БУЛГAРЛAР – еркян орта ясрлярдя Ъянуб-Шярги Авропа чюлляриндя мяскян салмыш тцркдилли тайфа бирляшмяляри. Мцтяхяссислярин фикринъя, Б. бу яразиляря 4 ясрин сонларында щун ордасы тяркибиндя эялмишляр. 5 ясрин 80-ъи илляриня гядяр Б. Бизанс империйасынын мцттяфигляри олмуш, онун дцшмянляриня гаршы вурушмаларда иштирак етмишляр. 5 ясрин сону – 6 ясрдя бизанслыларын ян горхулу дцшмянляриндян бириня чеврилян Б. дяфялярля империйайа гаршы йцрцшлярин иштиракчылары олмушлар. Бязи алимлярин фикринъя, Б. еля щямин дюврдян Ъянуби Гафгаз юлкяляриня дя басгынлар етмишляр. 7 ясрин 1-ъи йарысында Азовйаны вя Ашаьы Волгабойуну ящатя едян яразидя Бюйцк Булгарийа ады алтында йаранмыш булгар тайфа иттифагы гыса мцддятдян сонра даьылды. 7 ясрин 3-ъц рцбцндя Аспарухун башчылыьы иля булгар тайфаларынын бир щиссяси Ъянуби Бессарабийаны, Дунай чайынын саь сащили бойунъа йерляшян Йедди славйан тайфасы дювляти яразисини тутду. 681 илдя Б.-ын яля кечирдийи яразидя Биринъи булгар дювляти йаранды. Йерли славйан тайфалары иля гайнайыб-гарышан булгар тайфалары мцасир болгарларын етноэенезиндя иштирак етмишляр. Славйандилли болгарларын вя Болгарыстанын ады да тцркдилли Б.-ын адындан алынмышдыр. Бюйцк Булгарийа бирляшмяси даьылдыгдан сонра, Б.-ын хязярлярин тязйигиня мяруз галан диэяр щиссяси Орта Волгабойуна вя Кама чайы сащилляриня кючцб эетди. Б.-ын бу яразийя эялдийи дюврдян орада тцрк дилляри эениш сурятдя йайылмаьа башлады. Бурада йашамыш бир сыра фин-угор тайфаларынын етноэенезиндя вя Волга-Кама Булгарыстанынын йаранмасында Б.-ын мцщцм ролу олмушдур. Чу- вашларын, Казан татарларынын халг кими формалашмасы да хейли дяряъядя Б.-ла баьлыдыр. Бах щямчинин Булгар дили.