Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
III CİLD (BABİNGER - BAXŞƏLİYEV)
    BERLİN MÜŞAVİRƏSİ (1954)

    ССРИ (В.М. Молотов), АБШ (Ъ.Ф. Даллес), Б. Британийа (А. Иден) вя Франса (Ж. Бидо) хариъи ишляр назирляринин иштиракы иля йанварын 25-дян февралын 18-дяк кечирилмишдир. Алманийа вя Австрийа мясялялярини мцзакиря етмяк, щямчинин бейнялхалг эярэинлийи арадан галдырмаг мягсядиля Совет щюкумятинин тяшяббцсц иля чаьырылмышды. ССРИ щюкумятинин фикринъя, АФР-ин иштиракы иля Авропа Мцдафия Бирлийинин йарадылмасы алман милитаризминин йенидян баш галдырмасы, Алманийанын даща да парчаланмасы вя Авропада щярби эярэинлик оъагларынын мейдана эялмяси тящлцкясини йаратмышды. Берлин (Потсдам) конфрансынын (1945) гярарларына ясасланан ССРИ нцмайяндя щейяти Алманийанын щярби иттифаг вя блоклара гошулмайан сцлщсевяр, демократик дювлят кими бцтювлцйцнцн тямин едилмясинин зярурилийи щаггында бяйанат верди. Бу мягсядля ССРИ нцмайяндя щейяти АДР вя АФР арасындакы разылашма ясасында мцвяггяти цмумалман щюкумятинин йарадылмасы вя азад сечкилярин кечирилмясинин она тапшырылмасы тяклифини иряли сцрдц. Диэяр дювлятлярин алман халгынын ирадясини билдирмясиня тясир эюстярмясинин гаршысыны алмаг мягсядиля ССРИ нцмайяндя щейяти сечкиляря гядяр Алманийа яразисиндян ишьалчы гошунларын чыхарылмасыны тяклиф етди. Сечкиляр нятиъясиндя тяшкил олунмуш Цмумалман Милли Мяълиси бирляшмиш Алманийанын конститусийасыны щазырламалы вя сцлщ мцгавиляси баьламаьа сялащиййяти олан щюкумяти формалашдырмалы иди. Совет нцмайяндя щейятинин фикринъя, Алманийанын бцтювлцйцнцн тямин едилмяси вя сцлщцн мющкямляндирилмясиня онун тяряфиндян мцзакиряйя чыхарылмыш “Авропада коллектив тящлцкясизлик щаггында цмумавропа мцгавиляси”нин имзаланмасы имкан йарада билярди. Совет тяряфи Австрийа иля тезликля дювлят мцгавиляси баьламаьа щазыр олдуьуну бяйан етди; мцгавиля Австрийанын йени аншлйус вя щярби блоклара гошулмасынын гаршысыны алмалы иди. Гярб дювлятляри ССРИ-нин тяшяббцслярини дястяклянмяди. Онларын нцмайяндяляри Алманийа иля сцлщ мцгавилясинин, Австрийа иля дювлят мцгавиляси шяртляринин вя Авропада коллектив тящлцкясизлийин тямин олунмасы щаггында лайищянин мцзакирясиндян имтина етдиляр. ССРИ-нин Алманийаны нейтраллашдырмаг вя цмумалман парламентиня сечкилярин алманлар тяряфиндян тяшкил едилмяси тяклифляриня зидд олараг Гярб дювлятляри АФР-ин Авропа Мцдафия Бирлийи иля ялагялярини сахламагла цмумалман сечкиляринин ишьалчы дювлятляр тяряфиндян кечирилмясини нязярдя тутан Иден планыны иряли сцрдцляр. Бу яслиндя АДР-ин йенидян щярбиляшдирилмиш АФР-я гатылмасы демяк иди. Гярб дювлятляри ССРИ-нин 1954 илдя силащларын мящдудлашдырылмасы щаггында цмцмдцнйа кон-франсынын чаьырылмасы тяклифини дя рядд етди. Б.м.-нин иштиракчылары йалныз ССРИ, АБШ, Франса, Б. Британийа вя ЧХР-ин хариъи ишляр назирляринин вя диэяр мараглы дювлятлярин иштиракы иля 1954 илин апрел айында Ъеневредя Корейа мясялясини низама салмаг вя Щинд-Чиндя сцлщц бярпа етмяк мягсядиля конфранс чаьырылмасына даир разылыьа эялдиляр.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
