Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
II CİLD (ARGENTİT - AŞURBƏYOV)
    ARXEYLƏR

    (йун.   άρχαĭος   –   язяли,   гядим),  архебактерийалар (Аръщаеа) ясл бактерийалар (еубактерийалар) вя нцвяли организмляр – еукариотларла бярабяр айрыъа систематик категорийайа айрылан прокариотлар групу. Прокариотларын А.-я вя ясл бактерийалара бюлцнмясини Америка биологу К.Везе (1980) тяклиф етмишдир. А. Еурйаръщаеота (метаноэенляр, сулфат редуксийа едян А., щалофилляр вя бязи щипертермофилляр), Ъренаръщаеота (йалныз щипертермофилляр) вя Наноаръщаеота (йалныз диэяр А.-ин щцъейряляриндя инкишаф едир вя сярбяст йашайа билмир) адлы 3 алямин дахил олдуьу домендя бирляшир. А. морфоложи ъящятдян бактерийалара охшардыр: орта щесабла 1–2 мкм юлчцлц щцъейряляр чюпляр, йахуд кокклар, бир сыра щалларда спириллалар шяклиндядир; бязян  агрегатларда  топланыр,  2  бала  щцъейряйя бюлцнмякля чохалыр; щяряки формалары бир вя йа бир нечя гамчы иля тяъщиз олунмушдур. Ейни  заманда,  А.-ин  спорямяляэятирмяси мялум дейилдир; щцъейря диварынын тяркиби вя гурулушу, эенетик апаратын гурулушу вя с. хцсусиййятляр онларын еукариотлара йахын олдуьуну эюстярир. 100-дян чох нювц тясвир едилмишдир.

     

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ARGENTİT – AŞURBƏYOV
    ARXEYLƏR

    (йун.   άρχαĭος   –   язяли,   гядим),  архебактерийалар (Аръщаеа) ясл бактерийалар (еубактерийалар) вя нцвяли организмляр – еукариотларла бярабяр айрыъа систематик категорийайа айрылан прокариотлар групу. Прокариотларын А.-я вя ясл бактерийалара бюлцнмясини Америка биологу К.Везе (1980) тяклиф етмишдир. А. Еурйаръщаеота (метаноэенляр, сулфат редуксийа едян А., щалофилляр вя бязи щипертермофилляр), Ъренаръщаеота (йалныз щипертермофилляр) вя Наноаръщаеота (йалныз диэяр А.-ин щцъейряляриндя инкишаф едир вя сярбяст йашайа билмир) адлы 3 алямин дахил олдуьу домендя бирляшир. А. морфоложи ъящятдян бактерийалара охшардыр: орта щесабла 1–2 мкм юлчцлц щцъейряляр чюпляр, йахуд кокклар, бир сыра щалларда спириллалар шяклиндядир; бязян  агрегатларда  топланыр,  2  бала  щцъейряйя бюлцнмякля чохалыр; щяряки формалары бир вя йа бир нечя гамчы иля тяъщиз олунмушдур. Ейни  заманда,  А.-ин  спорямяляэятирмяси мялум дейилдир; щцъейря диварынын тяркиби вя гурулушу, эенетик апаратын гурулушу вя с. хцсусиййятляр онларын еукариотлара йахын олдуьуну эюстярир. 100-дян чох нювц тясвир едилмишдир.

     

    ARXEYLƏR

    (йун.   άρχαĭος   –   язяли,   гядим),  архебактерийалар (Аръщаеа) ясл бактерийалар (еубактерийалар) вя нцвяли организмляр – еукариотларла бярабяр айрыъа систематик категорийайа айрылан прокариотлар групу. Прокариотларын А.-я вя ясл бактерийалара бюлцнмясини Америка биологу К.Везе (1980) тяклиф етмишдир. А. Еурйаръщаеота (метаноэенляр, сулфат редуксийа едян А., щалофилляр вя бязи щипертермофилляр), Ъренаръщаеота (йалныз щипертермофилляр) вя Наноаръщаеота (йалныз диэяр А.-ин щцъейряляриндя инкишаф едир вя сярбяст йашайа билмир) адлы 3 алямин дахил олдуьу домендя бирляшир. А. морфоложи ъящятдян бактерийалара охшардыр: орта щесабла 1–2 мкм юлчцлц щцъейряляр чюпляр, йахуд кокклар, бир сыра щалларда спириллалар шяклиндядир; бязян  агрегатларда  топланыр,  2  бала  щцъейряйя бюлцнмякля чохалыр; щяряки формалары бир вя йа бир нечя гамчы иля тяъщиз олунмушдур. Ейни  заманда,  А.-ин  спорямяляэятирмяси мялум дейилдир; щцъейря диварынын тяркиби вя гурулушу, эенетик апаратын гурулушу вя с. хцсусиййятляр онларын еукариотлара йахын олдуьуну эюстярир. 100-дян чох нювц тясвир едилмишдир.