БÈХЕР (Беъщер) Иощаннес Роберт (22.5.1891, Мцнхен – 11.10.1958, Берлин) – алман йазычысы, публисист вя иътимаи хадим. Алманийа Демократик Респ. (АДР) Милли мцкафаты (1949, 1950) вя “Халглар арасында сцлщц мющкямлятмяйя эюря” Бейнялхалг Ленин мцкафаты (1952) лауреаты. Щцгугшцнас аилясиндя доьулмушдур. Мцнхен, Йена, Берлин ун-тляриндя тящсил алмышдыр (1911–18). 1911 илдян дяръ олунан експрессионизм рущунда шеирляриндя кайзер Алманийасыны тянгид етмишдир. 1919 илдян Алманийа Коммунист партийасынын цзвц олмушдур. Бцтцн дцнйада бюйцк иътимаи резонанс йарадан “Луизит, йахуд Йеэаня ядалятли щярб” (1926; Азярб. дилиндя 1932) романы мцщарибя ялейщиня йазылмышдыр; ясяр йазычынын щябсиня сябяб олмушдур. 1927 илдя илк дяфя ССРИ-йя эялмиш, сяфяр тяяссцратларыны “Бюйцк план. Сосиализм гуруъулуьу епосу” (1931) поемасында якс етдирмишдир. 1933 илдян мцщаъирятдя олмуш, 1935–45 иллярдя ССРИ-дя йашамышдыр. 1945 илдя Берлиня гайытмышдыр; Инъясянят Академийасынын президенти (1953–56), АДР-ин мядяниййят назири (1954–58) олмушдур. АДР милли щимнинин мятнини йазмышдыр. “Видалашма” (1940; 1968 илдя екранлашдырылмышдыр) автобиографик романынын, “Гыш дюйцшц” (1942) поемасынын, “Вятяня гайыдыш” (1946) шеир топлусунун, сосиалист реализминин нязяриййясиня даир (“Поезийанын мцдафияси”, 1952; “Поетик принсип”, 1957 вя с.) китабларын вя с. мцяллифидир. Азярб. Пролетар Йазычылары Ъямиййятинин 2-ъи гурултайында (1929) иштирак етмишдир. “Бешиллик дастан”, “Ики Алманийа” вя с. шеирляри Азярб. дилиня тяръцмя олунмушдур.
Ясярляри: Избранное. М., 1974; О литературе и искусстве. 2-е изд. М., 1981.
Яд.: Дымшиц А. И.Р. Бехер. М., 1970; Коврыгина Н. Художественная проза И.Р. Бехера. Иркутск, 1973.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
БÈХЕР (Беъщер) Иощаннес Роберт (22.5.1891, Мцнхен – 11.10.1958, Берлин) – алман йазычысы, публисист вя иътимаи хадим. Алманийа Демократик Респ. (АДР) Милли мцкафаты (1949, 1950) вя “Халглар арасында сцлщц мющкямлятмяйя эюря” Бейнялхалг Ленин мцкафаты (1952) лауреаты. Щцгугшцнас аилясиндя доьулмушдур. Мцнхен, Йена, Берлин ун-тляриндя тящсил алмышдыр (1911–18). 1911 илдян дяръ олунан експрессионизм рущунда шеирляриндя кайзер Алманийасыны тянгид етмишдир. 1919 илдян Алманийа Коммунист партийасынын цзвц олмушдур. Бцтцн дцнйада бюйцк иътимаи резонанс йарадан “Луизит, йахуд Йеэаня ядалятли щярб” (1926; Азярб. дилиндя 1932) романы мцщарибя ялейщиня йазылмышдыр; ясяр йазычынын щябсиня сябяб олмушдур. 1927 илдя илк дяфя ССРИ-йя эялмиш, сяфяр тяяссцратларыны “Бюйцк план. Сосиализм гуруъулуьу епосу” (1931) поемасында якс етдирмишдир. 1933 илдян мцщаъирятдя олмуш, 1935–45 иллярдя ССРИ-дя йашамышдыр. 1945 илдя Берлиня гайытмышдыр; Инъясянят Академийасынын президенти (1953–56), АДР-ин мядяниййят назири (1954–58) олмушдур. АДР милли щимнинин мятнини йазмышдыр. “Видалашма” (1940; 1968 илдя екранлашдырылмышдыр) автобиографик романынын, “Гыш дюйцшц” (1942) поемасынын, “Вятяня гайыдыш” (1946) шеир топлусунун, сосиалист реализминин нязяриййясиня даир (“Поезийанын мцдафияси”, 1952; “Поетик принсип”, 1957 вя с.) китабларын вя с. мцяллифидир. Азярб. Пролетар Йазычылары Ъямиййятинин 2-ъи гурултайында (1929) иштирак етмишдир. “Бешиллик дастан”, “Ики Алманийа” вя с. шеирляри Азярб. дилиня тяръцмя олунмушдур.
