BAZAR ИQTИSADИYYATI (ing. market economy) – йалныз istehlakчыlarыn, resurs tяchizatчыlarыnыn vя юзял шirkяtlяrin qяrarы ilя resurslarыn bюlэц strukturuну mцяyyяn edяn игтисадиййат, йахуд bazar mexanizmi ilя tяnzimlяnяn, tяsяrrцfat fяaliyyяtinin яlaqяlяndirilmяsi vя idarяолунмасы rяqabяt mюvcudluьu яsasыnda bazar, qiymяt, gяlir vя xяrclяr sistemi vasitяsilя hяyata keчirilяn иътимаи-iqtisadi яlaqяlяr mяcmusu. Сistem nяyi istehsal etmяyi, necя istehsal etmяyi vя kimin цчцn istehsal etmяyi юзц mцяyyяnляшдирир. B.i. istehsal resurslarыnын даща сямяряли istifadясиня, xalq tяsяrrцfatыnыn optimal strukturunu, hяmчinin ямтяя vя xidmяtlяrin istehsal hяcmini mцяyyяn etmяyя, иstehsal vя dюvriйyя xяrclяrini minimumлашдырмаьа, gяlirlяri maksimumлашдырmaьa imkan verir. B. i.-nda dюvlяtin iqtisadi hяyata mцdaxilяsi йа cцzi olur, ya да тамамиlя olmur. Ъяmiyyяtдя “tяmiz” Б. i. mюvcud deyilдир вя бу, бир нюв abstraksiyadыr. Беля ки, real Б. i.-nда abstrakt modeldяn чохлу kяnarlaшmalar, о ъцмлядян фяалиййятдя olan mцxtяlif inhisarlarын bazar qiymятгоймасыны хейли deformasiya eтмяси; ишчи гцввясинин, kapitalын, ямтяя vя xidmяtlяrin sяrbяst hяrяkяti йолуnda mцxtяlif maneяlяrин олмасы; praktiki олараг перманент inflyasiyanыn bazar mexanizminin iшinя tяhrifедиъи mяnfi tяsir gюstяrмяси; iqtisadi щяйатын dюvrиlиyинин абстракт iqtisadi modeli dяyiшdirмяси; ифрат istehsal faktынын да abstrakт modeli tяhrif eтмяси; iшsizliйин istehsalatын avtomatik tяnzimlянмясиня imkan вермямяси кими гцсурлар мювъуддур. “Тяmiz” Б. i.-nыn hяll edя bilmяdiyi диэяр проблемляр дя вардыр: tяhsil, sяhiyyя, mяdяniyyяt, iшsizlяrин tяminatы, aztяminatlыlarыn dяstяk- lяnmяsi vя s. Еkoloji problemlяriн щялли, fundamental elmlяrin inkiшafы да бazar mцnasibяtlяriндян кянарда галыр. Одур ки, cяmiyyяtin iqtisadi hяyatыnын яlaqяlяndirилmяси vя idarяолунмасы mяqsяdilя базар mexanizmdяn baшqa, iqtisadiyyatыn dюvlяt тяряфиндян tяnzimlяnmяsi цsullarыndan istifadя etmяk обйектив зярурятдир.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
BAZAR ИQTИSADИYYATI (ing. market economy) – йалныз istehlakчыlarыn, resurs tяchizatчыlarыnыn vя юзял шirkяtlяrin qяrarы ilя resurslarыn bюlэц strukturuну mцяyyяn edяn игтисадиййат, йахуд bazar mexanizmi ilя tяnzimlяnяn, tяsяrrцfat fяaliyyяtinin яlaqяlяndirilmяsi vя idarяолунмасы rяqabяt mюvcudluьu яsasыnda bazar, qiymяt, gяlir vя xяrclяr sistemi vasitяsilя hяyata keчirilяn иътимаи-iqtisadi яlaqяlяr mяcmusu. Сistem nяyi istehsal etmяyi, necя istehsal etmяyi vя kimin цчцn istehsal etmяyi юзц mцяyyяnляшдирир. B.i. istehsal resurslarыnын даща сямяряли istifadясиня, xalq tяsяrrцfatыnыn optimal strukturunu, hяmчinin ямтяя vя xidmяtlяrin istehsal hяcmini mцяyyяn etmяyя, иstehsal vя dюvriйyя xяrclяrini minimumлашдырмаьа, gяlirlяri maksimumлашдырmaьa imkan verir. B. i.-nda dюvlяtin iqtisadi hяyata mцdaxilяsi йа cцzi olur, ya да тамамиlя olmur. Ъяmiyyяtдя “tяmiz” Б. i. mюvcud deyilдир вя бу, бир нюв abstraksiyadыr. Беля ки, real Б. i.