Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
IV CİLD (BƏZİRXANA - BİNNƏTOVA)
    BRÜGGE

    БРЦЭЭЕ (фламандъа Бруээе, фр. Бруэес) – Белчиканын шм.-г.-индя, Фландрийада шящяр. Гярби Фландрийа яйалятинин инз. м. Ящ. 117,6 мин (2012). Дяниз порту; Шимал дянизиндяки Зебрцээе аванпорту иля каналла бирляшир. Б.–Остенде, Б.– Эент эямичилик каналлары говшаьы. Ады илк дяфя 7 ясрдя гейд олунур, 10 ясрдя шящяр статусуну алмышдыр. 1093 илдян Фландрийа графлыьынын пайтахты олмушдур. 12–15 ясрлярдя Авропада сех сяняткарлыьынын (инэилис йунундан мащуд истещсалы) вя бейнялхалг тиъарятин (1200 илдян йармарка) ян мцщцм мяркязляриндян бири иди. 13 ясрин орталарындан Б.-дя тиъарят инэилис вя алман таъирляринин ялиня кечди, Б. Щанзанын ян ири факторийасына вя кредит ямялиййатларынын апарыъы Авропа мяркязляриндян бириня чеврилди. Ейни заманда шящяр идарячилийиндя патрисиатын иштиракы артды, Б. Фландрийанын сийаси щяйатында мцщцм рол ойнамаьа башлады. 1302 илдя сехляр Фландрийанын франсызлар тяряфиндян ишьалына гаршы мцбаризяйя башчылыг едирдиляр [бах “Брцээе сящяр ибадяти” (1302), “Мащмыз дюйцшц”]. 1384 илдян Бургундийа щерсоглары мцлкляринин тяркибиня дахил иди (1430 илядяк онларын игамятэащы). 1463 илдя Б.-дя илк дяфя Нидерланд Баш штатлары чаьырылды. 1477 илдян (гяти олараг 1482 илдян) Щабсбургларын щакимиййятиня кечди. 15 ясрдя Авропада ян ири дяниз портларындан бири иди; 15 ясрин сонларындан сех сяняткарлыьынын тяняззцлц иля ялагядар ири игтисади мяркяз ролуну тядриъян итирди. 15 ясрин орталарындан башлайан вя Б.-нин Слюйс вя Дамме аванпортларынын баьланмасына эятириб чыхаран Звин кюрфязинин дайазлашмасы шящярин инкишафына мянфи тясир эюстярди. 1555 илдян Испанийа Щабсбургларынын табелийиндя иди. Нидерланд ингилабындан (16 яср) сонра Испанийа Нидерландынын, 1714 илдян Австрийа Нидерландынын тяркибиндя олмушдур. 1795 илдя Франса тяряфиндян илщаг едилмишдир. 1815 илдян Нидерланд краллыьынын, 1830 илдян Белчика краллыьынын тякибиндядир. Б.-нин (“Шимал Венесийасынын”) орижинал мемарлыьы орта ясрляр шящяри симасыны горуйуб сахлайан гядим енсиз евляри, килсяляри вя гцлляляри, таьшякилли кюрпцляри олан мянзяряли каналлар шябякяси (тягр. 80 канал) иля шяртлянир. Кющня шящярин Гроте-маркт вя Бург мейданларындан ибарят мяркязи щиссясиндя Белфорт гцлляси (1283–96) иля бирликдя Мащуд тиъаряти сыралары (1248–1364; 1973 илдян Фолклор музейидир), Ратуша (1376–1421, мемар П. ван Оост) вя Мцг. Ган базиликасы [ашаьыда роман (1139–49), йухарыда готик (тягр. 1480), капеллалары] йерляшир. Хиласкар килсяси (1116–18 яср); Синт Йакобскерк (тягр. 1180–15 яср), Мярйям ана (1210–1549; бу килсядя Микеланъелонун “Мадонна кюрпяси иля” мярмяр щейкяли, 1503–05; Бургундийалы Марийа вя Ъясур Карлын тунъ сярдабалары, 16 яср), барокко цслубунда Мцг. Валпурэийа йезуит (1619–41, мемар П. Щюйсенс) килсяляри Б.-нин гядим мемарлыг абидяляриндяндир. Мцлки биналардан Мцг. Иоанн щоспиталы (1188 илдя ясасы гойулмушдур; щазырда Щ. Мемлинг мцзейи), Эенуйа таъирляринин евляри (1399) вя Грутщусе (1425–70; 1864 илдян музей, 1955 илдян индики ады), Щанза алман еви (1478, мемар Й. ван ден Пуле), Цмумдцнйа ирси сийащысына дахил едилмиш фламанд беэинажларындан бири (ясасы 1245 илдя гойулмушдур; 17–18 ясрляр), Ядлиййя сарайы (тикинтисиня 1520 илдя башланмышдыр, мемар Й. ван ден Пуле; фасад 1722–27) вя с. диггятялайигдир. Б.-нин тарихи мяркязи Цмумдцнйа ирси сийащысына дахил едил- мишдир. Шящярдя Али католик мяктяби (1994 илдя ясасы гойулмушдур); Грунинэем (1930; Гярби Авропа инъясяняти), Поттери сыьынаъаьы (1847 илдя йарадылмышдыр, бина 1276; декоратив-тятбиги сянят), археолоэийа музейляри, Ф. Бренгвинин музейи вя Фландрийа шаири Гвидо Гезелленин (щяр икиси яслян Брцээедяндир) ев-музейи вар. Крал шящяр театры (1896), Тярсаня театры, консерваторийа (1854 илдян) фяалиййят эюстярир. Гядим мусиги фестивалы (1964 илдян, щяр ил йайда, Фландрийа фестивалы чярчивясиндя) кечирилир. “Брцээе” футбол клубу дяфялярля Белчика чемпиону вя юлкя кубокунун сащиби олмушдур. Кичиктоннажлы эямилярин гурашдырылмасы вя тямири, метал емалы, машынгайырма (о ъцмлядян Отскамп шящярятрафында д.й., галдырыъы кранларын, “Сименс” радио вя телеапаратларынын истещсалы), кимйа, тохуъулуг, тикиш, йейинти (о ъцмлядян балыг консерви) сянайеси; кружеванын яняняви истещсалы вя тиъаряти (Кружева мяркязи, 1970); туризм инкишаф етмишдир. Б. Авропада алмаз тарашланмасынын гядим мяркязляриндян биридир (Бриллиант музейи). 

