BÚШVELD KOMPLEKSИ (Bushveld) – CAR-da dцnyanыn яn bюyцk filizli intruziv massivi. Mpumalanqa, Шimal vя Шimal-Qяrb яyalяtlяri яrazisindяdir. Massivdя platin, xrom vя s. metallarыn iri yataqlarы var. 1919 ildяn istismar olunur. Kяшf olunmuш platin qrupu metallarыnыn ehtiyatы 49,9 min t (filizdяki orta miqdarы 5,7 q/t), xromitlяr 1,78 mlrd. t (Cr2O3 37%), vanadium 3 mln. t (V2O5 1,4–1,9%), nikel 3,7 mln. t (Ni 0,15–0,34%),mis 2,7 mln. t (Cu 0,1–0,25%), qыzыl 2–2,5 t (Au 0,3 q/t), qalay tяqr. 30 min t, flцorit 4,3 mln. t-dur (CaF2 40%-dяn чox). B.k. Afrika platformasыnыn Kaapval kratonunda yerlяшir; Proterozoy yaшlы tяbяqяlяшmiш nяlbяkivarы kцtlяdяn (lopolitdяn) ibarяtdir; qalыnlыьы tяqr., 10 км, enlik istiqamяtindя uz. 430 км, meridian istiqamяtindя 260 km-dir. Kompleksin yer sяthinя чыxan hissяsi (цmumi sahяsinin 42%-i) 67 min km2-dir. B.k. bir neчя maqmatik fazada (andezit, felzit, ultraяsasi) tяbяqяlяшmiш sцxurlar seriyasы ilя яmяlя gяlmiшdir. Ян qalыn tяbяqя яsasi vя ultra- яsasi tяrkiblidir; яsas filiz ehtiyatlarы kяsiliшdя 5 zonadan ibarяt bu tяbяqя ilя яlaqяdardыr. Tяbяqяnin юzцlцndя Marginal zona (noritlяr vя piroksenitlяr, qalыnlыьы 800 m-яdяk), ondan yuxarыda Alt zona (bronzitlяr, harsburgitlяr vя dunitlяr, qalыnlыьы 800–1300 m), Bюhran zonasы (piroksenit vя anortozit ara qatlarы ilя noritlяr, qalыnlыьы 1300–1800 m), Baш zona (qabbro vя noritlяr, qalыnlыьы 3000–3400 m) vя Цst zona (ferroqabbro vя ferrodioritlяr, qalыnlыьы 2000–2800 m) yerlяшir. Platin qrupu vя xrom metallarыnыn maq- matik mяnшяli filiz yataqlarы Bюhran zonasы sцxurlarыnda cяmlяnmiшdir. Yataqlar, яsasяn, yeraltы цsulla istismar olunur. 2002 ildя 239,8 t platin qrupu metallarы, 42,1 min t nikel, 7,41 mln. t xromit, 15 min t vanadium (V2O5) hasil edilmiшdir.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
BÚШVELD KOMPLEKSИ (Bushveld) – CAR-da dцnyanыn яn bюyцk filizli intruziv massivi. Mpumalanqa, Шimal vя Шimal-Qяrb яyalяtlяri яrazisindяdir. Massivdя platin, xrom vя s. metallarыn iri yataqlarы var. 1919 ildяn istismar olunur. Kяшf olunmuш platin qrupu metallarыnыn ehtiyatы 49,9 min t (filizdяki orta miqdarы 5,7 q/t), xromitlяr 1,78 mlrd. t (Cr2O3 37%), vanadium 3 mln. t (V2O5 1,4–1,9%), nikel 3,7 mln. t (Ni 0,15–0,34%),mis 2,7 mln. t (Cu 0,1–0,25%), qыzыl 2–2,5 t (Au 0,3 q/t), qalay tяqr. 30 min t, flцorit 4,3 mln. t-dur (CaF2 40%-dяn чox). B.k. Afrika platformasыnыn Kaapval kratonunda yerlяшir; Proterozoy yaшlы tяbяqяlяшmiш nяlbяkivarы kцtlяdяn (lopolitdяn) ibarяtdir; qalыnlыьы tяqr., 10 км, enlik istiqamяtindя uz. 430 км, meridian istiqamяtindя 260 km-dir. Kompleksin yer sяthinя чыxan hissяsi (цmumi sahяsinin 42%-i) 67 min km2-dir. B.k. bir