Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
III CİLD (BABİNGER - BAXŞƏLİYEV)
    BERLİOZ Hektor Lui

    БЕРЛИОЗ Щектор (Ектор) Луи (11.12. 1803, Изер деп-ти, Ла-Кот-Сент-Андре – 8.3.1869, Парис) – франсыз бястякары, дирижор вя мусиги йазычысы. Франса Ин-тунун цзвц (1856). Илк тящсилини (о ъцмлядян мцсиги нязяриййясинин ясаслары) ихтисасъа щяким олан атасындан алмышдыр; эянълийиндя флейта, эитара чалмыш, мусиги бястялямяйя еркян йашларындан мараг эюстярмишдир (илк бястяляри сахланылмамышдыр). 1821 илдя Парисдя Тибб мяктябиня дахил олса да, бястякар олмаг фикри ону тярк етмямишдир. Дярс демякля, ряй йазмагла, хорда охумагла пул газанан Б.- ун ясярляри 1825 илдян Парисдя, ясасян, юз щесабына ифа олунмушдур (о ъцмлядян илк ящямиййятли ясяри Тянтяняли месса). 1826–30 иллярдя Парис Консерваторийасында тящсил алмышдыр. Б.-а Фантастик симфонийа (“Артистин щяйатындан епизод”, 1830) эениш популйарлыг эятирмишдир. Ясярин ядяби програмы бястякарын ирланд актрисасы Х. Смитсона (1800–54, 1833 илдян арвады) олан мящяббят щиссляриндян йаранмышдыр. “Сарданапалын юлцмц” кантатасына эюря Бюйцк Рома мцкафаты алмышдыр (1830). Ромада олдуьу бир илдян артыг мцддятдя “Крал Лир” (У. Шекспирин ясяри ясасында, 1831), “Роб-Рой” (В.Скоттун ясяри ясасында, 1832) увертцраларыны, гираятчи, солистляр, хор вя оркестр цчцн “Зелио вя йа Щяйата гайытма” (Б.-ун сюзляриня, 1832; Фантастик симфонийанын давамы кими нязярдя тутулмушду) монодрамыны йазмышдыр. 1835–63 иллярдя Б. “Жоурнал дес Дебатс…” гязетинин даими мцхбири, узун мцддят Парис Консерваторийасы китабханачысынын кюмякчиси ишлямишдир. Б.-ун бястякар кими йарадыъылыьынын йцксялиш дюврц 1830-ъу илляря тясадцф едир. “Щаролд Италийада” симфонийасыны (Ъ. Байронун ясяри цзря, алто иля оркестр цчцн, 1834), “Бенвенуто Челлини” операсыны (Б. Челлининин мемуарлары ясасында, 1838) Италийа тяяссцратлары ясасында йазмышдыр. “Реквийем” (1837) вя солистляр, хор вя оркестр цчцн “Ромео вя Ъцлйетта” драматик симфонийасы (У. Шекспирин ясяри ясасында, 1839) Б. йарадыъылыьынын зирвясидир; Матям-зяфяр симфонийасы (1840) кими Реквийем дя Ийул ингилабы (1830) гурбанларынын хатирясиня щяср олунмушдур. 1834 илдян ясярляриня юзц дирижорлуг етмиш вя тез бир заманда гцдрятли дирижорлардан бири олмушдур. 1840 илдян Парисдя симфоник консертляр вермишдир (репертуарына щямчинин К.В. Глйукун, Л. ван Бетщовенин, К.М. фон Веберин, М.Л. Глинканын ясярляри дахил иди). 1842 илдян юмрцнцн ахырына кими Италийада, Австрийа-Маъарыстанда, Алманийада, Инэилтярядя консертлярля чыхыш етмишдир.