    Брцээе шящяриндян эюрцнцш.

    Брцээе. Шящярин чохсайлы каналларындан бири.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
BƏZİRXANA – BİNNƏTOVA
    BRÜGGE

    БРЦЭЭЕ (фламандъа Бруээе, фр. Бруэес) – Белчиканын шм.-г.-индя, Фландрийада шящяр. Гярби Фландрийа яйалятинин инз. м. Ящ. 117,6 мин (2012). Дяниз порту; Шимал дянизиндяки Зебрцээе аванпорту иля каналла бирляшир. Б.–Остенде, Б.– Эент эямичилик каналлары говшаьы. Ады илк дяфя 7 ясрдя гейд олунур, 10 ясрдя шящяр статусуну алмышдыр. 1093 илдян Фландрийа графлыьынын пайтахты олмушдур. 12–15 ясрлярдя Авропада сех сяняткарлыьынын (инэилис йунундан мащуд истещсалы) вя бейнялхалг тиъарятин (1200 илдян йармарка) ян мцщцм мяркязляриндян бири иди. 13 ясрин орталарындан Б.-дя тиъарят инэилис вя алман таъирляринин ялиня кечди, Б. Щанзанын ян ири факторийасына вя кредит ямялиййатларынын апарыъы Авропа мяркязляриндян бириня чеврилди. Ейни заманда шящяр идарячилийиндя патрисиатын иштиракы артды, Б. Фландрийанын сийаси щяйатында мцщцм рол ойнамаьа башлады. 1302 илдя сехляр Фландрийанын франсызлар тяряфиндян ишьалына гаршы мцбаризяйя башчылыг едирдиляр [бах “Брцээе сящяр ибадяти” (1302), “Мащмыз дюйцшц”]. 1384 илдян Бургундийа щерсоглары мцлкляринин тяркибиня дахил иди (1430 илядяк онларын игамятэащы). 1463 илдя Б.-дя илк дяфя Нидерланд Баш штатлары чаьырылды. 1477 илдян (гяти олараг 1482 илдян) Щабсбургларын щакимиййятиня кечди. 15 ясрдя Авропада ян ири дяниз портларындан бири иди; 15 ясрин сонларындан сех сяняткарлыьынын тяняззцлц иля ялагядар ири игтисади мяркяз ролуну тядриъян итирди. 15 ясрин орталарындан башлайан вя Б.-нин Слюйс вя Дамме аванпортларынын баьланмасына эятириб чыхаран Звин кюрфязинин дайазлашмасы шящярин инкишафына мянфи тясир эюстярди. 1555 илдян Испанийа Щабсбургларынын табелийиндя иди. Нидерланд ингилабындан (16 яср) сонра Испанийа Нидерландынын, 1714 илдян Австрийа Нидерландынын тяркибиндя олмушдур. 1795 илдя Франса тяряфиндян илщаг едилмишдир. 1815 илдян Нидерланд краллыьынын, 1830 илдян Белчика краллыьынын тякибиндядир. Б.