neчя maqmatik fazada (andezit, felzit, ultraяsasi) tяbяqяlяшmiш sцxurlar seriyasы ilя яmяlя gяlmiшdir. Ян qalыn tяbяqя яsasi vя ultra- яsasi tяrkiblidir; яsas filiz ehtiyatlarы kяsiliшdя 5 zonadan ibarяt bu tяbяqя ilя яlaqяdardыr. Tяbяqяnin юzцlцndя Marginal zona (noritlяr vя piroksenitlяr, qalыnlыьы 800 m-яdяk), ondan yuxarыda Alt zona (bronzitlяr, harsburgitlяr vя dunitlяr, qalыnlыьы 800–1300 m), Bюhran zonasы (piroksenit vя anortozit ara qatlarы ilя noritlяr, qalыnlыьы 1300–1800 m), Baш zona (qabbro vя noritlяr, qalыnlыьы 3000–3400 m) vя Цst zona (ferroqabbro vя ferrodioritlяr, qalыnlыьы 2000–2800 m) yerlяшir. Platin qrupu vя xrom metallarыnыn maq- matik mяnшяli filiz yataqlarы Bюhran zonasы sцxurlarыnda cяmlяnmiшdir. Yataqlar, яsasяn, yeraltы цsulla istismar olunur. 2002 ildя 239,8 t platin qrupu metallarы, 42,1 min t nikel, 7,41 mln. t xromit, 15 min t vanadium (V2O5) hasil edilmiшdir.
BÚШVELD KOMPLEKSИ (Bushveld) – CAR-da dцnyanыn яn bюyцk filizli intruziv massivi. Mpumalanqa, Шimal vя Шimal-Qяrb яyalяtlяri яrazisindяdir. Massivdя platin, xrom vя s. metallarыn iri yataqlarы var. 1919 ildяn istismar olunur. Kяшf olunmuш platin qrupu metallarыnыn ehtiyatы 49,9 min t (filizdяki orta miqdarы 5,7 q/t), xromitlяr 1,78 mlrd. t (Cr2O3 37%), vanadium 3 mln. t (V2O5 1,4–1,9%), nikel 3,7 mln. t (Ni 0,15–0,34%),mis 2,7 mln. t (Cu 0,1–0,25%), qыzыl 2–2,5 t (Au 0,3 q/t), qalay tяqr. 30 min t, flцorit 4,3 mln. t-dur (CaF2 40%-dяn чox). B.k. Afrika platformasыnыn Kaapval kratonunda yerlяшir; Proterozoy yaшlы tяbяqяlяшmiш nяlbяkivarы kцtlяdяn (lopolitdяn) ibarяtdir; qalыnlыьы tяqr., 10 км, enlik istiqamяtindя uz. 430 км, meridian istiqamяtindя 260 km-dir. Kompleksin yer sяthinя чыxan hissяsi (цmumi sahяsinin 42%-i) 67 min km2-dir. B.k. bir neчя maqmatik fazada (andezit, felzit, ultraяsasi) tяbяqяlяшmiш sцxurlar seriyasы ilя яmяlя gяlmiшdir. Ян qalыn tяbяqя яsasi vя ultra- яsasi tяrkiblidir; яsas filiz ehtiyatlarы kяsiliшdя 5 zonadan ibarяt bu tяbяqя ilя яlaqяdardыr. Tяbяqяnin юzцlцndя Marginal zona (noritlяr vя piroksenitlяr, qalыnlыьы 800 m-яdяk), ondan yuxarыda Alt zona (bronzitlяr, harsburgitlяr vя dunitlяr, qalыnlыьы 800–1300 m), Bюhran zonasы (piroksenit vя anortozit ara qatlarы ilя noritlяr, qalыnlыьы 1300–1800 m), Baш zona (qabbro vя noritlяr, qalыnlыьы 3000–3400 m) vя Цst zona (ferroqabbro vя ferrodioritlяr, qalыnlыьы 2000–2800 m) yerlяшir. Platin qrupu vя xrom metallarыnыn maq- matik mяnшяli filiz yataqlarы Bюhran zonasы sцxurlarыnda cяmlяnmiшdir. Yataqlar, яsasяn, yeraltы цsulla istismar olunur. 2002 ildя 239,8 t platin qrupu metallarы, 42,1 min t nikel, 7,41 mln. t xromit, 15 min t vanadium (V2O5) hasil edilmiшdir.
