Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
II CİLD (ARGENTİT - AŞURBƏYOV)
    AYIN LİBRASİYASI

    АЙЫН ЛИБРАСИЙАСЫ (лат. libratio – рягсетмя) – Айын юз орта вязиййятиня нязярян Йердян мцшащидя олунан зяиф “йырьаланмасы”; Айын  гейри-бярабяр щярякятинин нятиъясидир. А.л. заманы Йердян Ай сятщинин 0,6 щиссясини эюрмяк мцмкцндцр. А.л. оптики (защири) вя физики (щягиги) олур. Оптики либрасийа мцхтялиф мяншяли цч компонентдян ибарятдир: 1) узунлуг цзря либрасийа (орта вязиййятиня нисбятян ш.-я вя йа г.-я тяряф) макс.7°45′ олуб, Айын юз оху ятрафына бярабяр, Йерин ятрафына ися гейри-бярабяр сцрятля фырланмасындан алыныр; 2) енлик цзря либрасийа 6°41′-йя чатыр вя Айын фырланма охунун онун орбит мцстявисиня мейилли олмасындан йараныр; 3) параллактик вя йа суткалыг либрасийа (~1°) Йерин мцхтялиф нюгтяляриндя апарылан мцшащидя истигамятинин дяйишмясиндян алыныр.

    Физики либрасийа ~2° олуб, Айын Йеря тяряф олан бюйцк йарымохунун периодик олараг сапмасы, Йерин ъазибя гцввясинин ися ону юз вязиййятиня гайтармаьа ъящд етмяси нятиъясиндя баш верир.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ARGENTİT – AŞURBƏYOV
    AYIN LİBRASİYASI

    АЙЫН ЛИБРАСИЙАСЫ (лат. libratio – рягсетмя) – Айын юз орта вязиййятиня нязярян Йердян мцшащидя олунан зяиф “йырьаланмасы”; Айын  гейри-бярабяр щярякятинин нятиъясидир. А.л. заманы Йердян Ай сятщинин 0,6 щиссясини эюрмяк мцмкцндцр. А.л. оптики (защири) вя физики (щягиги) олур. Оптики либрасийа мцхтялиф мяншяли цч компонентдян ибарятдир: 1) узунлуг цзря либрасийа (орта вязиййятиня нисбятян ш.-я вя йа г.-я тяряф) макс.7°45′ олуб, Айын юз оху ятрафына бярабяр, Йерин ятрафына ися гейри-бярабяр сцрятля фырланмасындан алыныр; 2) енлик цзря либрасийа 6°41′-йя чатыр вя Айын фырланма охунун онун орбит мцстявисиня мейилли олмасындан йараныр; 3) параллактик вя йа суткалыг либрасийа (~1°) Йерин мцхтялиф нюгтяляриндя апарылан мцшащидя истигамятинин дяйишмясиндян алыныр.

    Физики либрасийа ~2° олуб, Айын Йеря тяряф олан бюйцк йарымохунун периодик олараг сапмасы, Йерин ъазибя гцввясинин ися ону юз вязиййятиня гайтармаьа ъящд етмяси нятиъясиндя баш верир.

    AYIN LİBRASİYASI

    АЙЫН ЛИБРАСИЙАСЫ (лат. libratio – рягсетмя) – Айын юз орта вязиййятиня нязярян Йердян мцшащидя олунан зяиф “йырьаланмасы”; Айын  гейри-бярабяр щярякятинин нятиъясидир. А.л. заманы Йердян Ай сятщинин 0,6 щиссясини эюрмяк мцмкцндцр. А.л. оптики (защири) вя физики (щягиги) олур. Оптики либрасийа мцхтялиф мяншяли цч компонентдян ибарятдир: 1) узунлуг цзря либрасийа (орта вязиййятиня нисбятян ш.-я вя йа г.-я тяряф) макс.7°45′ олуб, Айын юз оху ятрафына бярабяр, Йерин ятрафына ися гейри-бярабяр сцрятля фырланмасындан алыныр; 2) енлик цзря либрасийа 6°41′-йя чатыр вя Айын фырланма охунун онун орбит мцстявисиня мейилли олмасындан йараныр; 3) параллактик вя йа суткалыг либрасийа (~1°) Йерин мцхтялиф нюгтяляриндя апарылан мцшащидя истигамятинин дяйишмясиндян алыныр.

    Физики либрасийа ~2° олуб, Айын Йеря тяряф олан бюйцк йарымохунун периодик олараг сапмасы, Йерин ъазибя гцввясинин ися ону юз вязиййятиня гайтармаьа ъящд етмяси нятиъясиндя баш верир.