-нин (“Шимал Венесийасынын”) орижинал мемарлыьы орта ясрляр шящяри симасыны горуйуб сахлайан гядим енсиз евляри, килсяляри вя гцлляляри, таьшякилли кюрпцляри олан мянзяряли каналлар шябякяси (тягр. 80 канал) иля шяртлянир. Кющня шящярин Гроте-маркт вя Бург мейданларындан ибарят мяркязи щиссясиндя Белфорт гцлляси (1283–96) иля бирликдя Мащуд тиъаряти сыралары (1248–1364; 1973 илдян Фолклор музейидир), Ратуша (1376–1421, мемар П. ван Оост) вя Мцг. Ган базиликасы [ашаьыда роман (1139–49), йухарыда готик (тягр. 1480), капеллалары] йерляшир. Хиласкар килсяси (1116–18 яср); Синт Йакобскерк (тягр. 1180–15 яср), Мярйям ана (1210–1549; бу килсядя Микеланъелонун “Мадонна кюрпяси иля” мярмяр щейкяли, 1503–05; Бургундийалы Марийа вя Ъясур Карлын тунъ сярдабалары, 16 яср), барокко цслубунда Мцг. Валпурэийа йезуит (1619–41, мемар П. Щюйсенс) килсяляри Б.-нин гядим мемарлыг абидяляриндяндир. Мцлки биналардан Мцг. Иоанн щоспиталы (1188 илдя ясасы гойулмушдур; щазырда Щ. Мемлинг мцзейи), Эенуйа таъирляринин евляри (1399) вя Грутщусе (1425–70; 1864 илдян музей, 1955 илдян индики ады), Щанза алман еви (1478, мемар Й. ван ден Пуле), Цмумдцнйа ирси сийащысына дахил едилмиш фламанд беэинажларындан бири (ясасы 1245 илдя гойулмушдур; 17–18 ясрляр), Ядлиййя сарайы (тикинтисиня 1520 илдя башланмышдыр, мемар Й. ван ден Пуле; фасад 1722–27) вя с. диггятялайигдир. Б.-нин тарихи мяркязи Цмумдцнйа ирси сийащысына дахил едил- мишдир. Шящярдя Али католик мяктяби (1994 илдя ясасы гойулмушдур); Грунинэем (1930; Гярби Авропа инъясяняти), Поттери сыьынаъаьы (1847 илдя йарадылмышдыр, бина 1276; декоратив-тятбиги сянят), археолоэийа музейляри, Ф. Бренгвинин музейи вя Фландрийа шаири Гвидо Гезелленин (щяр икиси яслян Брцээедяндир) ев-музейи вар. Крал шящяр театры (1896), Тярсаня театры, консерваторийа (1854 илдян) фяалиййят эюстярир. Гядим мусиги фестивалы (1964 илдян, щяр ил йайда, Фландрийа фестивалы чярчивясиндя) кечирилир. “Брцээе” футбол клубу дяфялярля Белчика чемпиону вя юлкя кубокунун сащиби олмушдур. Кичиктоннажлы эямилярин гурашдырылмасы вя тямири, метал емалы, машынгайырма (о ъцмлядян Отскамп шящярятрафында д.й., галдырыъы кранларын, “Сименс” радио вя телеапаратларынын истещсалы), кимйа, тохуъулуг, тикиш, йейинти (о ъцмлядян балыг консерви) сянайеси; кружеванын яняняви истещсалы вя тиъаряти (Кружева мяркязи, 1970); туризм инкишаф етмишдир. Б. Авропада алмаз тарашланмасынын гядим мяркязляриндян биридир (Бриллиант музейи). 

