(‘Αρχύτας) Тарентли (тягр. е.я. 428–365, Ъянуби Италийа, Тарентре) – гядим йун. философу, рийазиййатчысы, сяркярдя; сон пифагореизмин ясас нцмайяндяси. Тарентин сийаси щяйатында фяал иштирак етмиш, 7 дяфя али баш командан (стратег) сечилмишдир. Платонун йахын досту олмушдур. Ясярляри итмишдир, “Рийази елмляр щаггында” трактатындан фрагментляр галмышдыр. Еллинизм дюврцндя ясли олмайан бир чох пифагорик мятнляр, о ъцмлядян дюврцмцзядяк чатмыш ики трактат А.-я аид едилмишдир. А. рийази елмлярин Пифагор канонуну (щесаб, щяндяся, астрономийа, мусиги) мйяййянляшдирмишдир. Диоэен Лаертлийя эюря о, механиканы рийази ясасларла гайдайа салмыш, кубун ики мислинин Делос проблемини щялл етмиш, щямчинин цч нюв мелосун (диатоник, хроматик, енщармоник) рийази ъящятдян ясасландырылмасы тяклифини веряряк щармонийаны зянэинляшдирмишдир. А. космолоэийада Каинатын сонсузлуьуну вя ейни бир шейин ябяди гайыдыш нязяриййясини гябул етмиш; мянтигдя тяриф нязяриййяси иля мяшьул олмуш, шейин ян йахшы тярифинин форма вя материйа васитясиля верилмясинин; етикада, пифагорчулар цчцн характерик олан ещтирасларын мящви вя щяззин ъиловланмасы идейасынын тяряфдары олмушдур. О, сосиал щармонийанын вя ядалятин мяншяйини щесаб вя сай сянятинин ихтирасы иля ялагяляндирмишдир.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
(‘Αρχύτας) Тарентли (тягр. е.я. 428–365, Ъянуби Италийа, Тарентре) – гядим йун. философу, рийазиййатчысы, сяркярдя; сон пифагореизмин ясас нцмайяндяси. Тарентин сийаси щяйатында фяал иштирак етмиш, 7 дяфя али баш командан (стратег) сечилмишдир. Платонун йахын досту олмушдур. Ясярляри итмишдир, “Рийази елмляр щаггында” трактатындан фрагментляр галмышдыр. Еллинизм дюврцндя ясли олмайан бир чох пифагорик мятнляр, о ъцмлядян дюврцмцзядяк чатмыш ики трактат А.-я аид едилмишдир. А. рийази елмлярин Пифагор канонуну (щесаб, щяндяся, астрономийа, мусиги) мйяййянляшдирмишдир. Диоэен Лаертлийя эюря о, механиканы рийази ясасларла гайдайа салмыш, кубун ики мислинин Делос проблемини щялл етмиш, щямчинин цч нюв мелосун (диатоник, хроматик, енщармоник) рийази ъящятдян ясасландырылмасы тяклифини веряряк щармонийаны зянэинляшдирмишдир. А. космолоэийада Каинатын сонсузлуьуну вя ейни бир шейин ябяди гайыдыш нязяриййясини гябул етмиш; мянтигдя тяриф нязяриййяси иля мяшьул олмуш, шейин ян йахшы тярифинин форма вя материйа васитясиля верилмясинин; етикада, пифагорчулар цчцн характерик олан ещтирасларын мящви вя щяззин ъиловланмасы идейасынын тяряфдары олмушдур. О, сосиал щармонийанын вя ядалятин мяншяйини щесаб вя сай сянятинин ихтирасы иля ялагяляндирмишдир.
(‘Αρχύτας) Тарентли (тягр. е.я. 428–365, Ъянуби Италийа, Тарентре) – гядим йун. философу, рийазиййатчысы, сяркярдя; сон пифагореизмин ясас нцмайяндяси. Тарентин сийаси щяйатында фяал иштирак етмиш, 7 дяфя али баш командан (стратег) сечилмишдир. Платонун йахын досту олмушдур. Ясярляри итмишдир, “Рийази елмляр щаггында” трактатындан фрагментляр галмышдыр. Еллинизм дюврцндя ясли олмайан бир чох пифагорик мятнляр, о ъцмлядян дюврцмцзядяк чатмыш ики трактат А.-я аид едилмишдир. А. рийази елмлярин Пифагор канонуну (щесаб, щяндяся, астрономийа, мусиги) мйяййянляшдирмишдир. Диоэен Лаертлийя эюря о, механиканы рийази ясасларла гайдайа салмыш, кубун ики мислинин Делос проблемини щялл етмиш, щямчинин цч нюв мелосун (диатоник, хроматик, енщармоник) рийази ъящятдян ясасландырылмасы тяклифини веряряк щармонийаны зянэинляшдирмишдир. А. космолоэийада Каинатын сонсузлуьуну вя ейни бир шейин ябяди гайыдыш нязяриййясини гябул етмиш; мянтигдя тяриф нязяриййяси иля мяшьул олмуш, шейин ян йахшы тярифинин форма вя материйа васитясиля верилмясинин; етикада, пифагорчулар цчцн характерик олан ещтирасларын мящви вя щяззин ъиловланмасы идейасынын тяряфдары олмушдур. О, сосиал щармонийанын вя ядалятин мяншяйини щесаб вя сай сянятинин ихтирасы иля ялагяляндирмишдир.
