Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
V CİLD (BRYÁNKA - ÇƏRMƏDİL NEKROPOLU)
    CAVANŞİR QƏZASI


    ЪАВАНШИР ГЯЗАСЫ – Шимали Азярб.Русийа империйасынын тяркибиндя олдуьу заман йарадылмыш инз. я. в. 1873 ил ганунуна ясасян тяшкил едилмишди. Мяркязи Тяртяр йашайыш мянтягяси иди. Гяза идаря системи мювъуд иди. Гафгаз тягвиминин (1917) мялуматына ясасян яразиси 4654,06 кв. верст, ящалиси 75730 няфяр иди. Ящали, ясасян, якинчилик, балыгчылыг, ипякчилик вя малдарлыгла мяшьул олурду. Гязада чар идаря цсулуна вя сосиал ядалятсизлийя гаршы чыхышлар баш верирди. Чаризмин деврилмясиндян сонра ермяниляр гязада мющкямлянмяйя вя азярб.-лара гаршы сойгырымына башламаг мягсядиля тядбирляр эюрмяйя башламышдылар. Ермяни силащлы дястяляри 1917 илин декабрындан Коланы вя диэяр гоншу кянд иъмаларына басгынлар едир, даь вя аран кяндляринин ялагясини кясмяйя чалышырдылар. Ермяниляр 1918 илин йаз вя йай айларында Тяртяр су щювзяси чайларыны бяндя салараг, истигамятини дяйишдирир, азярб.- ларын якинляриня зяряр вурмаьа ъящд эюстярирдиляр. Ермянилярин гяддарлыьы вя дцшмянчилик щярякятляри нятиъясиндя гязанын тякъя даьятяйи щиссясиндяки мцсялманлара ян азы онларла млн. манат зийан дяймишди. Азярбайъан Халг Ъцмщуриййяти (АХЪ) гурулдугдан сонра Ъ.г.-нда щакимиййятин мющкямляндирилмясиня хцсуси диггят верилирди. Ермяни тяъавцзцнцн артмасыны нязяря алараг, 1919 ил 13 йанвар тарихли гярарла гяза Шуша, Ъябрайыл вя Зянэязур гязалары иля бирэя мцвяггяти эен.-губернаторлугда бирляшдирилди. АХЪ щюкумятинин ъидди сяйляри нятиъясиндя гязаны ермяни ишьалындан горумаг мцмкцн олду. АХЪ-нин сцгутундан сонра Гарабаьда, о ъцмлядян Ъ.г.-нда советляшмяйя гаршы баш верян цсйанлар 11-ъи гырмызы орду тяряфиндян амансызлыгла йатырылды, советляшмя щяйата кечирилди. 1929 илдя Азярб. ССР-ин районлашдырылмасы иля ялагядар Ъ.г. ляьв едилди.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
BRYÁNKA – ÇƏRMƏDİL NEKROPOLU
    CAVANŞİR QƏZASI