    Брцээе шящяриндян эюрцнцш.

    Брцээе. Шящярин чохсайлы каналларындан бири.

    BRÜGGE

    БРЦЭЭЕ (фламандъа Бруээе, фр. Бруэес) – Белчиканын шм.-г.-индя, Фландрийада шящяр. Гярби Фландрийа яйалятинин инз. м. Ящ. 117,6 мин (2012). Дяниз порту; Шимал дянизиндяки Зебрцээе аванпорту иля каналла бирляшир. Б.–Остенде, Б.– Эент эямичилик каналлары говшаьы. Ады илк дяфя 7 ясрдя гейд олунур, 10 ясрдя шящяр статусуну алмышдыр. 1093 илдян Фландрийа графлыьынын пайтахты олмушдур. 12–15 ясрлярдя Авропада сех сяняткарлыьынын (инэилис йунундан мащуд истещсалы) вя бейнялхалг тиъарятин (1200 илдян йармарка) ян мцщцм мяркязляриндян бири иди. 13 ясрин орталарындан Б.-дя тиъарят инэилис вя алман таъирляринин ялиня кечди, Б. Щанзанын ян ири факторийасына вя кредит ямялиййатларынын апарыъы Авропа мяркязляриндян бириня чеврилди. Ейни заманда шящяр идарячилийиндя патрисиатын иштиракы артды, Б. Фландрийанын сийаси щяйатында мцщцм рол ойнамаьа башлады. 1302 илдя сехляр Фландрийанын франсызлар тяряфиндян ишьалына гаршы мцбаризяйя башчылыг едирдиляр [бах “Брцээе сящяр ибадяти” (1302), “Мащмыз дюйцшц”]. 1384 илдян Бургундийа щерсоглары мцлкляринин тяркибиня дахил иди (1430 илядяк онларын игамятэащы). 1463 илдя Б.-дя илк дяфя Нидерланд Баш штатлары чаьырылды. 1477 илдян (гяти олараг 1482 илдян) Щабсбургларын щакимиййятиня кечди. 15 ясрдя Авропада ян ири дяниз портларындан бири иди; 15 ясрин сонларындан сех сяняткарлыьынын тяняззцлц иля ялагядар ири игтисади мяркяз ролуну тядриъян итирди. 15 ясрин орталарындан башлайан вя Б.-нин Слюйс вя Дамме аванпортларынын баьланмасына эятириб чыхаран Звин кюрфязинин дайазлашмасы шящярин инкишафына мянфи тясир эюстярди. 1555 илдян Испанийа Щабсбургларынын табелийиндя иди. Нидерланд ингилабындан (16 яср) сонра Испанийа Нидерландынын, 1714 илдян Австрийа Нидерландынын тяркибиндя олмушдур. 1795 илдя Франса тяряфиндян илщаг едилмишдир. 1815 илдян Нидерланд краллыьынын, 1830 илдян Белчика краллыьынын тякибиндядир. Б.