    “Фаустун иттищамы” драматик яфсаняси (И.В. Эютенин ясяри цзря, 1946) вя “Те Деум” (1849) 1840-ъы иллярин ян ящямиййятли ясярляридир. 1850–60-ъы иллярин яв- вялляри Б.-ун йарадыъылыьында сон йцксялиш дюврц олмушдур: Библийа ясасында “Исанын ушаглыьы” трилоэийасы (1954), “Тройалылар” (дилоэийа, Верэилинин “Енеида” ясяри ясасында, 1858) вя “Беатриче вя Бенедикт” (У. Шекспирин “Щеч нядян щай-кцй” комедийасы цзря, 1862) опералары. Мяняви вя физики гцввясини итирян Б. юмрцнцн сонуну тянщалыгда кечирмишдир; бунунла беля С.-Петербург вя Москвада (1867–68 илляр мювсцмц) вердийи консертляр бюйцк мцвяффягиййят газанмышдыр.
    Б.-ун йарадыъылыьы мцсиги романтизминин ян парлаг тязащцрляриндян биридир. Сяляфляринин (К.В. Глйук, Л. ван Бетщовен, Г. Спонтини, К.М. фон Вебер, Ж.Ф. Лесцер) тяърцбясиня ясасланараг, Б. илк йеткин ясярляриндя мцстясна йарадыъылыг азадлыьы нцмайиш етдирмишдир. Онун щяр бир ирищяъмли ясяри жанр юзцнямяхсуслуьу иля сечилмишдир: инструментал консерт иля симфонийа (“Щаролд Италийада”), симфонийа иля ораторийа (“Ромео вя Ъцлйетта”), симфонийа иля тятбиги мусиги (Матям-зяфяр симфонийасы) ъизэиляринин говушмасы, комик операларда (“Бенвенуто Челлини”, “Беатрича вя Бенедикт”) гейри-яняняви сцжетляр. Бюйцк формалы ясярляря мейил эюстярмякля йанашы, Б. мящарятля монументаллыьы лирика, мцасир мусиги дилини архаик елементлярля бирляшдиря билмишдир. Романтик програм мусигинин йарадыъыларындан бири олан Б. тябият мянзяряляриндян, У. Шекспирин, Ъ. Байронун, И.В. Эютенин образларындан илщамланмыш, ясярляри цчцн юзц сцжетляр йаратмышдыр.
    Б.-ун мусиги тарихиндя эюстярдийи явязсиз хидмят онун оркестрляшдирмя мящаряти иля баьлыдыр. О, симфоник оркестри яввялляр мялум олмайан колоритли вя мцхтялиф сястясвиредян имканларла зянэинляшдирмиш, онун щейятиня театрда эениш истифадя олунан алятляр (инэилис сцмсцсц, арфа, зянэляр вя с.) дахил етмишдир. Оркестр цчцн ясяр йазмаг вя онунла ишлямяк тяърцбясини цмумиляшдирдийи “Мцасир инструментовка вя оркестрляшдирмя щаггында бюйцк трактат” (1843, 1855) бир чох бястякар цчцн столцстц китаба чеврилмишди.
    Б. мусиги щаггында тянгиди мягалялярин, юз мусиги ясярляринин мятнляринин (“Исанын ушаглыьы”, “Тройалылар”, “Беатричя вя Бенедикт” вя с.), китабларын, о ъцмлядян 1852 илдя няшр олунмуш “Оркестр ахшамлары”нын (гящряманларын мусиги щаггында сющбятляри иля нювбяляшян очерк вя новеллалар силсиляси), мемуарларын (1858, няшри 1870 илдя) мцяллифидир.
    Диэяр ясярляри: “Йунан ингилабы” (1826), “Орфейин юлцмц” (1827); И.В. Эютенин “Фауст” ясяриндян сяккиз сящня (1829); “Уеверлей” (1828), “Рома кар-навалы” (1844), “Корсар” (1844), оркестр вя фп. иля сяс цчцн мащнылар (о ъцмлядян Т.Готйенин сюзляриня “Йай эеъяляри” силсиляси, 1841).
