Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
II CİLD (ARGENTİT - AŞURBƏYOV)
    AVSTRONEZİYALILAR

    АВСТРОНЕЗИЙАЛЫЛАР Австронезийа дилляриндя данышан халглар. А. групуна Тайван а.-нын йерли сакинляри (гаошан), Ъянуб-Шярги Асийанын чамлары вя даьлы чамлары, индонезийалылар, брунейлиляр, филиппинлиляр вя шярги тиморлулар, щямчинин малайзийалыларын, сингапурлуларын, Мадагаскар малагасиляринин, полинезийалыларын, меланезийалыларын, микронезийалыларын яксяриййяти дахилдир. Лингвистик мялуматлара эюря, Австронезийа улу дилинин дашыйыъылары индики Чинин субтропик сащилйаны районларында – Футсзйандан Шандуна гядяр олан яразидя мяскунлашмышдылар. Еркян А. якинчилик (дары, чялтик) вя дянизчиликля мяшьул олурдулар; онлар катамаранын юрняйи олан балансирли эямиляр, каьызын юрняйи олан лифли парча (тапа) иъад етмишляр.

    Протоавстронезийа бирлийи е.я. 5-ъи миниллийин сону – 4-ъц миниллийин яввялляриндя парчаланмаьа башламышдыр. Тайванын мяскунлашмасындан сонра А.-ын бир гисми Йапонийа а-рынын ъ. щиссясиня кючмцшляр (сонралар онлар континентал Чиндя олдуьу кими бурада да там ассимилйасийайа уьрамышлар). Е.я. 4–3-ъц минилликлярдя А. Филиппиндян кечяряк Малаййа архипелагында мяскунлашмышлар, е.я. 3-ъц миниллийин сонларында ися Йени Гвинейанын шм. сащилляриня вя йахынлыьындакы а-лара эялиб чыхмышлар. Бисмарк архипелагы р-нунда А. арасында дянизчилик, балыгчылыг, тоха якинчилийи (кюкцйумрулар вя кюкцмейвялиляр) вя щейвандарлыьа (донузлар, тойуглар, итляр) ясасланан Лапита мядяниййяти формалашмышды. Бу мядяниййятин дашыйыъылары е.я. 13 ясрдя ш.-дя Фиъи вя Тонго а-рына, ъ.-да ися Йени Каледонийайа чатмышлар. Сонралар онларын нясилляри Полинезийа вя Микронезийанын бюйцк бир щиссясиндя мяскунлашмышлар. Е.я. 1-ъи минилликдян башлайараг А. континентал Асийайа ики истигамятдя (чамларын вя онлара гощум халгларын яъдадлары Щинд-Чиня, малаййалылар ися Малакка йа-на) ахын етмишляр; ерамызын 1-ъи миниллийиндя Калимантандан эялянляр Мадагаскара кючмцшляр.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ARGENTİT – AŞURBƏYOV
    AVSTRONEZİYALILAR

    АВСТРОНЕЗИЙАЛЫЛАР Австронезийа дилляриндя данышан халглар. А. групуна Тайван а.-нын йерли сакинляри (гаошан), Ъянуб-Шярги Асийанын чамлары вя даьлы чамлары, индонезийалылар, брунейлиляр, филиппинлиляр вя шярги тиморлулар, щямчинин малайзийалыларын, сингапурлуларын, Мадагаскар малагасиляринин, полинезийалыларын, меланезийалыларын, микронезийалыларын яксяриййяти дахилдир. Лингвистик мялуматлара эюря, Австронезийа улу дилинин дашыйыъылары индики Чинин субтропик сащилйаны районларында – Футсзйандан Шандуна гядяр олан яразидя мяскунлашмышдылар. Еркян А. якинчилик (дары, чялтик) вя дянизчиликля мяшьул олурдулар; онлар катамаранын юрняйи олан балансирли эямиляр, каьызын юрняйи олан лифли парча (тапа) иъад етмишляр.

