Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
III CİLD (BABİNGER - BAXŞƏLİYEV)
    BERTALAR

    БÉРТАЛАР, б а р т а л а р, г а м и л а л а р, ш а н г а л а л а р, б е н и - ш а н л л а р – Судан вя Ефиопийанын сярщяд районларында йашайан Нилбойу халглардан бири. Б.-ын шогалеляр, агаролар, солоклар (фесакалар), дашиляр, фазоглолар, кошолар вя с. субетник груплары вар. Сайлары Суданда 70 мин, Ефиопийада 80 мин няфярдир (1995). Берта вя ингассана (таби) дилляриндя данышырлар; бир сыра диалектляри мювъуддур. Кишилярин яксяриййяти яряб дилини билир. Диндарлары мцсялмандыр. Ясас мяшьулиййятляри тропик тоха якинчилийи (дары-елевсина, пахлалы биткиляр, кцнъцд вя с.), даварчылыг, балыгчылыг вя йыьыъылыгдыр (йабаны мейвя, бал). Сяняткарлыг сащяляри: металишлямя, битки лифляриндян щюрмя, аьаъ, сцмцк, буйнуз цзяриндя ойма. Компакт кяндлярдя йашайырлар. Даиряви евляринин конусвары дамы от лайлары иля юртцлцдцр. Яняняви эейимляри дяридян бел сарьысы, битки лифляриндян гыса йубка, дяри вя парчадан чийинликдир. Чох вахт (хцсусиля Ефиопийада) аь шалвар вя узун енли кюйнякляр, гара йун бцрцнъякляр эейинирляр. Йемякляри: соус вя битки йаьы ялавя олунмуш дянли вя пахлалы биткилярдян щазырланан сыйыг, балыг, мейвя, тярявяз, надир щалларда ятдир. Сосиал ялагялярин патриархал-тайфа эенеаложи системи сяъиййявидир. Сосиал гурулушун ясасыны бир нечя бюйцк аилядян ибарят кянд иъмасы тяшкил едир. Яняняви фолклорлары тайфалар вя яъдадлар щаггында мифляр, наьыллар вя аталар сюзляриндян ибарятдир. 

                                                       Берта мусигичиляри.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
BABİNGER – BAXŞƏLİYEV
    BERTALAR

    БÉРТАЛАР, б а р т а л а р, г а м и л а л а р, ш а н г а л а л а р, б е н и - ш а н л л а р – Судан вя Ефиопийанын сярщяд районларында йашайан Нилбойу халглардан бири. Б.-ын шогалеляр, агаролар, солоклар (фесакалар), дашиляр, фазоглолар, кошолар вя с. субетник груплары вар. Сайлары Суданда 70 мин, Ефиопийада 80 мин няфярдир (1995). Берта вя ингассана (таби) дилляриндя данышырлар; бир сыра диалектляри мювъуддур. Кишилярин яксяриййяти яряб дилини билир. Диндарлары мцсялмандыр. Ясас мяшьулиййятляри тропик тоха якинчилийи (дары-елевсина, пахлалы биткиляр, кцнъцд вя с.), даварчылыг, балыгчылыг вя йыьыъылыгдыр (йабаны мейвя, бал). Сяняткарлыг сащяляри: металишлямя, битки лифляриндян щюрмя, аьаъ, сцмцк, буйнуз цзяриндя ойма. Компакт кяндлярдя йашайырлар. Даиряви евляринин конусвары дамы от лайлары иля юртцлцдцр. Яняняви эейимляри дяридян бел сарьысы, битки лифляриндян гыса йубка, дяри вя парчадан чийинликдир. Чох вахт (хцсусиля Ефиопийада) аь шалвар вя узун енли кюйнякляр, гара йун бцрцнъякляр эейинирляр. Йемякляри: соус вя битки йаьы ялавя олунмуш дянли вя пахлалы биткилярдян щазырланан сыйыг, балыг, мейвя, тярявяз, надир щалларда ятдир. Сосиал ялагялярин патриархал-тайфа эенеаложи системи сяъиййявидир. Сосиал гурулушун ясасыны бир нечя бюйцк аилядян ибарят кянд иъмасы тяшкил едир. Яняняви фолклорлары тайфалар вя яъдадлар щаггында мифляр, наьыллар вя аталар сюзляриндян ибарятдир. 

                                                       Берта мусигичиляри.

    BERTALAR

    БÉРТАЛАР, б а р т а л а р, г а м и л а л а р, ш а н г а л а л а р, б е н и - ш а н л л а р – Судан вя Ефиопийанын сярщяд районларында йашайан Нилбойу халглардан бири. Б.-ын шогалеляр, агаролар, солоклар (фесакалар), дашиляр, фазоглолар, кошолар вя с. субетник груплары вар. Сайлары Суданда 70 мин, Ефиопийада 80 мин няфярдир (1995). Берта вя ингассана (таби) дилляриндя данышырлар; бир сыра диалектляри мювъуддур. Кишилярин яксяриййяти яряб дилини билир. Диндарлары мцсялмандыр. Ясас мяшьулиййятляри тропик тоха якинчилийи (дары-елевсина, пахлалы биткиляр, кцнъцд вя с.), даварчылыг, балыгчылыг вя йыьыъылыгдыр (йабаны мейвя, бал). Сяняткарлыг сащяляри: металишлямя, битки лифляриндян щюрмя, аьаъ, сцмцк, буйнуз цзяриндя ойма. Компакт кяндлярдя йашайырлар. Даиряви евляринин конусвары дамы от лайлары иля юртцлцдцр. Яняняви эейимляри дяридян бел сарьысы, битки лифляриндян гыса йубка, дяри вя парчадан чийинликдир. Чох вахт (хцсусиля Ефиопийада) аь шалвар вя узун енли кюйнякляр, гара йун бцрцнъякляр эейинирляр. Йемякляри: соус вя битки йаьы ялавя олунмуш дянли вя пахлалы биткилярдян щазырланан сыйыг, балыг, мейвя, тярявяз, надир щалларда ятдир. Сосиал ялагялярин патриархал-тайфа эенеаложи системи сяъиййявидир. Сосиал гурулушун ясасыны бир нечя бюйцк аилядян ибарят кянд иъмасы тяшкил едир. Яняняви фолклорлары тайфалар вя яъдадлар щаггында мифляр, наьыллар вя аталар сюзляриндян ибарятдир. 

                                                       Берта мусигичиляри.