    Яд.: Роллан Р. Собрание музыкально-исторических сочинений. Л., 1938 Т. 5; Соллертинский И. Г. Берлиоз [3-е изд.]. М.1962; Диътионнаире Берлиоз. П., 2003.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
BABİNGER – BAXŞƏLİYEV
    BERLİOZ Hektor Lui

    БЕРЛИОЗ Щектор (Ектор) Луи (11.12. 1803, Изер деп-ти, Ла-Кот-Сент-Андре – 8.3.1869, Парис) – франсыз бястякары, дирижор вя мусиги йазычысы. Франса Ин-тунун цзвц (1856). Илк тящсилини (о ъцмлядян мцсиги нязяриййясинин ясаслары) ихтисасъа щяким олан атасындан алмышдыр; эянълийиндя флейта, эитара чалмыш, мусиги бястялямяйя еркян йашларындан мараг эюстярмишдир (илк бястяляри сахланылмамышдыр). 1821 илдя Парисдя Тибб мяктябиня дахил олса да, бястякар олмаг фикри ону тярк етмямишдир. Дярс демякля, ряй йазмагла, хорда охумагла пул газанан Б.- ун ясярляри 1825 илдян Парисдя, ясасян, юз щесабына ифа олунмушдур (о ъцмлядян илк ящямиййятли ясяри Тянтяняли месса). 1826–30 иллярдя Парис Консерваторийасында тящсил алмышдыр. Б.-а Фантастик симфонийа (“Артистин щяйатындан епизод”, 1830) эениш популйарлыг эятирмишдир. Ясярин ядяби програмы бястякарын ирланд актрисасы Х. Смитсона (1800–54, 1833 илдян арвады) олан мящяббят щиссляриндян йаранмышдыр. “Сарданапалын юлцмц” кантатасына эюря Бюйцк Рома мцкафаты алмышдыр (1830). Ромада олдуьу бир илдян артыг мцддятдя “Крал Лир” (У. Шекспирин ясяри ясасында, 1831), “Роб-Рой” (В.Скоттун ясяри ясасында, 1832) увертцраларыны, гираятчи, солистляр, хор вя оркестр цчцн “Зелио вя йа Щяйата гайытма” (Б.-ун сюзляриня, 1832; Фантастик симфонийанын давамы кими нязярдя тутулмушду) монодрамыны йазмышдыр. 1835–63 иллярдя Б. “Жоурнал дес Дебатс…” гязетинин даими мцхбири, узун мцддят Парис Консерваторийасы китабханачысынын кюмякчиси ишлямишдир. Б.-ун бястякар кими йарадыъылыьынын йцксялиш дюврц 1830-ъу илляря тясадцф едир. “Щаролд Италийада” симфонийасыны (Ъ. Байронун ясяри цзря, алто иля оркестр цчцн, 1834), “Бенвенуто Челлини” операсыны (Б. Челлининин мемуарлары ясасында, 1838) Италийа тяяссцратлары ясасында йазмышдыр. “Реквийем” (1837) вя солистляр, хор вя оркестр цчцн “Ромео вя Ъцлйетта” драматик симфонийасы (У. Шекспирин ясяри ясасында, 1839) Б. йарадыъылыьынын зирвясидир; Матям-зяфяр симфонийасы (1840) кими Реквийем дя Ийул ингилабы (1830) гурбанларынын хатирясиня щяср олунмушдур. 1834 илдян ясярляриня юзц дирижорлуг етмиш вя тез бир заманда гцдрятли дирижорлардан бири олмушдур. 1840 илдян Парисдя симфоник консертляр вермишдир (репертуарына щямчинин К.В. Глйукун, Л. ван Бетщовенин, К.М. фон Веберин, М.Л. Глинканын ясярляри дахил иди). 1842 илдян юмрцнцн ахырына кими Италийада, Австрийа-Маъарыстанда, Алманийада, Инэилтярядя консертлярля чыхыш етмишдир.
