) шяртини юдяйян θ-йа Брегг буъаьы дейилир. Б.–В. ш. кристалда мцстявиляр арасындакы мясафяни тяйин етмяйя имкан верир, чцнки, адятян, шцанын дальа узунлуьу мялумдур, сцрцшмя буъаьы ися юлчмя йолу иля тапылыр. О, рентэен-структур анализиндя, материалларын рентэенографийасында, рентэен топографийасында истифадя едилир. Б.– В. ш. щям дя гамма-шцаларын, електронларын, нейтронларын дифраксийасы, щямчинин ишыьын, радио- вя акустик шцаларын лайлы периодик структурларда дифраксийасы заманы юдянилир.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
БРЕГГ–ВУЛФ ШЯРТИ – кристалдан еластик сяпилян (дальа узунлуьу дяйишмядян) рентэен шцасынын дифраксийа максимумларынын йаранма истигамятини тяйин едир. 1913 илдя бир-бириндян асылы олмайараг У.Л. Брегг вя Э.В. Вулф тяряфиндян мцяййян едилмишдир. Кристалда рентэен шцасынын дифраксийасына араларындакы мясафя д олан паралел кристаллографик мцстявиляр системиндян бу шцаларын якс олунмасы кими бахмаг олар.
Яксолунан рентэен шцасынын дифраксийа максимумлары йалныз о истигамятдя мцшащидя олунур ки, орада ики гоншу мцштявидян якс олунан шцаларын 2дсинθ-йа бярабяр олан АБ+БЪ йоллар фярги (шякил) λ дальа узунлугларынын там мислиня бярабяр олсун. Беляликля, Б.– В. ш. бу шякилдя олур:
2дсинθ=нλ , (1)
бурада н там мцсбят ядяди яксолунма тяртиби адланыр, θ – дцшян шцанын сцрцшмя буъаьыдыр (дцшян шца иля кристаллографик мцстяви арасындакы буъаг). (1) шяртини юдяйян θ-йа Брегг буъаьы дейилир. Б.–В. ш. кристалда мцстявиляр арасындакы мясафяни тяйин етмяйя имкан верир, чцнки, адятян, шцанын дальа узунлуьу мялумдур, сцрцшмя буъаьы ися юлчмя йолу иля тапылыр. О, рентэен-структур анализиндя, материалларын рентэенографийасында, рентэен топографийасында истифадя едилир. Б.– В. ш. щям дя гамма-шцаларын, електронларын, нейтронларын дифраксийасы, щямчинин ишыьын, радио- вя акустик шцаларын лайлы периодик структурларда дифраксийасы заманы юдянилир.
БРЕГГ–ВУЛФ ШЯРТИ – кристалдан еластик сяпилян (дальа узунлуьу дяйишмядян) рентэен шцасынын дифраксийа максимумларынын йаранма истигамятини тяйин едир. 1913 илдя бир-бириндян асылы олмайараг У.Л. Брегг вя Э.В. Вулф тяряфиндян мцяййян едилмишдир. Кристалда рентэен шцасынын дифраксийасына араларындакы мясафя д олан паралел кристаллографик мцстявиляр системиндян бу шцаларын якс олунмасы кими бахмаг олар.
Яксолунан рентэен шцасынын дифраксийа максимумлары йалныз о истигамятдя мцшащидя олунур ки, орада ики гоншу мцштявидян якс олунан шцаларын 2дсинθ-йа бярабяр олан АБ+БЪ йоллар фярги (шякил) λ дальа узунлугларынын там мислиня бярабяр олсун. Беляликля, Б.– В. ш. бу шякилдя олур:
2дсинθ=нλ , (1)
бурада н там мцсбят ядяди яксолунма тяртиби адланыр, θ – дцшян шцанын сцрцшмя буъаьыдыр (дцшян шца иля кристаллографик мцстяви арасындакы буъаг). (1) шяртини юдяйян θ-йа Брегг буъаьы дейилир. Б.–В. ш. кристалда мцстявиляр арасындакы мясафяни тяйин етмяйя имкан верир, чцнки, адятян, шцанын дальа узунлуьу мялумдур, сцрцшмя буъаьы ися юлчмя йолу иля тапылыр. О, рентэен-структур анализиндя, материалларын рентэенографийасында, рентэен топографийасында истифадя едилир. Б.– В. ш. щям дя гамма-шцаларын, електронларын, нейтронларын дифраксийасы, щямчинин ишыьын, радио- вя акустик шцаларын лайлы периодик структурларда дифраксийасы заманы юдянилир.
