Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
III CİLD (BABİNGER - BAXŞƏLİYEV)
    BAROMETRİK DÜSTUR

    БАROMETRИK DÜSTUR – aьыrlыq qцvvяsi sahяsindя qazыn tяzyiq vя ya sыxlыьыnыn hцndцrlцkdяn asыlыlыьыnы tяyin edяn dцstur. Yerin aьыrlыq qцvvяsi sahяsindя qaz цчцn B. d. hidrostatik tarazlыq tяnliyindяn чыxыr vя atm. tяzyiqinin (p) hцnd.-дян (h) асылы олараг eksponensial qanunа эюря азалмасыны tяsvir edir:


                  p = p0 exp (–h/H);


    burada p0 – Yer sяthindяki tяzyiq, H – aьыrlыq qцvvяsi sahяsindя qaz molekullarыnыn orta kinetik enerjisinin (kT) onlarыn potensial enerjisinя (μg) olan nisbяtidir vя temp-r (T), molekulun orta kцtlяsi (μ), sяrbяstdцшmя tяcili (g) vя Bolтsman sabiti (k) ilя tяyin olunur. Бу дцстур yalnыz qazыn temp-ru (T) vя sяrbяstdцшmя tяcili (g) sabit qaldыьы halda doьrudur, ona gюrя dя real atm.-dя temp-r vя sяrbяst dцшmя tяciliнин hцnd.-йя vя coьrafi en dairяsinя gюrя
    dяyiшмяси сябябиндян bяzi dяqiqlяшdirmяlяr tяlяb edir. Bundan baшqa, atm.-dя su buxarыnыn konsentrasiyasыnыn artmasы ilя atm. tяzyiqi дя artыr; няticяdя molekulun orta kцtlяsi azalыr vя uyьun olaraq H artыr.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
BABİNGER – BAXŞƏLİYEV
    BAROMETRİK DÜSTUR

    БАROMETRИK DÜSTUR – aьыrlыq qцvvяsi sahяsindя qazыn tяzyiq vя ya sыxlыьыnыn hцndцrlцkdяn asыlыlыьыnы tяyin edяn dцstur. Yerin aьыrlыq qцvvяsi sahяsindя qaz цчцn B. d. hidrostatik tarazlыq tяnliyindяn чыxыr vя atm. tяzyiqinin (p) hцnd.-дян (h) асылы олараг eksponensial qanunа эюря азалмасыны tяsvir edir:


                  p = p0 exp (–h/H);


    burada p0 – Yer sяthindяki tяzyiq, H – aьыrlыq qцvvяsi sahяsindя qaz molekullarыnыn orta kinetik enerjisinin (kT) onlarыn potensial enerjisinя (μg) olan nisbяtidir vя temp-r (T), molekulun orta kцtlяsi (μ), sяrbяstdцшmя tяcili (g) vя Bolтsman sabiti (k) ilя tяyin olunur. Бу дцстур yalnыz qazыn temp-ru (T) vя sяrbяstdцшmя tяcili (g) sabit qaldыьы halda doьrudur, ona gюrя dя real atm.-dя temp-r vя sяrbяst dцшmя tяciliнин hцnd.-йя vя coьrafi en dairяsinя gюrя
    dяyiшмяси сябябиндян bяzi dяqiqlяшdirmяlяr tяlяb edir. Bundan baшqa, atm.-dя su buxarыnыn konsentrasiyasыnыn artmasы ilя atm. tяzyiqi дя artыr; няticяdя molekulun orta kцtlяsi azalыr vя uyьun olaraq H artыr.

    BAROMETRİK DÜSTUR

    БАROMETRИK DÜSTUR – aьыrlыq qцvvяsi sahяsindя qazыn tяzyiq vя ya sыxlыьыnыn hцndцrlцkdяn asыlыlыьыnы tяyin edяn dцstur. Yerin aьыrlыq qцvvяsi sahяsindя qaz цчцn B. d. hidrostatik tarazlыq tяnliyindяn чыxыr vя atm. tяzyiqinin (p) hцnd.-дян (h) асылы олараг eksponensial qanunа эюря азалмасыны tяsvir edir:


                  p = p0 exp (–h/H);


    burada p0 – Yer sяthindяki tяzyiq, H – aьыrlыq qцvvяsi sahяsindя qaz molekullarыnыn orta kinetik enerjisinin (kT) onlarыn potensial enerjisinя (μg) olan nisbяtidir vя temp-r (T), molekulun orta kцtlяsi (μ), sяrbяstdцшmя tяcili (g) vя Bolтsman sabiti (k) ilя tяyin olunur. Бу дцстур yalnыz qazыn temp-ru (T) vя sяrbяstdцшmя tяcili (g) sabit qaldыьы halda doьrudur, ona gюrя dя real atm.-dя temp-r vя sяrbяst dцшmя tяciliнин hцnd.-йя vя coьrafi en dairяsinя gюrя
    dяyiшмяси сябябиндян bяzi dяqiqlяшdirmяlяr tяlяb edir. Bundan baшqa, atm.-dя su buxarыnыn konsentrasiyasыnыn artmasы ilя atm. tяzyiqi дя artыr; няticяdя molekulun orta kцtlяsi azalыr vя uyьun olaraq H artыr.