    “Фаустун иттищамы” драматик яфсаняси (И.В. Эютенин ясяри цзря, 1946) вя “Те Деум” (1849) 1840-ъы иллярин ян ящямиййятли ясярляридир. 1850–60-ъы иллярин яв- вялляри Б.-ун йарадыъылыьында сон йцксялиш дюврц олмушдур: Библийа ясасында “Исанын ушаглыьы” трилоэийасы (1954), “Тройалылар” (дилоэийа, Верэилинин “Енеида” ясяри ясасында, 1858) вя “Беатриче вя Бенедикт” (У. Шекспирин “Щеч нядян щай-кцй” комедийасы цзря, 1862) опералары. Мяняви вя физики гцввясини итирян Б. юмрцнцн сонуну тянщалыгда кечирмишдир; бунунла беля С.-Петербург вя Москвада (1867–68 илляр мювсцмц) вердийи консертляр бюйцк мцвяффягиййят газанмышдыр.
    Б.-ун йарадыъылыьы мцсиги романтизминин ян парлаг тязащцрляриндян биридир. Сяляфляринин (К.В. Глйук, Л. ван Бетщовен, Г. Спонтини, К.М. фон Вебер, Ж.Ф. Лесцер) тяърцбясиня ясасланараг, Б. илк йеткин ясярляриндя мцстясна йарадыъылыг азадлыьы нцмайиш етдирмишдир. Онун щяр бир ирищяъмли ясяри жанр юзцнямяхсуслуьу иля сечилмишдир: инструментал консерт иля симфонийа (“Щаролд Италийада”), симфонийа иля ораторийа (“Ромео вя Ъцлйетта”), симфонийа иля тятбиги мусиги (Матям-зяфяр симфонийасы) ъизэиляринин говушмасы, комик операларда (“Бенвенуто Челлини”, “Беатрича вя Бенедикт”) гейри-яняняви сцжетляр. Бюйцк формалы ясярляря мейил эюстярмякля йанашы, Б. мящарятля монументаллыьы лирика, мцасир мусиги дилини архаик елементлярля бирляшдиря билмишдир. Романтик програм мусигинин йарадыъыларындан бири олан Б. тябият мянзяряляриндян, У. Шекспирин, Ъ. Байронун, И.В. Эютенин образларындан илщамланмыш, ясярляри цчцн юзц сцжетляр йаратмышдыр.
    Б.-ун мусиги тарихиндя эюстярдийи явязсиз хидмят онун оркестрляшдирмя мящаряти иля баьлыдыр. О, симфоник оркестри яввялляр мялум олмайан колоритли вя мцхтялиф сястясвиредян имканларла зянэинляшдирмиш, онун щейятиня театрда эениш истифадя олунан алятляр (инэилис сцмсцсц, арфа, зянэляр вя с.) дахил етмишдир. Оркестр цчцн ясяр йазмаг вя онунла ишлямяк тяърцбясини цмумиляшдирдийи “Мцасир инструментовка вя оркестрляшдирмя щаггында бюйцк трактат” (1843, 1855) бир чох бястякар цчцн столцстц китаба чеврилмишди.
    Б. мусиги щаггында тянгиди мягалялярин, юз мусиги ясярляринин мятнляринин (“Исанын ушаглыьы”, “Тройалылар”, “Беатричя вя Бенедикт” вя с.), китабларын, о ъцмлядян 1852 илдя няшр олунмуш “Оркестр ахшамлары”нын (гящряманларын мусиги щаггында сющбятляри иля нювбяляшян очерк вя новеллалар силсиляси), мемуарларын (1858, няшри 1870 илдя) мцяллифидир.
    Диэяр ясярляри: “Йунан ингилабы” (1826), “Орфейин юлцмц” (1827); И.В. Эютенин “Фауст” ясяриндян сяккиз сящня (1829); “Уеверлей” (1828), “Рома кар-навалы” (1844), “Корсар” (1844), оркестр вя фп. иля сяс цчцн мащнылар (о ъцмлядян Т.Готйенин сюзляриня “Йай эеъяляри” силсиляси, 1841).
    Яд.: Роллан Р. Собрание музыкально-исторических сочинений. Л., 1938 Т. 5; Соллертинский И. Г. Берлиоз [3-е изд.]. М.1962; Диътионнаире Берлиоз. П., 2003.

