AVTOРОТÁСИЙА (avto… + лат. ротатио – фырланма ) – 1) щеликоптер вя йа автожирин иш режими; онларын дашыйыъы винтинин сцрятли щава ахынынын тясири алтында фырланмасы. УА-нын эцъ гурьусу имтина етдикдя (вя йа мцщяррикин иши дайандырылдыгда) апарат енмяйя башлайан заман дашыйыъы винт А. режиминя кечир. Бу вахт УА-нын потенсиал енержисинин азалмасы нятиъясиндя винтин фырланмасы (галдырыъы гцввянин йаранмасы) цчцн лазым эялян енержи алыныр. А. режиминдя дашыйыъы винтин галдырыъы гцввяси, демяк олар ки, УА-нын аьырлыг гцввясиня бярабяр олур; винтин валындакы фырланма моменти ися сыфра йахынлашыр. Бу вязиййят мцщяррики ишлямяйян автожир вя йа щеликоптеря аз маилликля, ещмалъа вя тящлцкясиз енмяйя имкан йарадыр. 2) Учуш заманы газ-турбин мцщяррикинин роторунун сцрятли щава басгысынын тясири алтында (йанма камерасындакы йанаъаг йанмадан) фырланмасы. 3) Тяййарянин щава винтинин эцъ гурьусу учуш заманы имтина етдикдя (вя йа иши дайандырылдыгда) винтин сцрятли щава ахынынын тясири алтында фырланмасы. А. учуш заманы бюйцк аеродинамик мцгавимят йаратдыьындан, тяййаря учушда оларкян бу режим ялверишсиздир.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
AVTOРОТÁСИЙА (avto… + лат. ротатио – фырланма ) – 1) щеликоптер вя йа автожирин иш режими; онларын дашыйыъы винтинин сцрятли щава ахынынын тясири алтында фырланмасы. УА-нын эцъ гурьусу имтина етдикдя (вя йа мцщяррикин иши дайандырылдыгда) апарат енмяйя башлайан заман дашыйыъы винт А. режиминя кечир. Бу вахт УА-нын потенсиал енержисинин азалмасы нятиъясиндя винтин фырланмасы (галдырыъы гцввянин йаранмасы) цчцн лазым эялян енержи алыныр. А. режиминдя дашыйыъы винтин галдырыъы гцввяси, демяк олар ки, УА-нын аьырлыг гцввясиня бярабяр олур; винтин валындакы фырланма моменти ися сыфра йахынлашыр. Бу вязиййят мцщяррики ишлямяйян автожир вя йа щеликоптеря аз маилликля, ещмалъа вя тящлцкясиз енмяйя имкан йарадыр. 2) Учуш заманы газ-турбин мцщяррикинин роторунун сцрятли щава басгысынын тясири алтында (йанма камерасындакы йанаъаг йанмадан) фырланмасы. 3) Тяййарянин щава винтинин эцъ гурьусу учуш заманы имтина етдикдя (вя йа иши дайандырылдыгда) винтин сцрятли щава ахынынын тясири алтында фырланмасы. А. учуш заманы бюйцк аеродинамик мцгавимят йаратдыьындан, тяййаря учушда оларкян бу режим ялверишсиздир.
AVTOРОТÁСИЙА (avto… + лат. ротатио – фырланма ) – 1) щеликоптер вя йа автожирин иш режими; онларын дашыйыъы винтинин сцрятли щава ахынынын тясири алтында фырланмасы. УА-нын эцъ гурьусу имтина етдикдя (вя йа мцщяррикин иши дайандырылдыгда) апарат енмяйя башлайан заман дашыйыъы винт А. режиминя кечир. Бу вахт УА-нын потенсиал енержисинин азалмасы нятиъясиндя винтин фырланмасы (галдырыъы гцввянин йаранмасы) цчцн лазым эялян енержи алыныр. А. режиминдя дашыйыъы винтин галдырыъы гцввяси, демяк олар ки, УА-нын аьырлыг гцввясиня бярабяр олур; винтин валындакы фырланма моменти ися сыфра йахынлашыр. Бу вязиййят мцщяррики ишлямяйян автожир вя йа щеликоптеря аз маилликля, ещмалъа вя тящлцкясиз енмяйя имкан йарадыр. 2) Учуш заманы газ-турбин мцщяррикинин роторунун сцрятли щава басгысынын тясири алтында (йанма камерасындакы йанаъаг йанмадан) фырланмасы. 3) Тяййарянин щава винтинин эцъ гурьусу учуш заманы имтина етдикдя (вя йа иши дайандырылдыгда) винтин сцрятли щава ахынынын тясири алтында фырланмасы. А. учуш заманы бюйцк аеродинамик мцгавимят йаратдыьындан, тяййаря учушда оларкян бу режим ялверишсиздир.
