Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
II CİLD (ARGENTİT - AŞURBƏYOV)
    AVSTRİYA-İTALİYA MÜHARİBƏSİ (1866)

    ÁВСТРИЙА-ИТÁЛИЙА МЦЩАРИБЯСИ (1866) – Италийанын Австрийа аьалыьындан азад олунмасы вя милли дювлятин йарадылмасы уьрунда апардыьы мцщарибялярдян бири. Австрийа-Италийа-Франса мцщарибяси (1859) вя Италийа ингилабы (1859–60) нятиъясиндя Италийа, ясасян, бирляшдирилди. Лакин папанын щакимиййяти алтында олан Рома вя Австрийанын яввялки  кими аьалыг етдийи Венесийа вил. щяля дя Италийа яразисиндян кянарда галырды. Италийа Венесийа вил.-нин азадлыьы уьрунда Австрийайа гаршы мцщарибяйя щазырлашырды. Бундан файдаланан  Пруссийа  Австрийа иля мцщарибяйя дипломатик щазырлыг эюрцр, Франса императору ЫЫЫ Наполеонун васитячилийиндян истифадя едяряк Италийа иля иттифаг йаратмышды. Пруссийанын Австрийайа гаршы мцщарибясиндя Италийанын иштиракына эюря она Венесийа вяд едилмишди. Ийунун 17-дя Австрийа-Пруссийа мцщарибяси (1866), ийунун 20-дя Италийа гошунларынын Венесийа вил.-ня дахил олмасындан сонра ися А.-И.м. башланды. Крал Виктор Еммануилин башчылыьы алтында Италийа  ордусунун ясас гцввяляри (120 мин няфяр) Мантуйада бюйцк ещтийат гцввя сахлайараг, ийунун 23-дя Минчо чайындан Веронайа щцъума кечдиляр. Эен. Е.Чалдининин  корпусу  (90 мин няфяр) Феррара вя Болонйа р-нларындан Австрийа ордусуна архадан вя ъинащдан зярбя ендирмяли иди. Ики ъябщядя мцщарибя апармаг мяъбуриййятиндя галан Австрийа команданлыьы Ъянуб ордусуну (78 мин няфяр) Италийайа эюндярди. Ерсщерсог Албрехтин рящбярлийи алтында Веронадан ъ.-ш.-дя ъямляшян Ъянуб ордусу вя ийунун 24-дя щцъума кечди. Щямин эцн Кустосса йахынлыьында баш верян дюйцшдя италйанлар аьыр мяьлубиййятя уьрадылар. Лакин Австрийанын Пруссийайа гаршы ялавя гцввяляр эюндярмяси вя  Ъ.Гарибалди  дястяляринин  Венесийа вил.-ндя вя Тиролда Австрийа гошунларына гаршы уьурла вурушмасы Италийа ордусунун щцъума  кечмясиня  шяраит  йаратды. Адриатик дянизини дцшмяндян тямизлямяйя  вя Трийести   тутмаьа   ъящд эюстярян Италийа донанмасыны ийулун 20дя Австрийа  донанмасы  Лисса  а. йахынлыьында  мяьлуб  етди.  Буна  бахмайараг, гошунлары Пруссийа тяряфиндян  дармадаьын едилдийи цчцн Австрийа Италийа иля барышыг имзаламаьа мяъбур олду (10 август). Октйабрын 3-дя Вйана сцлщ мцгавиляси имзаланды. Мцгавиляйя эюря, Авсрийа Венесийа вил.-ни билаваситя Италийайа дейил, ЫЫЫ Наполеона верди. Сонунъу ися бу вил. Италийа краллыьына гайтарды.

     

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ARGENTİT – AŞURBƏYOV
    AVSTRİYA-İTALİYA MÜHARİBƏSİ (1866)

