Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
III CİLD (BABİNGER - BAXŞƏLİYEV)
    BARBALAR


    БÁРБАЛАР, б е р б а л а р, б а р и б а л а  р, б а р г у л а р, б о р г а в а л а р, б о г у н г л а р – Бенинин шм.-ында (Параку вя Канди ш.-ляри арасында), Ниэерийанын г.-индя вя Тогонун шм.-ш.-индя йашайан халг. Сайлары Бениндя 495 мин, Ниэерийада 62 мин, Тогода 14 мин няфярдир (2005). Гур дилляринин Бариба (баргу) групуна аид ейниадлы дилдя данышырлар. Яняняви етигадларыны сахламышлар, бир щиссяси мцсялмандыр, христианлар да вар.

    Б.-ын 14–15 ясрлярдя йаратдыглары Боргу адлы еркян сийаси гурум 15 ясрин сонларында буса иъма иттифагы иля бирляшяряк Бариба адландырылды. Б. 1690-ъы иллярдян 1783 илядяк Oйодан асылы олмуш, 1898 илдя Франса Дащомейасы вя Британийанын Ниэер сащилйаны протекторатынын тяркибиня дахил олмушлар. Яняняви мядяниййятляри Гярби Африканын Судан йарымвилайяти цчцн сяъиййявидир. Мяшьулиййятляри динъя гойулмуш (йандырылмыш) торпагларда тоха якинчилийи, мал-гара вя даварын йетишдирилмясидир. Яняняви йашайыш евляри шм.-да дюрдбуъаглы, ъ.-дакы мешя зонасында даиряви пландадыр: аьаъын будагларындан вя назик эювдяляриндян тикилян диварлары эил иля суваныр. Аьаъишлямя, тохуъулуг, щясирчилик, бойалы керамика истещсалы инкишаф етмишдир. Щакимлярин мцряккяб ийерархийасы мювъуд олмушдур. Гябиля-тайфа бюлэцсц сахланылыр. Сосиал тяшкилатланманын ясасыны бюйцк аилялярдян ибарят олан кянд иъмалары тяшкил едир. Яъдадларын култу эениш йайылмышдыр, инисиасийа мярасимляри мювъуддур, фолклор (мифляр, наьыллар, аталар сюзляри, зярби-мясялляр), мусиги вя рягс инкишаф етмишдир.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
BABİNGER – BAXŞƏLİYEV
    BARBALAR


    БÁРБАЛАР, б е р б а л а р, б а р и б а л а  р, б а р г у л а р, б о р г а в а л а р, б о г у н г л а р – Бенинин шм.-ында (Параку вя Канди ш.-ляри арасында), Ниэерийанын г.-индя вя Тогонун шм.-ш.-индя йашайан халг. Сайлары Бениндя 495 мин, Ниэерийада 62 мин, Тогода 14 мин няфярдир (2005). Гур дилляринин Бариба (баргу) групуна аид ейниадлы дилдя данышырлар. Яняняви етигадларыны сахламышлар, бир щиссяси мцсялмандыр, христианлар да вар.

    Б.-ын 14–15 ясрлярдя йаратдыглары Боргу адлы еркян сийаси гурум 15 ясрин сонларында буса иъма иттифагы иля бирляшяряк Бариба адландырылды. Б. 1690-ъы иллярдян 1783 илядяк Oйодан асылы олмуш, 1898 илдя Франса Дащомейасы вя Британийанын Ниэер сащилйаны протекторатынын тяркибиня дахил олмушлар. Яняняви мядяниййятляри Гярби Африканын Судан йарымвилайяти цчцн сяъиййявидир. Мяшьулиййятляри динъя гойулмуш (йандырылмыш) торпагларда тоха якинчилийи, мал-гара вя даварын йетишдирилмясидир. Яняняви йашайыш евляри шм.-да дюрдбуъаглы, ъ.-дакы мешя зонасында даиряви пландадыр: аьаъын будагларындан вя назик эювдяляриндян тикилян диварлары эил иля суваныр. Аьаъишлямя, тохуъулуг, щясирчилик, бойалы керамика истещсалы инкишаф етмишдир. Щакимлярин мцряккяб ийерархийасы мювъуд олмушдур. Гябиля-тайфа бюлэцсц сахланылыр. Сосиал тяшкилатланманын ясасыны бюйцк аилялярдян ибарят олан кянд иъмалары тяшкил едир. Яъдадларын култу эениш йайылмышдыр, инисиасийа мярасимляри мювъуддур, фолклор (мифляр, наьыллар, аталар сюзляри, зярби-мясялляр), мусиги вя рягс инкишаф етмишдир.

    BARBALAR


    БÁРБАЛАР, б е р б а л а р, б а р и б а л а  р, б а р г у л а р, б о р г а в а л а р, б о г у н г л а р – Бенинин шм.-ында (Параку вя Канди ш.-ляри арасында), Ниэерийанын г.-индя вя Тогонун шм.-ш.-индя йашайан халг. Сайлары Бениндя 495 мин, Ниэерийада 62 мин, Тогода 14 мин няфярдир (2005). Гур дилляринин Бариба (баргу) групуна аид ейниадлы дилдя данышырлар. Яняняви етигадларыны сахламышлар, бир щиссяси мцсялмандыр, христианлар да вар.

    Б.-ын 14–15 ясрлярдя йаратдыглары Боргу адлы еркян сийаси гурум 15 ясрин сонларында буса иъма иттифагы иля бирляшяряк Бариба адландырылды. Б. 1690-ъы иллярдян 1783 илядяк Oйодан асылы олмуш, 1898 илдя Франса Дащомейасы вя Британийанын Ниэер сащилйаны протекторатынын тяркибиня дахил олмушлар. Яняняви мядяниййятляри Гярби Африканын Судан йарымвилайяти цчцн сяъиййявидир. Мяшьулиййятляри динъя гойулмуш (йандырылмыш) торпагларда тоха якинчилийи, мал-гара вя даварын йетишдирилмясидир. Яняняви йашайыш евляри шм.-да дюрдбуъаглы, ъ.-дакы мешя зонасында даиряви пландадыр: аьаъын будагларындан вя назик эювдяляриндян тикилян диварлары эил иля суваныр. Аьаъишлямя, тохуъулуг, щясирчилик, бойалы керамика истещсалы инкишаф етмишдир. Щакимлярин мцряккяб ийерархийасы мювъуд олмушдур. Гябиля-тайфа бюлэцсц сахланылыр. Сосиал тяшкилатланманын ясасыны бюйцк аилялярдян ибарят олан кянд иъмалары тяшкил едир. Яъдадларын култу эениш йайылмышдыр, инисиасийа мярасимляри мювъуддур, фолклор (мифляр, наьыллар, аталар сюзляри, зярби-мясялляр), мусиги вя рягс инкишаф етмишдир.