Ясярляри: Избранное. М., 1974; О литературе и искусстве. 2-е изд. М., 1981.
Яд.: Дымшиц А. И.Р. Бехер. М., 1970; Коврыгина Н. Художественная проза И.Р. Бехера. Иркутск, 1973.
БÈХЕР (Беъщер) Иощаннес Роберт (22.5.1891, Мцнхен – 11.10.1958, Берлин) – алман йазычысы, публисист вя иътимаи хадим. Алманийа Демократик Респ. (АДР) Милли мцкафаты (1949, 1950) вя “Халглар арасында сцлщц мющкямлятмяйя эюря” Бейнялхалг Ленин мцкафаты (1952) лауреаты. Щцгугшцнас аилясиндя доьулмушдур. Мцнхен, Йена, Берлин ун-тляриндя тящсил алмышдыр (1911–18). 1911 илдян дяръ олунан експрессионизм рущунда шеирляриндя кайзер Алманийасыны тянгид етмишдир. 1919 илдян Алманийа Коммунист партийасынын цзвц олмушдур. Бцтцн дцнйада бюйцк иътимаи резонанс йарадан “Луизит, йахуд Йеэаня ядалятли щярб” (1926; Азярб. дилиндя 1932) романы мцщарибя ялейщиня йазылмышдыр; ясяр йазычынын щябсиня сябяб олмушдур. 1927 илдя илк дяфя ССРИ-йя эялмиш, сяфяр тяяссцратларыны “Бюйцк план. Сосиализм гуруъулуьу епосу” (1931) поемасында якс етдирмишдир. 1933 илдян мцщаъирятдя олмуш, 1935–45 иллярдя ССРИ-дя йашамышдыр. 1945 илдя Берлиня гайытмышдыр; Инъясянят Академийасынын президенти (1953–56), АДР-ин мядяниййят назири (1954–58) олмушдур. АДР милли щимнинин мятнини йазмышдыр. “Видалашма” (1940; 1968 илдя екранлашдырылмышдыр) автобиографик романынын, “Гыш дюйцшц” (1942) поемасынын, “Вятяня гайыдыш” (1946) шеир топлусунун, сосиалист реализминин нязяриййясиня даир (“Поезийанын мцдафияси”, 1952; “Поетик принсип”, 1957 вя с.) китабларын вя с. мцяллифидир. Азярб. Пролетар Йазычылары Ъямиййятинин 2-ъи гурултайында (1929) иштирак етмишдир. “Бешиллик дастан”, “Ики Алманийа” вя с. шеирляри Азярб. дилиня тяръцмя олунмушдур.
Ясярляри: Избранное. М., 1974; О литературе и искусстве. 2-е изд. М., 1981.
Яд.: Дымшиц А. И.Р. Бехер. М., 1970; Коврыгина Н. Художественная проза И.Р. Бехера. Иркутск, 1973.