-нин (“Шимал Венесийасынын”) орижинал мемарлыьы орта ясрляр шящяри симасыны горуйуб сахлайан гядим енсиз евляри, килсяляри вя гцлляляри, таьшякилли кюрпцляри олан мянзяряли каналлар шябякяси (тягр. 80 канал) иля шяртлянир. Кющня шящярин Гроте-маркт вя Бург мейданларындан ибарят мяркязи щиссясиндя Белфорт гцлляси (1283–96) иля бирликдя Мащуд тиъаряти сыралары (1248–1364; 1973 илдян Фолклор музейидир), Ратуша (1376–1421, мемар П. ван Оост) вя Мцг. Ган базиликасы [ашаьыда роман (1139–49), йухарыда готик (тягр. 1480), капеллалары] йерляшир. Хиласкар килсяси (1116–18 яср); Синт Йакобскерк (тягр. 1180–15 яср), Мярйям ана (1210–1549; бу килсядя Микеланъелонун “Мадонна кюрпяси иля” мярмяр щейкяли, 1503–05; Бургундийалы Марийа вя Ъясур Карлын тунъ сярдабалары, 16 яср), барокко цслубунда Мцг. Валпурэийа йезуит (1619–41, мемар П. Щюйсенс) килсяляри Б.-нин гядим мемарлыг абидяляриндяндир. Мцлки биналардан Мцг. Иоанн щоспиталы (1188 илдя ясасы гойулмушдур; щазырда Щ. Мемлинг мцзейи), Эенуйа таъирляринин евляри (1399) вя Грутщусе (1425–70; 1864 илдян музей, 1955 илдян индики ады), Щанза алман еви (1478, мемар Й. ван ден Пуле), Цмумдцнйа ирси сийащысына дахил едилмиш фламанд беэинажларындан бири (ясасы 1245 илдя гойулмушдур; 17–18 ясрляр), Ядлиййя сарайы (тикинтисиня 1520 илдя башланмышдыр, мемар Й. ван ден Пуле; фасад 1722–27) вя с. диггятялайигдир. Б.-нин тарихи мяркязи Цмумдцнйа ирси сийащысына дахил едил- мишдир. Шящярдя Али католик мяктяби (1994 илдя ясасы гойулмушдур); Грунинэем (1930; Гярби Авропа инъясяняти), Поттери сыьынаъаьы (1847 илдя йарадылмышдыр, бина 1276; декоратив-тятбиги сянят), археолоэийа музейляри, Ф. Бренгвинин музейи вя Фландрийа шаири Гвидо Гезелленин (щяр икиси яслян Брцээедяндир) ев-музейи вар. Крал шящяр театры (1896), Тярсаня театры, консерваторийа (1854 илдян) фяалиййят эюстярир. Гядим мусиги фестивалы (1964 илдян, щяр ил йайда, Фландрийа фестивалы чярчивясиндя) кечирилир. “Брцээе” футбол клубу дяфялярля Белчика чемпиону вя юлкя кубокунун сащиби олмушдур. Кичиктоннажлы эямилярин гурашдырылмасы вя тямири, метал емалы, машынгайырма (о ъцмлядян Отскамп шящярятрафында д.й., галдырыъы кранларын, “Сименс” радио вя телеапаратларынын истещсалы), кимйа, тохуъулуг, тикиш, йейинти (о ъцмлядян балыг консерви) сянайеси; кружеванын яняняви истещсалы вя тиъаряти (Кружева мяркязи, 1970); туризм инкишаф етмишдир. Б. Авропада алмаз тарашланмасынын гядим мяркязляриндян биридир (Бриллиант музейи). 

    Брцээе шящяриндян эюрцнцш.

    Брцээе. Шящярин чохсайлы каналларындан бири.