    Протоавстронезийа бирлийи е.я. 5-ъи миниллийин сону – 4-ъц миниллийин яввялляриндя парчаланмаьа башламышдыр. Тайванын мяскунлашмасындан сонра А.-ын бир гисми Йапонийа а-рынын ъ. щиссясиня кючмцшляр (сонралар онлар континентал Чиндя олдуьу кими бурада да там ассимилйасийайа уьрамышлар). Е.я. 4–3-ъц минилликлярдя А. Филиппиндян кечяряк Малаййа архипелагында мяскунлашмышлар, е.я. 3-ъц миниллийин сонларында ися Йени Гвинейанын шм. сащилляриня вя йахынлыьындакы а-лара эялиб чыхмышлар. Бисмарк архипелагы р-нунда А. арасында дянизчилик, балыгчылыг, тоха якинчилийи (кюкцйумрулар вя кюкцмейвялиляр) вя щейвандарлыьа (донузлар, тойуглар, итляр) ясасланан Лапита мядяниййяти формалашмышды. Бу мядяниййятин дашыйыъылары е.я. 13 ясрдя ш.-дя Фиъи вя Тонго а-рына, ъ.-да ися Йени Каледонийайа чатмышлар. Сонралар онларын нясилляри Полинезийа вя Микронезийанын бюйцк бир щиссясиндя мяскунлашмышлар. Е.я. 1-ъи минилликдян башлайараг А. континентал Асийайа ики истигамятдя (чамларын вя онлара гощум халгларын яъдадлары Щинд-Чиня, малаййалылар ися Малакка йа-на) ахын етмишляр; ерамызын 1-ъи миниллийиндя Калимантандан эялянляр Мадагаскара кючмцшляр.

    AVSTRONEZİYALILAR

    АВСТРОНЕЗИЙАЛЫЛАР Австронезийа дилляриндя данышан халглар. А. групуна Тайван а.-нын йерли сакинляри (гаошан), Ъянуб-Шярги Асийанын чамлары вя даьлы чамлары, индонезийалылар, брунейлиляр, филиппинлиляр вя шярги тиморлулар, щямчинин малайзийалыларын, сингапурлуларын, Мадагаскар малагасиляринин, полинезийалыларын, меланезийалыларын, микронезийалыларын яксяриййяти дахилдир. Лингвистик мялуматлара эюря, Австронезийа улу дилинин дашыйыъылары индики Чинин субтропик сащилйаны районларында – Футсзйандан Шандуна гядяр олан яразидя мяскунлашмышдылар. Еркян А. якинчилик (дары, чялтик) вя дянизчиликля мяшьул олурдулар; онлар катамаранын юрняйи олан балансирли эямиляр, каьызын юрняйи олан лифли парча (тапа) иъад етмишляр.

    Протоавстронезийа бирлийи е.я. 5-ъи миниллийин сону – 4-ъц миниллийин яввялляриндя парчаланмаьа башламышдыр. Тайванын мяскунлашмасындан сонра А.-ын бир гисми Йапонийа а-рынын ъ. щиссясиня кючмцшляр (сонралар онлар континентал Чиндя олдуьу кими бурада да там ассимилйасийайа уьрамышлар). Е.я. 4–3-ъц минилликлярдя А. Филиппиндян кечяряк Малаййа архипелагында мяскунлашмышлар, е.я. 3-ъц миниллийин сонларында ися Йени Гвинейанын шм. сащилляриня вя йахынлыьындакы а-лара эялиб чыхмышлар. Бисмарк архипелагы р-нунда А. арасында дянизчилик, балыгчылыг, тоха якинчилийи (кюкцйумрулар вя кюкцмейвялиляр) вя щейвандарлыьа (донузлар, тойуглар, итляр) ясасланан Лапита мядяниййяти формалашмышды. Бу мядяниййятин дашыйыъылары е.я. 13 ясрдя ш.-дя Фиъи вя Тонго а-рына, ъ.-да ися Йени Каледонийайа чатмышлар. Сонралар онларын нясилляри Полинезийа вя Микронезийанын бюйцк бир щиссясиндя мяскунлашмышлар. Е.я. 1-ъи минилликдян башлайараг А. континентал Асийайа ики истигамятдя (чамларын вя онлара гощум халгларын яъдадлары Щинд-Чиня, малаййалылар ися Малакка йа-на) ахын етмишляр; ерамызын 1-ъи миниллийиндя Калимантандан эялянляр Мадагаскара кючмцшляр.