Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
V CİLD (BRYÁNKA - ÇƏRMƏDİL NEKROPOLU)
    BULQARLAR

    БУЛГAРЛAР – еркян орта ясрлярдя Ъянуб-Шярги Авропа чюлляриндя мяскян салмыш тцркдилли тайфа бирляшмяляри. Мцтяхяссислярин фикринъя, Б. бу яразиляря 4 ясрин сонларында щун ордасы тяркибиндя эялмишляр. 5 ясрин 80-ъи илляриня гядяр Б. Бизанс империйасынын мцттяфигляри олмуш, онун дцшмянляриня гаршы вурушмаларда иштирак етмишляр. 5 ясрин сону – 6 ясрдя бизанслыларын ян горхулу дцшмянляриндян бириня чеврилян Б. дяфялярля империйайа гаршы йцрцшлярин иштиракчылары олмушлар. Бязи алимлярин фикринъя, Б. еля щямин дюврдян Ъянуби Гафгаз юлкяляриня дя басгынлар етмишляр. 7 ясрин 1-ъи йарысында Азовйаны вя Ашаьы Волгабойуну ящатя едян яразидя Бюйцк Булгарийа ады алтында йаранмыш булгар тайфа иттифагы гыса мцддятдян сонра даьылды. 7 ясрин 3-ъц рцбцндя Аспарухун башчылыьы иля булгар тайфаларынын бир щиссяси Ъянуби Бессарабийаны, Дунай чайынын саь сащили бойунъа йерляшян Йедди славйан тайфасы дювляти яразисини тутду. 681 илдя Б.-ын яля кечирдийи яразидя Биринъи булгар дювляти йаранды. Йерли славйан тайфалары иля гайнайыб-гарышан булгар тайфалары мцасир болгарларын етноэенезиндя иштирак етмишляр. Славйандилли болгарларын вя Болгарыстанын ады да тцркдилли Б.-ын адындан алынмышдыр. Бюйцк Булгарийа бирляшмяси даьылдыгдан сонра, Б.-ын хязярлярин тязйигиня мяруз галан диэяр щиссяси Орта Волгабойуна вя Кама чайы сащилляриня кючцб эетди. Б.-ын бу яразийя эялдийи дюврдян орада тцрк дилляри эениш сурятдя йайылмаьа башлады. Бурада йашамыш бир сыра фин-угор тайфаларынын етноэенезиндя вя Волга-Кама Булгарыстанынын йаранмасында Б.-ын мцщцм ролу олмушдур. Чу- вашларын, Казан татарларынын халг кими формалашмасы да хейли дяряъядя Б.-ла баьлыдыр. Бах щямчинин Булгар дили.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
BRYÁNKA – ÇƏRMƏDİL NEKROPOLU
    BULQARLAR

