Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
IV CİLD (BƏZİRXANA - BİNNƏTOVA)
    BİLAANLAR

    БИЛАÁНЛАР, биланлар , тагалагад (юзлярини “даьлылар” адландырырлар) – Минданао а.-дакы Ъянуби вя Шимали Котабато яйалятляриндя, щямчинин Ъянуби Давао яйалятиндя йашайан Филиппин даь халгларындан бири. Сайлары 100 мин няфярдир (1995). Багобалара йахындырлар. Мядя ниййятляринин бир чох елементляри маранаолар вя маэинданаолардан мянимсянилмишдир. Б. билаанлар, булуанлар вя балудлар групларына бюлцнцрляр. Ъянуби Асийа иргиня мянсубдурлар. Гоншу халглара нисбятян гысабойлудурлар. Австронезийа дил аилясинин Гярби Австронезийа групунун Филиппин груплашмасына аид олан билан дилиндя данышырлар. Диалектляри: билаан, балу, йахуд балуд, булуан. Инэилис вя тагал дилляри дя йайылмышдыр. Диндарлары яняняви етигадларыны сахлайырлар, бир гисми христиандыр, мцсялманлар да вар. Ясас мяшьулиййятляри талаларда вя динъя гойулмуш торпагларда тоха якинчилийи (абака, дянли биткиляр, ширин картоф, тярявяз, гуру дярялярдя йетишдирилян чялтик), йыьыъылыг, гисмян дя балыгчылыгдыр. Сяняткарлыг сащяляри: абака лифляриндян тохуъулуг, парчаларын бойанмасы, аьаъ цзяриндя ойма, силащсазлыг вя чякичякмядир (нахышлы тикмя). Йашайыш мяскянляри кичик, пяракяндядир, 20 ясрин орталарынадяк мцвяггяти мяскянляр йайылмышды. Евляри йортаъ ясаслы, бир камералы олур, аьаъдан, йахуд бамбукдан тикилир. Эейимляри 20 ясрин яввялляринядяк бел сарьылары, лифли вя парча юнлцклярдян ибарят иди. Индики эейимляри мцсялман мороларын вя Маэинданао даь халгларынын (маноболар, багоболар) эейимляриня уйьундур. Авропасайаьы эейим йайылыр. Кишиляр силащ эяздирирляр. Гадынлар метал вя аьаъ бязяк яшйаларындан (цзцк, билярзик вя дараг) истифадя едирляр. Кичик моногам аиля цстцнлцк тяшкил едир. Никащ билокал, йахуд неолокалдыр, бешиккяртмя вя эялин цчцн юдямя мювъуддур. Бир нечя кянд бир башчы (пулонг, дату) тяряфиндян идаря олунур. Рущларын вя яъдадларын култу, юлцлярин аьаъларын башында бамбук, йахуд аьаъта бутларда дяфн олунмасы адяти, фолклор сахланмышдыр. 

     

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
BƏZİRXANA – BİNNƏTOVA
    BİLAANLAR

