ARI AИLЯSИ – пятякдя вя йа тябии йуваларда топлум щалында йашайан бир ана, он минлярля ишчи вя минлярля еркяк арыдан (йаз-йай дюврцндя) ибарят бал арысы колонийасы. Бал арылары аиля щалында йашайан щяшяратлар групуна дахилдир. Бу арылар тякликдя йашайыб чохала билмядикляриня эюря онлар цчцн “аиля” мяфщуму биоложи тясяррцфат ващиди кими гябул едилмишдир. Йазын ахырында ямяля эялян еркяк арылар йайын сонунадяк йашайыб пайызда юлцрляр. Гышламайа йалныз ана вя ишчи арылар галыр. Ана арынын гойдуьу майаланмыш йумуртадан ишчи вя ана арылар, майаланмамыш йумуртадан ися еркяк арылар чыхыр. Ана арынын шан говугъугларына гойдуьу йумуртадан 3 эцндян сонра сцрфяляр ямяля эялир. 5–6 эцнлцк сцрфяляр шан говугъугларынын цзярини мум тябягяси иля юртцр. Бу сцрфяляр мющцрлц сцрфяляр адланыр. А. а.-ндя йашындан (щятта эцн щесабы иля) асылы олараг айры-айры фярдляр арасында иш бюлэцсц эедир. А. а ики група (пятяк вя учуш арыларына) айрылыр. Пятяк арылары тямизляйиъи, йемляйиъи вя кешикчилярдян, учуш арылары кяшфиййатчы вя мящсул топлайанлардан ибарятдир. Щяр А. а.-нин арысы башга аилянин арыларыны гохусуна эюря таныйыр вя пятяйя эирмяйя имкан вермир. Ана арынын там инкишаф едяряк йумуртадан чыхмасы дюврц 16, ишчи арыларынкы 21 эцн, еркяк арыларынкы 24 эцндцр. А. а.-ндя арыларын сайы мювсцм ярзиндя дяйишир. Йазда вя пайызда 15–20 мин, йайда 70–100 мин вя даща чох олур. Пайызда онларын сайы азалыр. А. а. мювсцм ярзиндя щавадан вя балверян биткилярин зянэинлийиндян асылы олараг 50–60 кг-адяк, бязян даща чох бал веря билир. Балын чох щиссяси А. а.-ня сярф олунур, галаны ися пятякдян чыхарылыб сцзцлцр.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
ARI AИLЯSИ – пятякдя вя йа тябии йуваларда топлум щалында йашайан бир ана, он минлярля ишчи вя минлярля еркяк арыдан (йаз-йай дюврцндя) ибарят бал арысы колонийасы. Бал арылары аиля щалында йашайан щяшяратлар групуна дахилдир. Бу арылар тякликдя йашайыб чохала билмядикляриня эюря онлар цчцн “аиля” мяфщуму биоложи тясяррцфат ващиди кими гябул едилмишдир. Йазын ахырында ямяля эялян еркяк арылар йайын сонунадяк йашайыб пайызда юлцрляр. Гышламайа йалныз ана вя ишчи арылар галыр. Ана арынын гойдуьу майаланмыш йумуртадан ишчи вя ана арылар, майаланмамыш йумуртадан ися еркяк арылар чыхыр. Ана арынын шан говугъугларына гойдуьу йумуртадан 3 эцндян сонра сцрфяляр ямяля эялир. 5–6 эцнлцк сцрфяляр шан говугъугларынын цзярини мум тябягяси иля юртцр. Бу сцрфяляр мющцрлц сцрфяляр адланыр. А. а.-ндя йашындан (щятта эцн щесабы иля) асылы олараг айры-айры фярдляр арасында иш бюлэцсц эедир. А. а ики група (пятяк вя учуш арыларына) айрылыр. Пятяк арылары тямизляйиъи, йемляйиъи вя кешикчилярдян, учуш арылары кяшфиййатчы вя мящсул топлайанлардан ибарятдир. Щяр А. а.-нин арысы башга аилянин арыларыны гохусуна эюря таныйыр вя пятяйя эирмяйя имкан вермир. Ана арынын там инкишаф едяряк йумуртадан чыхмасы дюврц 16, ишчи арыларынкы 21 эцн, еркяк арыларынкы 24 эцндцр. А. а.-ндя арыларын сайы мювсцм ярзиндя дяйишир. Йазда вя пайызда 15–20 мин, йайда 70–100 мин вя даща чох олур. Пайызда онларын сайы азалыр. А. а. мювсцм ярзиндя щавадан вя балверян биткилярин зянэинлийиндян асылы олараг 50–60 кг-адяк, бязян даща чох бал веря билир. Балын чох щиссяси А. а.-ня сярф олунур, галаны ися пятякдян чыхарылыб сцзцлцр.
ARI AИLЯSИ – пятякдя вя йа тябии йуваларда топлум щалында йашайан бир ана, он минлярля ишчи вя минлярля еркяк арыдан (йаз-йай дюврцндя) ибарят бал арысы колонийасы. Бал арылары аиля щалында йашайан щяшяратлар групуна дахилдир. Бу арылар тякликдя йашайыб чохала билмядикляриня эюря онлар цчцн “аиля” мяфщуму биоложи тясяррцфат ващиди кими гябул едилмишдир. Йазын ахырында ямяля эялян еркяк арылар йайын сонунадяк йашайыб пайызда юлцрляр. Гышламайа йалныз ана вя ишчи арылар галыр. Ана арынын гойдуьу майаланмыш йумуртадан ишчи вя ана арылар, майаланмамыш йумуртадан ися еркяк арылар чыхыр. Ана арынын шан говугъугларына гойдуьу йумуртадан 3 эцндян сонра сцрфяляр ямяля эялир. 5–6 эцнлцк сцрфяляр шан говугъугларынын цзярини мум тябягяси иля юртцр. Бу сцрфяляр мющцрлц сцрфяляр адланыр. А. а.-ндя йашындан (щятта эцн щесабы иля) асылы олараг айры-айры фярдляр арасында иш бюлэцсц эедир. А. а ики група (пятяк вя учуш арыларына) айрылыр. Пятяк арылары тямизляйиъи, йемляйиъи вя кешикчилярдян, учуш арылары кяшфиййатчы вя мящсул топлайанлардан ибарятдир. Щяр А. а.-нин арысы башга аилянин арыларыны гохусуна эюря таныйыр вя пятяйя эирмяйя имкан вермир. Ана арынын там инкишаф едяряк йумуртадан чыхмасы дюврц 16, ишчи арыларынкы 21 эцн, еркяк арыларынкы 24 эцндцр. А. а.-ндя арыларын сайы мювсцм ярзиндя дяйишир. Йазда вя пайызда 15–20 мин, йайда 70–100 мин вя даща чох олур. Пайызда онларын сайы азалыр. А. а. мювсцм ярзиндя щавадан вя балверян биткилярин зянэинлийиндян асылы олараг 50–60 кг-адяк, бязян даща чох бал веря билир. Балын чох щиссяси А. а.-ня сярф олунур, галаны ися пятякдян чыхарылыб сцзцлцр.