    BERLİOZ Hektor Lui

    БЕРЛИОЗ Щектор (Ектор) Луи (11.12. 1803, Изер деп-ти, Ла-Кот-Сент-Андре – 8.3.1869, Парис) – франсыз бястякары, дирижор вя мусиги йазычысы. Франса Ин-тунун цзвц (1856). Илк тящсилини (о ъцмлядян мцсиги нязяриййясинин ясаслары) ихтисасъа щяким олан атасындан алмышдыр; эянълийиндя флейта, эитара чалмыш, мусиги бястялямяйя еркян йашларындан мараг эюстярмишдир (илк бястяляри сахланылмамышдыр). 1821 илдя Парисдя Тибб мяктябиня дахил олса да, бястякар олмаг фикри ону тярк етмямишдир. Дярс демякля, ряй йазмагла, хорда охумагла пул газанан Б.- ун ясярляри 1825 илдян Парисдя, ясасян, юз щесабына ифа олунмушдур (о ъцмлядян илк ящямиййятли ясяри Тянтяняли месса). 1826–30 иллярдя Парис Консерваторийасында тящсил алмышдыр. Б.-а Фантастик симфонийа (“Артистин щяйатындан епизод”, 1830) эениш популйарлыг эятирмишдир. Ясярин ядяби програмы бястякарын ирланд актрисасы Х. Смитсона (1800–54, 1833 илдян арвады) олан мящяббят щиссляриндян йаранмышдыр. “Сарданапалын юлцмц” кантатасына эюря Бюйцк Рома мцкафаты алмышдыр (1830). Ромада олдуьу бир илдян артыг мцддятдя “Крал Лир” (У. Шекспирин ясяри ясасында, 1831), “Роб-Рой” (В.Скоттун ясяри ясасында, 1832) увертцраларыны, гираятчи, солистляр, хор вя оркестр цчцн “Зелио вя йа Щяйата гайытма” (Б.-ун сюзляриня, 1832; Фантастик симфонийанын давамы кими нязярдя тутулмушду) монодрамыны йазмышдыр. 1835–63 иллярдя Б. “Жоурнал дес Дебатс…” гязетинин даими мцхбири, узун мцддят Парис Консерваторийасы китабханачысынын кюмякчиси ишлямишдир. Б.-ун бястякар кими йарадыъылыьынын йцксялиш дюврц 1830-ъу илляря тясадцф едир. “Щаролд Италийада” симфонийасыны (Ъ. Байронун ясяри цзря, алто иля оркестр цчцн, 1834), “Бенвенуто Челлини” операсыны (Б. Челлининин мемуарлары ясасында, 1838) Италийа тяяссцратлары ясасында йазмышдыр. “Реквийем” (1837) вя солистляр, хор вя оркестр цчцн “Ромео вя Ъцлйетта” драматик симфонийасы (У. Шекспирин ясяри ясасында, 1839) Б. йарадыъылыьынын зирвясидир; Матям-зяфяр симфонийасы (1840) кими Реквийем дя Ийул ингилабы (1830) гурбанларынын хатирясиня щяср олунмушдур. 1834 илдян ясярляриня юзц дирижорлуг етмиш вя тез бир заманда гцдрятли дирижорлардан бири олмушдур. 1840 илдян Парисдя симфоник консертляр вермишдир (репертуарына щямчинин К.В. Глйукун, Л. ван Бетщовенин, К.М. фон Веберин, М.Л. Глинканын ясярляри дахил иди). 1842 илдян юмрцнцн ахырына кими Италийада, Австрийа-Маъарыстанда, Алманийада, Инэилтярядя консертлярля чыхыш етмишдир.