    БИЛАÁНЛАР, биланлар , тагалагад (юзлярини “даьлылар” адландырырлар) – Минданао а.-дакы Ъянуби вя Шимали Котабато яйалятляриндя, щямчинин Ъянуби Давао яйалятиндя йашайан Филиппин даь халгларындан бири. Сайлары 100 мин няфярдир (1995). Багобалара йахындырлар. Мядя ниййятляринин бир чох елементляри маранаолар вя маэинданаолардан мянимсянилмишдир. Б. билаанлар, булуанлар вя балудлар групларына бюлцнцрляр. Ъянуби Асийа иргиня мянсубдурлар. Гоншу халглара нисбятян гысабойлудурлар. Австронезийа дил аилясинин Гярби Австронезийа групунун Филиппин груплашмасына аид олан билан дилиндя данышырлар. Диалектляри: билаан, балу, йахуд балуд, булуан. Инэилис вя тагал дилляри дя йайылмышдыр. Диндарлары яняняви етигадларыны сахлайырлар, бир гисми христиандыр, мцсялманлар да вар. Ясас мяшьулиййятляри талаларда вя динъя гойулмуш торпагларда тоха якинчилийи (абака, дянли биткиляр, ширин картоф, тярявяз, гуру дярялярдя йетишдирилян чялтик), йыьыъылыг, гисмян дя балыгчылыгдыр. Сяняткарлыг сащяляри: абака лифляриндян тохуъулуг, парчаларын бойанмасы, аьаъ цзяриндя ойма, силащсазлыг вя чякичякмядир (нахышлы тикмя). Йашайыш мяскянляри кичик, пяракяндядир, 20 ясрин орталарынадяк мцвяггяти мяскянляр йайылмышды. Евляри йортаъ ясаслы, бир камералы олур, аьаъдан, йахуд бамбукдан тикилир. Эейимляри 20 ясрин яввялляринядяк бел сарьылары, лифли вя парча юнлцклярдян ибарят иди. Индики эейимляри мцсялман мороларын вя Маэинданао даь халгларынын (маноболар, багоболар) эейимляриня уйьундур. Авропасайаьы эейим йайылыр. Кишиляр силащ эяздирирляр. Гадынлар метал вя аьаъ бязяк яшйаларындан (цзцк, билярзик вя дараг) истифадя едирляр. Кичик моногам аиля цстцнлцк тяшкил едир. Никащ билокал, йахуд неолокалдыр, бешиккяртмя вя эялин цчцн юдямя мювъуддур. Бир нечя кянд бир башчы (пулонг, дату) тяряфиндян идаря олунур. Рущларын вя яъдадларын култу, юлцлярин аьаъларын башында бамбук, йахуд аьаъта бутларда дяфн олунмасы адяти, фолклор сахланмышдыр. 

     

    BİLAANLAR

    БИЛАÁНЛАР, биланлар , тагалагад (юзлярини “даьлылар” адландырырлар) – Минданао а.-дакы Ъянуби вя Шимали Котабато яйалятляриндя, щямчинин Ъянуби Давао яйалятиндя йашайан Филиппин даь халгларындан бири. Сайлары 100 мин няфярдир (1995). Багобалара йахындырлар. Мядя ниййятляринин бир чох елементляри маранаолар вя маэинданаолардан мянимсянилмишдир. Б. билаанлар, булуанлар вя балудлар групларына бюлцнцрляр. Ъянуби Асийа иргиня мянсубдурлар. Гоншу халглара нисбятян гысабойлудурлар. Австронезийа дил аилясинин Гярби Австронезийа групунун Филиппин груплашмасына аид олан билан дилиндя данышырлар. Диалектляри: билаан, балу, йахуд балуд, булуан. Инэилис вя тагал дилляри дя йайылмышдыр. Диндарлары яняняви етигадларыны сахлайырлар, бир гисми христиандыр, мцсялманлар да вар. Ясас мяшьулиййятляри талаларда вя динъя гойулмуш торпагларда тоха якинчилийи (абака, дянли биткиляр, ширин картоф, тярявяз, гуру дярялярдя йетишдирилян чялтик), йыьыъылыг, гисмян дя балыгчылыгдыр. Сяняткарлыг сащяляри: абака лифляриндян тохуъулуг, парчаларын бойанмасы, аьаъ цзяриндя ойма, силащсазлыг вя чякичякмядир (нахышлы тикмя). Йашайыш мяскянляри кичик, пяракяндядир, 20 ясрин орталарынадяк мцвяггяти мяскянляр йайылмышды. Евляри йортаъ ясаслы, бир камералы олур, аьаъдан, йахуд бамбукдан тикилир. Эейимляри 20 ясрин яввялляринядяк бел сарьылары, лифли вя парча юнлцклярдян ибарят иди. Индики эейимляри мцсялман мороларын вя Маэинданао даь халгларынын (маноболар, багоболар) эейимляриня уйьундур. Авропасайаьы эейим йайылыр. Кишиляр силащ эяздирирляр. Гадынлар метал вя аьаъ бязяк яшйаларындан (цзцк, билярзик вя дараг) истифадя едирляр. Кичик моногам аиля цстцнлцк тяшкил едир. Никащ билокал, йахуд неолокалдыр, бешиккяртмя вя эялин цчцн юдямя мювъуддур. Бир нечя кянд бир башчы (пулонг, дату) тяряфиндян идаря олунур. Рущларын вя яъдадларын култу, юлцлярин аьаъларын башында бамбук, йахуд аьаъта бутларда дяфн олунмасы адяти, фолклор сахланмышдыр.