AВСТРАЛОПИТЕККИМИЛЯR (Аустралопитщеъинае, лат. аустралис – ъянуб вя йун. πίϑηχος – меймун) – щоминидляр фясилясинин тяркибиндя йарымфясиля. Нцмайяндяляри 4,5–1 млн. ил яввял Ъянуби, Шярги вя Мяркязи Африкада йашамыш австралопитекляр ъинси дя бура дахилдир. Ады Р.А. Дарт тяряфиндян верилмишдир (1924). Австралопитекляр ъинсинин 8 нювц мялумдур. Бязи ири А.-я яввялляр айры-айры адлар (плезиантроп, зинъантроп, чадантроп вя с.) верилмишди. А.-ин яъдады, ещтимал ки, дриопитекляр адланан инсанабянзяр меймунлар олмушлар. А. цчцн дцз йеримя, бядян уз.-нун 100–160 см олмасы, серебраллашманын ашаьы ямсалы (бейнин щяъми 300–570 см3) сяъиййявидир. Ики айаг цстя йеримяси вя пянъясинин гурулушу инсанынкындан фяргли иди. А. саванналарда вя мешялярдя мяскунлашмыш, аьаъларда йашамаьа уйьунлашманын айры-айры ъящятлярини гисмян сахламышды. Яксяриййяти одонтоложи яламятлярин (кюпяк вя кясиъи дишлярин азалмасы, галын миналы азы дишлярин ямяля эялмяси) юзцнямяхсус комбинасийасы иля сяъиййялянир. А.-ин биткийейян, еляъя дя щяр шей йейян формалары олмушдур. А.-ин бюйцмя вя йеткинляшмя динамикасы мцасир понэидлярин (ири инсанабянзяр меймунларын) мцвафиг эюстяриъиляриня даща уйьун эялир.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
AВСТРАЛОПИТЕККИМИЛЯR (Аустралопитщеъинае, лат. аустралис – ъянуб вя йун. πίϑηχος – меймун) – щоминидляр фясилясинин тяркибиндя йарымфясиля. Нцмайяндяляри 4,5–1 млн. ил яввял Ъянуби, Шярги вя Мяркязи Африкада йашамыш австралопитекляр ъинси дя бура дахилдир. Ады Р.А. Дарт тяряфиндян верилмишдир (1924). Австралопитекляр ъинсинин 8 нювц мялумдур. Бязи ири А.-я яввялляр айры-айры адлар (плезиантроп, зинъантроп, чадантроп вя с.) верилмишди. А.-ин яъдады, ещтимал ки, дриопитекляр адланан инсанабянзяр меймунлар олмушлар. А. цчцн дцз йеримя, бядян уз.-нун 100–160 см олмасы, серебраллашманын ашаьы ямсалы (бейнин щяъми 300–570 см3) сяъиййявидир. Ики айаг цстя йеримяси вя пянъясинин гурулушу инсанынкындан фяргли иди. А. саванналарда вя мешялярдя мяскунлашмыш, аьаъларда йашамаьа уйьунлашманын айры-айры ъящятлярини гисмян сахламышды. Яксяриййяти одонтоложи яламятлярин (кюпяк вя кясиъи дишлярин азалмасы, галын миналы азы дишлярин ямяля эялмяси) юзцнямяхсус комбинасийасы иля сяъиййялянир. А.-ин биткийейян, еляъя дя щяр шей йейян формалары олмушдур. А.-ин бюйцмя вя йеткинляшмя динамикасы мцасир понэидлярин (ири инсанабянзяр меймунларын) мцвафиг эюстяриъиляриня даща уйьун эялир.
AВСТРАЛОПИТЕККИМИЛЯR (Аустралопитщеъинае, лат. аустралис – ъянуб вя йун. πίϑηχος – меймун) – щоминидляр фясилясинин тяркибиндя йарымфясиля. Нцмайяндяляри 4,5–1 млн. ил яввял Ъянуби, Шярги вя Мяркязи Африкада йашамыш австралопитекляр ъинси дя бура дахилдир. Ады Р.А. Дарт тяряфиндян верилмишдир (1924). Австралопитекляр ъинсинин 8 нювц мялумдур. Бязи ири А.-я яввялляр айры-айры адлар (плезиантроп, зинъантроп, чадантроп вя с.) верилмишди. А.-ин яъдады, ещтимал ки, дриопитекляр адланан инсанабянзяр меймунлар олмушлар. А. цчцн дцз йеримя, бядян уз.-нун 100–160 см олмасы, серебраллашманын ашаьы ямсалы (бейнин щяъми 300–570 см3) сяъиййявидир. Ики айаг цстя йеримяси вя пянъясинин гурулушу инсанынкындан фяргли иди. А. саванналарда вя мешялярдя мяскунлашмыш, аьаъларда йашамаьа уйьунлашманын айры-айры ъящятлярини гисмян сахламышды. Яксяриййяти одонтоложи яламятлярин (кюпяк вя кясиъи дишлярин азалмасы, галын миналы азы дишлярин ямяля эялмяси) юзцнямяхсус комбинасийасы иля сяъиййялянир. А.-ин биткийейян, еляъя дя щяр шей йейян формалары олмушдур. А.-ин бюйцмя вя йеткинляшмя динамикасы мцасир понэидлярин (ири инсанабянзяр меймунларын) мцвафиг эюстяриъиляриня даща уйьун эялир.