-nда abstrakt modeldяn чохлу kяnarlaшmalar, о ъцмлядян фяалиййятдя olan mцxtяlif inhisarlarын bazar qiymятгоймасыны хейли deformasiya eтмяси; ишчи гцввясинин, kapitalын, ямтяя vя xidmяtlяrin sяrbяst hяrяkяti йолуnda mцxtяlif maneяlяrин олмасы; praktiki олараг перманент inflyasiyanыn bazar mexanizminin iшinя tяhrifедиъи mяnfi tяsir gюstяrмяси; iqtisadi щяйатын dюvrиlиyинин абстракт iqtisadi modeli dяyiшdirмяси; ифрат istehsal faktынын да abstrakт modeli tяhrif eтмяси; iшsizliйин istehsalatын avtomatik tяnzimlянмясиня imkan вермямяси кими гцсурлар мювъуддур. “Тяmiz” Б. i.-nыn hяll edя bilmяdiyi диэяр проблемляр дя вардыр: tяhsil, sяhiyyя, mяdяniyyяt, iшsizlяrин tяminatы, aztяminatlыlarыn dяstяk- lяnmяsi vя s. Еkoloji problemlяriн щялли, fundamental elmlяrin inkiшafы да бazar mцnasibяtlяriндян кянарда галыр. Одур ки, cяmiyyяtin iqtisadi hяyatыnын яlaqяlяndirилmяси vя idarяолунмасы mяqsяdilя базар mexanizmdяn baшqa, iqtisadiyyatыn dюvlяt тяряфиндян tяnzimlяnmяsi цsullarыndan istifadя etmяk обйектив зярурятдир.
BAZAR ИQTИSADИYYATI (ing. market economy) – йалныз istehlakчыlarыn, resurs tяchizatчыlarыnыn vя юзял шirkяtlяrin qяrarы ilя resurslarыn bюlэц strukturuну mцяyyяn edяn игтисадиййат, йахуд bazar mexanizmi ilя tяnzimlяnяn, tяsяrrцfat fяaliyyяtinin яlaqяlяndirilmяsi vя idarяолунмасы rяqabяt mюvcudluьu яsasыnda bazar, qiymяt, gяlir vя xяrclяr sistemi vasitяsilя hяyata keчirilяn иътимаи-iqtisadi яlaqяlяr mяcmusu. Сistem nяyi istehsal etmяyi, necя istehsal etmяyi vя kimin цчцn istehsal etmяyi юзц mцяyyяnляшдирир. B.i. istehsal resurslarыnын даща сямяряли istifadясиня, xalq tяsяrrцfatыnыn optimal strukturunu, hяmчinin ямтяя vя xidmяtlяrin istehsal hяcmini mцяyyяn etmяyя, иstehsal vя dюvriйyя xяrclяrini minimumлашдырмаьа, gяlirlяri maksimumлашдырmaьa imkan verir. B. i.-nda dюvlяtin iqtisadi hяyata mцdaxilяsi йа cцzi olur, ya да тамамиlя olmur. Ъяmiyyяtдя “tяmiz” Б. i. mюvcud deyilдир вя бу, бир нюв abstraksiyadыr. Беля ки, real Б. i.-nда abstrakt modeldяn чохлу kяnarlaшmalar, о ъцмлядян фяалиййятдя olan mцxtяlif inhisarlarын bazar qiymятгоймасыны хейли deformasiya eтмяси; ишчи гцввясинин, kapitalын, ямтяя vя xidmяtlяrin sяrbяst hяrяkяti йолуnda mцxtяlif maneяlяrин олмасы; praktiki олараг перманент inflyasiyanыn bazar mexanizminin iшinя tяhrifедиъи mяnfi tяsir gюstяrмяси; iqtisadi щяйатын dюvrиlиyинин абстракт iqtisadi modeli dяyiшdirмяси; ифрат istehsal faktынын да abstrakт modeli tяhrif eтмяси; iшsizliйин istehsalatын avtomatik tяnzimlянмясиня imkan вермямяси кими гцсурлар мювъуддур. “Тяmiz” Б. i.-nыn hяll edя bilmяdiyi диэяр проблемляр дя вардыр: tяhsil, sяhiyyя, mяdяniyyяt, iшsizlяrин tяminatы, aztяminatlыlarыn dяstяk- lяnmяsi vя s. Еkoloji problemlяriн щялли, fundamental elmlяrin inkiшafы да бazar mцnasibяtlяriндян кянарда галыр. Одур ки, cяmiyyяtin iqtisadi hяyatыnын яlaqяlяndirилmяси vя idarяолунмасы mяqsяdilя базар mexanizmdяn baшqa, iqtisadiyyatыn dюvlяt тяряфиндян tяnzimlяnmяsi цsullarыndan istifadя etmяk обйектив зярурятдир.