BABİNGER – BAXŞƏLİYEV
    BERLİN MÜŞAVİRƏSİ (1954)

    ССРИ (В.М. Молотов), АБШ (Ъ.Ф. Даллес), Б. Британийа (А. Иден) вя Франса (Ж. Бидо) хариъи ишляр назирляринин иштиракы иля йанварын 25-дян февралын 18-дяк кечирилмишдир. Алманийа вя Австрийа мясялялярини мцзакиря етмяк, щямчинин бейнялхалг эярэинлийи арадан галдырмаг мягсядиля Совет щюкумятинин тяшяббцсц иля чаьырылмышды. ССРИ щюкумятинин фикринъя, АФР-ин иштиракы иля Авропа Мцдафия Бирлийинин йарадылмасы алман милитаризминин йенидян баш галдырмасы, Алманийанын даща да парчаланмасы вя Авропада щярби эярэинлик оъагларынын мейдана эялмяси тящлцкясини йаратмышды. Берлин (Потсдам) конфрансынын (1945) гярарларына ясасланан ССРИ нцмайяндя щейяти Алманийанын щярби иттифаг вя блоклара гошулмайан сцлщсевяр, демократик дювлят кими бцтювлцйцнцн тямин едилмясинин зярурилийи щаггында бяйанат верди. Бу мягсядля ССРИ нцмайяндя щейяти АДР вя АФР арасындакы разылашма ясасында мцвяггяти цмумалман щюкумятинин йарадылмасы вя азад сечкилярин кечирилмясинин она тапшырылмасы тяклифини иряли сцрдц. Диэяр дювлятлярин алман халгынын ирадясини билдирмясиня тясир эюстярмясинин гаршысыны алмаг мягсядиля ССРИ нцмайяндя щейяти сечкиляря гядяр Алманийа яразисиндян ишьалчы гошунларын чыхарылмасыны тяклиф етди. Сечкиляр нятиъясиндя тяшкил олунмуш Цмумалман Милли Мяълиси бирляшмиш Алманийанын конститусийасыны щазырламалы вя сцлщ мцгавиляси баьламаьа сялащиййяти олан щюкумяти формалашдырмалы иди. Совет нцмайяндя щейятинин фикринъя, Алманийанын бцтювлцйцнцн тямин едилмяси вя сцлщцн мющкямляндирилмясиня онун тяряфиндян мцзакиряйя чыхарылмыш “Авропада коллектив тящлцкясизлик щаггында цмумавропа мцгавиляси”нин имзаланмасы имкан йарада билярди. Совет тяряфи Австрийа иля тезликля дювлят мцгавиляси баьламаьа щазыр олдуьуну бяйан етди; мцгавиля Австрийанын йени аншлйус вя щярби блоклара гошулмасынын гаршысыны алмалы иди. Гярб дювлятляри ССРИ-нин тяшяббцслярини дястяклянмяди. Онларын нцмайяндяляри Алманийа иля сцлщ мцгавилясинин, Австрийа иля дювлят мцгавиляси шяртляринин вя Авропада коллектив тящлцкясизлийин тямин олунмасы щаггында лайищянин мцзакирясиндян имтина етдиляр. ССРИ-нин Алманийаны нейтраллашдырмаг вя цмумалман парламентиня сечкилярин алманлар тяряфиндян тяшкил едилмяси тяклифляриня зидд олараг Гярб дювлятляри АФР-ин Авропа Мцдафия Бирлийи иля ялагялярини сахламагла цмумалман сечкиляринин ишьалчы дювлятляр тяряфиндян кечирилмясини нязярдя тутан Иден планыны иряли сцрдцляр. Бу яслиндя АДР-ин йенидян щярбиляшдирилмиш АФР-я гатылмасы демяк иди. Гярб дювлятляри ССРИ-нин 1954 илдя силащларын мящдудлашдырылмасы щаггында цмцмдцнйа кон-франсынын чаьырылмасы тяклифини дя рядд етди. Б.м.-нин иштиракчылары йалныз ССРИ, АБШ, Франса, Б. Британийа вя ЧХР-ин хариъи ишляр назирляринин вя диэяр мараглы дювлятлярин иштиракы иля 1954 илин апрел айында Ъеневредя Корейа мясялясини низама салмаг вя Щинд-Чиндя сцлщц бярпа етмяк мягсядиля конфранс чаьырылмасына даир разылыьа эялдиляр.

