БÉРКЛИУМ (ing. Berkeley – kяşf edilмиш yerин адындан; lat. Berkeliуm), Бк – сцni radioaktiv kimyяvi element. Еле- ментлярин dövri sisteminин III qrupундадыр. Аktinoidlяrя aiddir, at.n. 97. Stabil izotopları yoxdur. B.-un kütlя яdядlярi 235–254 олан radioaktiv izotopları mяlumdur; daha чох йашайан изотоплары 247Bk (T1/2 1380 il, α-şüalandırıcı) vя 249Bk-дур (T1/2 314 sutkа, β-шцalandırıcı).
Amerikalı fiziklяr S.Tompson, A. Эiorso vя Q.Siborq 1949 ildя amerisium оксидини 241Am2О3 heliumun sцrяtlяndirilmiş ionları ilя bombaрдман етмякля sintez етмишляр.B. – gümüşü-ağ metaldır; kubик üzляря mяrkяzlяшmiş vя икигат heksaqonal qяfяsli sıx kiplяşmiş iki kristallik modifikasiyası mövcüddur. тяр. 1050°C-йя, tqayn. 2630°C-йя yaxın, sıxlığı 14800 kq/m3. Аtomun xarici elektron tяbяqяsiнин конфигурасийасы 5ф86s26p66d17s2; B. бирlяşmяlяrdя +3 vя +4 oksidlяşmя dяrяcяsi göstяrir. 249Bk nüvя reaktorlarında Pu, Am vя Ъm neytronlarla uzun müddяt şüalandırылdıqda alınır. 249Cf-ун alынмасында 249Bk истифадя edilir. B. vя onun birlяşmяlяri чох зящярлидир.
Яd.: Химия актиноидов. М., 1991 Т.1.