    “Фаустун иттищамы” драматик яфсаняси (И.В. Эютенин ясяри цзря, 1946) вя “Те Деум” (1849) 1840-ъы иллярин ян ящямиййятли ясярляридир. 1850–60-ъы иллярин яв- вялляри Б.-ун йарадыъылыьында сон йцксялиш дюврц олмушдур: Библийа ясасында “Исанын ушаглыьы” трилоэийасы (1954), “Тройалылар” (дилоэийа, Верэилинин “Енеида” ясяри ясасында, 1858) вя “Беатриче вя Бенедикт” (У. Шекспирин “Щеч нядян щай-кцй” комедийасы цзря, 1862) опералары. Мяняви вя физики гцввясини итирян Б. юмрцнцн сонуну тянщалыгда кечирмишдир; бунунла беля С.-Петербург вя Москвада (1867–68 илляр мювсцмц) вердийи консертляр бюйцк мцвяффягиййят газанмышдыр.
    Б.-ун йарадыъылыьы мцсиги романтизминин ян парлаг тязащцрляриндян биридир. Сяляфляринин (К.В. Глйук, Л. ван Бетщовен, Г. Спонтини, К.М. фон Вебер, Ж.Ф. Лесцер) тяърцбясиня ясасланараг, Б. илк йеткин ясярляриндя мцстясна йарадыъылыг азадлыьы нцмайиш етдирмишдир. Онун щяр бир ирищяъмли ясяри жанр юзцнямяхсуслуьу иля сечилмишдир: инструментал консерт иля симфонийа (“Щаролд Италийада”), симфонийа иля ораторийа (“Ромео вя Ъцлйетта”), симфонийа иля тятбиги мусиги (Матям-зяфяр симфонийасы) ъизэиляринин говушмасы, комик операларда (“Бенвенуто Челлини”, “Беатрича вя Бенедикт”) гейри-яняняви сцжетляр. Бюйцк формалы ясярляря мейил эюстярмякля йанашы, Б. мящарятля монументаллыьы лирика, мцасир мусиги дилини архаик елементлярля бирляшдиря билмишдир. Романтик програм мусигинин йарадыъыларындан бири олан Б. тябият мянзяряляриндян, У. Шекспирин, Ъ. Байронун, И.В. Эютенин образларындан илщамланмыш, ясярляри цчцн юзц сцжетляр йаратмышдыр.
    Б.-ун мусиги тарихиндя эюстярдийи явязсиз хидмят онун оркестрляшдирмя мящаряти иля баьлыдыр. О, симфоник оркестри яввялляр мялум олмайан колоритли вя мцхтялиф сястясвиредян имканларла зянэинляшдирмиш, онун щейятиня театрда эениш истифадя олунан алятляр (инэилис сцмсцсц, арфа, зянэляр вя с.) дахил етмишдир. Оркестр цчцн ясяр йазмаг вя онунла ишлямяк тяърцбясини цмумиляшдирдийи “Мцасир инструментовка вя оркестрляшдирмя щаггында бюйцк трактат” (1843, 1855) бир чох бястякар цчцн столцстц китаба чеврилмишди.
    Б. мусиги щаггында тянгиди мягалялярин, юз мусиги ясярляринин мятнляринин (“Исанын ушаглыьы”, “Тройалылар”, “Беатричя вя Бенедикт” вя с.), китабларын, о ъцмлядян 1852 илдя няшр олунмуш “Оркестр ахшамлары”нын (гящряманларын мусиги щаггында сющбятляри иля нювбяляшян очерк вя новеллалар силсиляси), мемуарларын (1858, няшри 1870 илдя) мцяллифидир.
    Диэяр ясярляри: “Йунан ингилабы” (1826), “Орфейин юлцмц” (1827); И.В. Эютенин “Фауст” ясяриндян сяккиз сящня (1829); “Уеверлей” (1828), “Рома кар-навалы” (1844), “Корсар” (1844), оркестр вя фп. иля сяс цчцн мащнылар (о ъцмлядян Т.Готйенин сюзляриня “Йай эеъяляри” силсиляси, 1841).
    Яд.: Роллан Р. Собрание музыкально-исторических сочинений. Л., 1938 Т. 5; Соллертинский И. Г. Берлиоз [3-е изд.]. М.1962; Диътионнаире Берлиоз. П., 2003.