Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
II CİLD (ARGENTİT - AŞURBƏYOV)
    AVTOMODELLİK

    АВТОМОДЕЛЛИК – бцтцн характеристикалары щяндяси охшар олан, йяни мцхтялиф заман анларында характеристикаларынын щяр биринин фяза пайланмалары охшарлыг чевирмяси иля бири диэяриндян алынан физики щадисянин (физики просесин) хассяси. Даща дягиг десяк,  яэяр  т  замандан  (вя йа диэяр сярбяст дяйишяндян) асылы олан х=(х1, …, хн) фяза дяйишянинин р(т) мигйасыны вя физики щадисянин ихтийари у(т, х)  характеристикасынын у=у(т) мигйасыны сечмякля бахылан характеристика у/у(т), х/р(т)=(х1/р(т), ..., хн /р(т)) автомодел дяйишянлярдя замандан асылы олмайан шякля дцшярся, онда щямин физики щадися А. хассясиня маликдир. Беляликля, физики щадисянин автомоделлийи бу щадисянин тясвириндя сярбяст дяйишянлярин сайыны азалдыр.

    Цмумян, А. хассясиня малик физики щадисяляр, заманын вя фязанын бу вя йа диэяр областларында баш верян реал щадисялярин тяхмини тясвиридир (автомодел щялляр щядли щаллар цчцн дягигдир).

    Яксяр мясялялярдя охшарлыг чевирмясинин нювц  (автомодел  дяйишянлярин нювц) яввялъядян мялум дейил. Ону мцяййянляшдирмяк цчцн ики ясас цсул мювъуддур: просесин характеристикаларынын юлчцляринин тящлили вя бу просеси тясвир едян диференсиал тянликлярин груп тящлили. Механики, истилик вя бязи диэяр физики щадисялярин тядгигиндя сярбяст юлчц ващидляринин  йалныз  цчцндян  –  узунлуг, кцтля вя заман цчцн юлчц ващидляриндян истифадя етмяк кифайятдир.

    А. хассяляриндян истифадя олунмасына даир мисаллар Автомодел ахыны мягалясиндя вярилир.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ARGENTİT – AŞURBƏYOV
    AVTOMODELLİK

    АВТОМОДЕЛЛИК – бцтцн характеристикалары щяндяси охшар олан, йяни мцхтялиф заман анларында характеристикаларынын щяр биринин фяза пайланмалары охшарлыг чевирмяси иля бири диэяриндян алынан физики щадисянин (физики просесин) хассяси. Даща дягиг десяк,  яэяр  т  замандан  (вя йа диэяр сярбяст дяйишяндян) асылы олан х=(х1, …, хн) фяза дяйишянинин р(т) мигйасыны вя физики щадисянин ихтийари у(т, х)  характеристикасынын у=у(т) мигйасыны сечмякля бахылан характеристика у/у(т), х/р(т)=(х1/р(т), ..., хн /р(т)) автомодел дяйишянлярдя замандан асылы олмайан шякля дцшярся, онда щямин физики щадися А. хассясиня маликдир. Беляликля, физики щадисянин автомоделлийи бу щадисянин тясвириндя сярбяст дяйишянлярин сайыны азалдыр.

    Цмумян, А. хассясиня малик физики щадисяляр, заманын вя фязанын бу вя йа диэяр областларында баш верян реал щадисялярин тяхмини тясвиридир (автомодел щялляр щядли щаллар цчцн дягигдир).

    Яксяр мясялялярдя охшарлыг чевирмясинин нювц  (автомодел  дяйишянлярин нювц) яввялъядян мялум дейил. Ону мцяййянляшдирмяк цчцн ики ясас цсул мювъуддур: просесин характеристикаларынын юлчцляринин тящлили вя бу просеси тясвир едян диференсиал тянликлярин груп тящлили. Механики, истилик вя бязи диэяр физики щадисялярин тядгигиндя сярбяст юлчц ващидляринин  йалныз  цчцндян  –  узунлуг, кцтля вя заман цчцн юлчц ващидляриндян истифадя етмяк кифайятдир.

    А. хассяляриндян истифадя олунмасына даир мисаллар Автомодел ахыны мягалясиндя вярилир.

    AVTOMODELLİK

    АВТОМОДЕЛЛИК – бцтцн характеристикалары щяндяси охшар олан, йяни мцхтялиф заман анларында характеристикаларынын щяр биринин фяза пайланмалары охшарлыг чевирмяси иля бири диэяриндян алынан физики щадисянин (физики просесин) хассяси. Даща дягиг десяк,  яэяр  т  замандан  (вя йа диэяр сярбяст дяйишяндян) асылы олан х=(х1, …, хн) фяза дяйишянинин р(т) мигйасыны вя физики щадисянин ихтийари у(т, х)  характеристикасынын у=у(т) мигйасыны сечмякля бахылан характеристика у/у(т), х/р(т)=(х1/р(т), ..., хн /р(т)) автомодел дяйишянлярдя замандан асылы олмайан шякля дцшярся, онда щямин физики щадися А. хассясиня маликдир. Беляликля, физики щадисянин автомоделлийи бу щадисянин тясвириндя сярбяст дяйишянлярин сайыны азалдыр.

    Цмумян, А. хассясиня малик физики щадисяляр, заманын вя фязанын бу вя йа диэяр областларында баш верян реал щадисялярин тяхмини тясвиридир (автомодел щялляр щядли щаллар цчцн дягигдир).

    Яксяр мясялялярдя охшарлыг чевирмясинин нювц  (автомодел  дяйишянлярин нювц) яввялъядян мялум дейил. Ону мцяййянляшдирмяк цчцн ики ясас цсул мювъуддур: просесин характеристикаларынын юлчцляринин тящлили вя бу просеси тясвир едян диференсиал тянликлярин груп тящлили. Механики, истилик вя бязи диэяр физики щадисялярин тядгигиндя сярбяст юлчц ващидляринин  йалныз  цчцндян  –  узунлуг, кцтля вя заман цчцн юлчц ващидляриндян истифадя етмяк кифайятдир.

    А. хассяляриндян истифадя олунмасына даир мисаллар Автомодел ахыны мягалясиндя вярилир.