    БУЛГAРЛAР – еркян орта ясрлярдя Ъянуб-Шярги Авропа чюлляриндя мяскян салмыш тцркдилли тайфа бирляшмяляри. Мцтяхяссислярин фикринъя, Б. бу яразиляря 4 ясрин сонларында щун ордасы тяркибиндя эялмишляр. 5 ясрин 80-ъи илляриня гядяр Б. Бизанс империйасынын мцттяфигляри олмуш, онун дцшмянляриня гаршы вурушмаларда иштирак етмишляр. 5 ясрин сону – 6 ясрдя бизанслыларын ян горхулу дцшмянляриндян бириня чеврилян Б. дяфялярля империйайа гаршы йцрцшлярин иштиракчылары олмушлар. Бязи алимлярин фикринъя, Б. еля щямин дюврдян Ъянуби Гафгаз юлкяляриня дя басгынлар етмишляр. 7 ясрин 1-ъи йарысында Азовйаны вя Ашаьы Волгабойуну ящатя едян яразидя Бюйцк Булгарийа ады алтында йаранмыш булгар тайфа иттифагы гыса мцддятдян сонра даьылды. 7 ясрин 3-ъц рцбцндя Аспарухун башчылыьы иля булгар тайфаларынын бир щиссяси Ъянуби Бессарабийаны, Дунай чайынын саь сащили бойунъа йерляшян Йедди славйан тайфасы дювляти яразисини тутду. 681 илдя Б.-ын яля кечирдийи яразидя Биринъи булгар дювляти йаранды. Йерли славйан тайфалары иля гайнайыб-гарышан булгар тайфалары мцасир болгарларын етноэенезиндя иштирак етмишляр. Славйандилли болгарларын вя Болгарыстанын ады да тцркдилли Б.-ын адындан алынмышдыр. Бюйцк Булгарийа бирляшмяси даьылдыгдан сонра, Б.-ын хязярлярин тязйигиня мяруз галан диэяр щиссяси Орта Волгабойуна вя Кама чайы сащилляриня кючцб эетди. Б.-ын бу яразийя эялдийи дюврдян орада тцрк дилляри эениш сурятдя йайылмаьа башлады. Бурада йашамыш бир сыра фин-угор тайфаларынын етноэенезиндя вя Волга-Кама Булгарыстанынын йаранмасында Б.-ын мцщцм ролу олмушдур. Чу- вашларын, Казан татарларынын халг кими формалашмасы да хейли дяряъядя Б.-ла баьлыдыр. Бах щямчинин Булгар дили.

    BULQARLAR

    БУЛГAРЛAР – еркян орта ясрлярдя Ъянуб-Шярги Авропа чюлляриндя мяскян салмыш тцркдилли тайфа бирляшмяляри. Мцтяхяссислярин фикринъя, Б. бу яразиляря 4 ясрин сонларында щун ордасы тяркибиндя эялмишляр. 5 ясрин 80-ъи илляриня гядяр Б. Бизанс империйасынын мцттяфигляри олмуш, онун дцшмянляриня гаршы вурушмаларда иштирак етмишляр. 5 ясрин сону – 6 ясрдя бизанслыларын ян горхулу дцшмянляриндян бириня чеврилян Б. дяфялярля империйайа гаршы йцрцшлярин иштиракчылары олмушлар. Бязи алимлярин фикринъя, Б. еля щямин дюврдян Ъянуби Гафгаз юлкяляриня дя басгынлар етмишляр. 7 ясрин 1-ъи йарысында Азовйаны вя Ашаьы Волгабойуну ящатя едян яразидя Бюйцк Булгарийа ады алтында йаранмыш булгар тайфа иттифагы гыса мцддятдян сонра даьылды. 7 ясрин 3-ъц рцбцндя Аспарухун башчылыьы иля булгар тайфаларынын бир щиссяси Ъянуби Бессарабийаны, Дунай чайынын саь сащили бойунъа йерляшян Йедди славйан тайфасы дювляти яразисини тутду. 681 илдя Б.-ын яля кечирдийи яразидя Биринъи булгар дювляти йаранды. Йерли славйан тайфалары иля гайнайыб-гарышан булгар тайфалары мцасир болгарларын етноэенезиндя иштирак етмишляр. Славйандилли болгарларын вя Болгарыстанын ады да тцркдилли Б.-ын адындан алынмышдыр. Бюйцк Булгарийа бирляшмяси даьылдыгдан сонра, Б.-ын хязярлярин тязйигиня мяруз галан диэяр щиссяси Орта Волгабойуна вя Кама чайы сащилляриня кючцб эетди. Б.-ын бу яразийя эялдийи дюврдян орада тцрк дилляри эениш сурятдя йайылмаьа башлады. Бурада йашамыш бир сыра фин-угор тайфаларынын етноэенезиндя вя Волга-Кама Булгарыстанынын йаранмасында Б.-ын мцщцм ролу олмушдур. Чу- вашларын, Казан татарларынын халг кими формалашмасы да хейли дяряъядя Б.-ла баьлыдыр. Бах щямчинин Булгар дили.