    BERLİN MÜŞAVİRƏSİ (1954)

    ССРИ (В.М. Молотов), АБШ (Ъ.Ф. Даллес), Б. Британийа (А. Иден) вя Франса (Ж. Бидо) хариъи ишляр назирляринин иштиракы иля йанварын 25-дян февралын 18-дяк кечирилмишдир. Алманийа вя Австрийа мясялялярини мцзакиря етмяк, щямчинин бейнялхалг эярэинлийи арадан галдырмаг мягсядиля Совет щюкумятинин тяшяббцсц иля чаьырылмышды. ССРИ щюкумятинин фикринъя, АФР-ин иштиракы иля Авропа Мцдафия Бирлийинин йарадылмасы алман милитаризминин йенидян баш галдырмасы, Алманийанын даща да парчаланмасы вя Авропада щярби эярэинлик оъагларынын мейдана эялмяси тящлцкясини йаратмышды. Берлин (Потсдам) конфрансынын (1945) гярарларына ясасланан ССРИ нцмайяндя щейяти Алманийанын щярби иттифаг вя блоклара гошулмайан сцлщсевяр, демократик дювлят кими бцтювлцйцнцн тямин едилмясинин зярурилийи щаггында бяйанат верди. Бу мягсядля ССРИ нцмайяндя щейяти АДР вя АФР арасындакы разылашма ясасында мцвяггяти цмумалман щюкумятинин йарадылмасы вя азад сечкилярин кечирилмясинин она тапшырылмасы тяклифини иряли сцрдц. Диэяр дювлятлярин алман халгынын ирадясини билдирмясиня тясир эюстярмясинин гаршысыны алмаг мягсядиля ССРИ нцмайяндя щейяти сечкиляря гядяр Алманийа яразисиндян ишьалчы гошунларын чыхарылмасыны тяклиф етди. Сечкиляр нятиъясиндя тяшкил олунмуш Цмумалман Милли Мяълиси бирляшмиш Алманийанын конститусийасыны щазырламалы вя сцлщ мцгавиляси баьламаьа сялащиййяти олан щюкумяти формалашдырмалы иди. Совет нцмайяндя щейятинин фикринъя, Алманийанын бцтювлцйцнцн тямин едилмяси вя сцлщцн мющкямляндирилмясиня онун тяряфиндян мцзакиряйя чыхарылмыш “Авропада коллектив тящлцкясизлик щаггында цмумавропа мцгавиляси”нин имзаланмасы имкан йарада билярди. Совет тяряфи Австрийа иля тезликля дювлят мцгавиляси баьламаьа щазыр олдуьуну бяйан етди; мцгавиля Австрийанын йени аншлйус вя щярби блоклара гошулмасынын гаршысыны алмалы иди. Гярб дювлятляри ССРИ-нин тяшяббцслярини дястяклянмяди. Онларын нцмайяндяляри Алманийа иля сцлщ мцгавилясинин, Австрийа иля дювлят мцгавиляси шяртляринин вя Авропада коллектив тящлцкясизлийин тямин олунмасы щаггында лайищянин мцзакирясиндян имтина етдиляр. ССРИ-нин Алманийаны нейтраллашдырмаг вя цмумалман парламентиня сечкилярин алманлар тяряфиндян тяшкил едилмяси тяклифляриня зидд олараг Гярб дювлятляри АФР-ин Авропа Мцдафия Бирлийи иля ялагялярини сахламагла цмумалман сечкиляринин ишьалчы дювлятляр тяряфиндян кечирилмясини нязярдя тутан Иден планыны иряли сцрдцляр. Бу яслиндя АДР-ин йенидян щярбиляшдирилмиш АФР-я гатылмасы демяк иди. Гярб дювлятляри ССРИ-нин 1954 илдя силащларын мящдудлашдырылмасы щаггында цмцмдцнйа кон-франсынын чаьырылмасы тяклифини дя рядд етди. Б.м.-нин иштиракчылары йалныз ССРИ, АБШ, Франса, Б. Британийа вя ЧХР-ин хариъи ишляр назирляринин вя диэяр мараглы дювлятлярин иштиракы иля 1954 илин апрел айында Ъеневредя Корейа мясялясини низама салмаг вя Щинд-Чиндя сцлщц бярпа етмяк мягсядиля конфранс чаьырылмасына даир разылыьа эялдиляр.