    ЪАВАНШИР ГЯЗАСЫ – Шимали Азярб.Русийа империйасынын тяркибиндя олдуьу заман йарадылмыш инз. я. в. 1873 ил ганунуна ясасян тяшкил едилмишди. Мяркязи Тяртяр йашайыш мянтягяси иди. Гяза идаря системи мювъуд иди. Гафгаз тягвиминин (1917) мялуматына ясасян яразиси 4654,06 кв. верст, ящалиси 75730 няфяр иди. Ящали, ясасян, якинчилик, балыгчылыг, ипякчилик вя малдарлыгла мяшьул олурду. Гязада чар идаря цсулуна вя сосиал ядалятсизлийя гаршы чыхышлар баш верирди. Чаризмин деврилмясиндян сонра ермяниляр гязада мющкямлянмяйя вя азярб.-лара гаршы сойгырымына башламаг мягсядиля тядбирляр эюрмяйя башламышдылар. Ермяни силащлы дястяляри 1917 илин декабрындан Коланы вя диэяр гоншу кянд иъмаларына басгынлар едир, даь вя аран кяндляринин ялагясини кясмяйя чалышырдылар. Ермяниляр 1918 илин йаз вя йай айларында Тяртяр су щювзяси чайларыны бяндя салараг, истигамятини дяйишдирир, азярб.- ларын якинляриня зяряр вурмаьа ъящд эюстярирдиляр. Ермянилярин гяддарлыьы вя дцшмянчилик щярякятляри нятиъясиндя гязанын тякъя даьятяйи щиссясиндяки мцсялманлара ян азы онларла млн. манат зийан дяймишди. Азярбайъан Халг Ъцмщуриййяти (АХЪ) гурулдугдан сонра Ъ.г.-нда щакимиййятин мющкямляндирилмясиня хцсуси диггят верилирди. Ермяни тяъавцзцнцн артмасыны нязяря алараг, 1919 ил 13 йанвар тарихли гярарла гяза Шуша, Ъябрайыл вя Зянэязур гязалары иля бирэя мцвяггяти эен.-губернаторлугда бирляшдирилди. АХЪ щюкумятинин ъидди сяйляри нятиъясиндя гязаны ермяни ишьалындан горумаг мцмкцн олду. АХЪ-нин сцгутундан сонра Гарабаьда, о ъцмлядян Ъ.г.-нда советляшмяйя гаршы баш верян цсйанлар 11-ъи гырмызы орду тяряфиндян амансызлыгла йатырылды, советляшмя щяйата кечирилди. 1929 илдя Азярб. ССР-ин районлашдырылмасы иля ялагядар Ъ.г. ляьв едилди.

    CAVANŞİR QƏZASI


    ЪАВАНШИР ГЯЗАСЫ – Шимали Азярб.Русийа империйасынын тяркибиндя олдуьу заман йарадылмыш инз. я. в. 1873 ил ганунуна ясасян тяшкил едилмишди. Мяркязи Тяртяр йашайыш мянтягяси иди. Гяза идаря системи мювъуд иди. Гафгаз тягвиминин (1917) мялуматына ясасян яразиси 4654,06 кв. верст, ящалиси 75730 няфяр иди. Ящали, ясасян, якинчилик, балыгчылыг, ипякчилик вя малдарлыгла мяшьул олурду. Гязада чар идаря цсулуна вя сосиал ядалятсизлийя гаршы чыхышлар баш верирди. Чаризмин деврилмясиндян сонра ермяниляр гязада мющкямлянмяйя вя азярб.-лара гаршы сойгырымына башламаг мягсядиля тядбирляр эюрмяйя башламышдылар. Ермяни силащлы дястяляри 1917 илин декабрындан Коланы вя диэяр гоншу кянд иъмаларына басгынлар едир, даь вя аран кяндляринин ялагясини кясмяйя чалышырдылар. Ермяниляр 1918 илин йаз вя йай айларында Тяртяр су щювзяси чайларыны бяндя салараг, истигамятини дяйишдирир, азярб.- ларын якинляриня зяряр вурмаьа ъящд эюстярирдиляр. Ермянилярин гяддарлыьы вя дцшмянчилик щярякятляри нятиъясиндя гязанын тякъя даьятяйи щиссясиндяки мцсялманлара ян азы онларла млн. манат зийан дяймишди. Азярбайъан Халг Ъцмщуриййяти (АХЪ) гурулдугдан сонра Ъ.г.-нда щакимиййятин мющкямляндирилмясиня хцсуси диггят верилирди. Ермяни тяъавцзцнцн артмасыны нязяря алараг, 1919 ил 13 йанвар тарихли гярарла гяза Шуша, Ъябрайыл вя Зянэязур гязалары иля бирэя мцвяггяти эен.-губернаторлугда бирляшдирилди. АХЪ щюкумятинин ъидди сяйляри нятиъясиндя гязаны ермяни ишьалындан горумаг мцмкцн олду. АХЪ-нин сцгутундан сонра Гарабаьда, о ъцмлядян Ъ.г.-нда советляшмяйя гаршы баш верян цсйанлар 11-ъи гырмызы орду тяряфиндян амансызлыгла йатырылды, советляшмя щяйата кечирилди. 1929 илдя Азярб. ССР-ин районлашдырылмасы иля ялагядар Ъ.г. ляьв едилди.