    ÁВСТРИЙА-ИТÁЛИЙА МЦЩАРИБЯСИ (1866) – Италийанын Австрийа аьалыьындан азад олунмасы вя милли дювлятин йарадылмасы уьрунда апардыьы мцщарибялярдян бири. Австрийа-Италийа-Франса мцщарибяси (1859) вя Италийа ингилабы (1859–60) нятиъясиндя Италийа, ясасян, бирляшдирилди. Лакин папанын щакимиййяти алтында олан Рома вя Австрийанын яввялки  кими аьалыг етдийи Венесийа вил. щяля дя Италийа яразисиндян кянарда галырды. Италийа Венесийа вил.-нин азадлыьы уьрунда Австрийайа гаршы мцщарибяйя щазырлашырды. Бундан файдаланан  Пруссийа  Австрийа иля мцщарибяйя дипломатик щазырлыг эюрцр, Франса императору ЫЫЫ Наполеонун васитячилийиндян истифадя едяряк Италийа иля иттифаг йаратмышды. Пруссийанын Австрийайа гаршы мцщарибясиндя Италийанын иштиракына эюря она Венесийа вяд едилмишди. Ийунун 17-дя Австрийа-Пруссийа мцщарибяси (1866), ийунун 20-дя Италийа гошунларынын Венесийа вил.-ня дахил олмасындан сонра ися А.-И.м. башланды. Крал Виктор Еммануилин башчылыьы алтында Италийа  ордусунун ясас гцввяляри (120 мин няфяр) Мантуйада бюйцк ещтийат гцввя сахлайараг, ийунун 23-дя Минчо чайындан Веронайа щцъума кечдиляр. Эен. Е.Чалдининин  корпусу  (90 мин няфяр) Феррара вя Болонйа р-нларындан Австрийа ордусуна архадан вя ъинащдан зярбя ендирмяли иди. Ики ъябщядя мцщарибя апармаг мяъбуриййятиндя галан Австрийа команданлыьы Ъянуб ордусуну (78 мин няфяр) Италийайа эюндярди. Ерсщерсог Албрехтин рящбярлийи алтында Веронадан ъ.-ш.-дя ъямляшян Ъянуб ордусу вя ийунун 24-дя щцъума кечди. Щямин эцн Кустосса йахынлыьында баш верян дюйцшдя италйанлар аьыр мяьлубиййятя уьрадылар. Лакин Австрийанын Пруссийайа гаршы ялавя гцввяляр эюндярмяси вя  Ъ.Гарибалди  дястяляринин  Венесийа вил.-ндя вя Тиролда Австрийа гошунларына гаршы уьурла вурушмасы Италийа ордусунун щцъума  кечмясиня  шяраит  йаратды. Адриатик дянизини дцшмяндян тямизлямяйя  вя Трийести   тутмаьа   ъящд эюстярян Италийа донанмасыны ийулун 20дя Австрийа  донанмасы  Лисса  а. йахынлыьында  мяьлуб  етди.  Буна  бахмайараг, гошунлары Пруссийа тяряфиндян  дармадаьын едилдийи цчцн Австрийа Италийа иля барышыг имзаламаьа мяъбур олду (10 август). Октйабрын 3-дя Вйана сцлщ мцгавиляси имзаланды. Мцгавиляйя эюря, Авсрийа Венесийа вил.-ни билаваситя Италийайа дейил, ЫЫЫ Наполеона верди. Сонунъу ися бу вил. Италийа краллыьына гайтарды.

     

    AVSTRİYA-İTALİYA MÜHARİBƏSİ (1866)

    ÁВСТРИЙА-ИТÁЛИЙА МЦЩАРИБЯСИ (1866) – Италийанын Австрийа аьалыьындан азад олунмасы вя милли дювлятин йарадылмасы уьрунда апардыьы мцщарибялярдян бири. Австрийа-Италийа-Франса мцщарибяси (1859) вя Италийа ингилабы (1859–60) нятиъясиндя Италийа, ясасян, бирляшдирилди. Лакин папанын щакимиййяти алтында олан Рома вя Австрийанын яввялки  кими аьалыг етдийи Венесийа вил. щяля дя Италийа яразисиндян кянарда галырды. Италийа Венесийа вил.-нин азадлыьы уьрунда Австрийайа гаршы мцщарибяйя щазырлашырды. Бундан файдаланан  Пруссийа  Австрийа иля мцщарибяйя дипломатик щазырлыг эюрцр, Франса императору ЫЫЫ Наполеонун васитячилийиндян истифадя едяряк Италийа иля иттифаг йаратмышды. Пруссийанын Австрийайа гаршы мцщарибясиндя Италийанын иштиракына эюря она Венесийа вяд едилмишди. Ийунун 17-дя Австрийа-Пруссийа мцщарибяси (1866), ийунун 20-дя Италийа гошунларынын Венесийа вил.-ня дахил олмасындан сонра ися А.-И.м. башланды. Крал Виктор Еммануилин башчылыьы алтында Италийа  ордусунун ясас гцввяляри (120 мин няфяр) Мантуйада бюйцк ещтийат гцввя сахлайараг, ийунун 23-дя Минчо чайындан Веронайа щцъума кечдиляр. Эен. Е.Чалдининин  корпусу  (90 мин няфяр) Феррара вя Болонйа р-нларындан Австрийа ордусуна архадан вя ъинащдан зярбя ендирмяли иди. Ики ъябщядя мцщарибя апармаг мяъбуриййятиндя галан Австрийа команданлыьы Ъянуб ордусуну (78 мин няфяр) Италийайа эюндярди. Ерсщерсог Албрехтин рящбярлийи алтында Веронадан ъ.-ш.-дя ъямляшян Ъянуб ордусу вя ийунун 24-дя щцъума кечди. Щямин эцн Кустосса йахынлыьында баш верян дюйцшдя италйанлар аьыр мяьлубиййятя уьрадылар. Лакин Австрийанын Пруссийайа гаршы ялавя гцввяляр эюндярмяси вя  Ъ.Гарибалди  дястяляринин  Венесийа вил.-ндя вя Тиролда Австрийа гошунларына гаршы уьурла вурушмасы Италийа ордусунун щцъума  кечмясиня  шяраит  йаратды. Адриатик дянизини дцшмяндян тямизлямяйя  вя Трийести   тутмаьа   ъящд эюстярян Италийа донанмасыны ийулун 20дя Австрийа  донанмасы  Лисса  а. йахынлыьында  мяьлуб  етди.  Буна  бахмайараг, гошунлары Пруссийа тяряфиндян  дармадаьын едилдийи цчцн Австрийа Италийа иля барышыг имзаламаьа мяъбур олду (10 август). Октйабрын 3-дя Вйана сцлщ мцгавиляси имзаланды. Мцгавиляйя эюря, Авсрийа Венесийа вил.-ни билаваситя Италийайа дейил, ЫЫЫ Наполеона верди. Сонунъу ися бу вил. Италийа краллыьына гайтарды.