Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
II CİLD (ARGENTİT - AŞURBƏYOV)
    AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI  DÖVLƏT NEFT ŞİRKƏTİ

    АЗЯРБАЙЪАН РЕСПУБЛИКАСЫ ДЮВЛЯТ НЕФТ ШИРКЯТИ (АРДНШ; бейнялхалг ады СОЪАР – Стате Оил Ъомпанй оф Азербаижан) – Азярб. Resp. яразисиндяки neft sяrvяtlяrindяn istifadяni vahid dюvlяt siyasяti яsasыnda hяyata keчirян, neft sяnayesinin idarяetmя strukturunu tяkmillяшdirян, yanacaq-enerji kompleksinin inkiшafыnы tяmin едян ширкят. ARDNШ resp.-nыn bцtцn яrazisindя (o cцmlяdяn quru vя dяnizдя), neft vя qaz yataqlarыnыn axtarышы, kяшfiyyatы vя iшlяnmяsi, neftin, qazыn, qaz kondensatыnыn hazыrlanmasы, emalы vя nяqli, hяmчinin onlardan alыnan mяhsullarыn daxili vя xarici bazarlarda satышы ilя mяшьul olur, bюyцk hяcmdя elmitяdqiqat vя layihя iшlяri yerinя yetirir. АРДНШ Azяrb. Resp. Prezidentinin 13.09.1992 il фяrmanы ilя “Azяrneft” Dюvlяt Konserninin vя “Azяrneftkimya” Иstehsalat Birliyininin bazasыndа yaradыlmышdыr. ARDNШ-nin tяrkibindя 18 bюyцk idarя (“Azярneft” ИB, “Geofizika vя Geologiya” Иdarяsi, Neft Kяmяrlяri Иdarяsi, Marketinq vя Иqtisadi Яmяliyyatlar Иdarяsi, Sяrmayяlяr Иdarяsi, “Azяrneftyaь” Neft Emalы з-du, Heydяr Яliyev ad. Bakы Neft Emalы з-du, Heydяr Яliyev ad. Bakы Dяrin Юzцllяr з-du, Sosial Иnkiшaf Иdarяsi, Tяhlцkяsizlik Иdarяsi, Ekologiya Иdarяsi, Qaz Яmяliyyatlarы Иdarяsi, Иnformasiya Texnologiyalarы vя Rabitя Иdarяsi, Xяzяr Dяniz Neft Donanmasы, “Neftqaztikinti” Tresti, Kompleks Qazыma Ишlяri Tresti, Elmi Tяdqiqatlar Иn-tu vя ‘’Neftqazlayihя’’ Иn-tu) fяaliyyяt gюstяrir.

    АРДНШ хариъи ширкятлярля нефт сазишляри цзря щяйата кечирилян лайищялярдя Азярб. щюкцмятини тямсил едир. Hazыrda Azяrb.-да mюvcud олан 73 neft vя qaz yataьындан (45-i quruda, 28-i dяnizdя) 60 yataq (39-u quruda, 21-i dяnizdя) iшlянmяdяdir. 1994 il sentyabrыn 20-dя Bakыda dцnyanыn transmilli neft шirkяtлярinin iшtirakы ilя “Яsrin mцqavilяsi” imzalandы. 1997  ildя  “Яsrin  mцqavilяsi”   чяrчivяsindя “Чыraq” yataьыndan ilkin neft hasil olunmuшdur. 1997 ilin oktyabr ayыnda Bakы–Novorossiysk,  1999   ilin   aprelindя isя Bakы–Supsa kяmяrlяriнин istifadяyя verilmяsi ilя Azяrb. hюkumяti hasil etdiyi nefti sяrbяst шяkildя dцnya bazarlarыna чыxarmaq imkanы яldя etmiшdir. 2006 ilдя истифадяйя верилмиш Bakы–Tbilisi–Ceyhan (БТЪ) яsas ixrac  boru  kяmяri ОПЕК, Яряб юлкяляри вя Русийанын нефтини Аралыг дянизиня ихраъ етмяйян йеэаня бору кямяридир. Щазырда Азярб. нефти Авропайа, Шимали вя Ъянуби Америкайа, Асийа, Узаг Шярг юлкяляриня ихраъ олунур. АРДНШ-нин хариъи сярмайядярларла бирэя иши нятиъясиндя 1,2 trл. м3-dяn artыq qaz, 300 mln. т-дan artыq kondensat ehtiyatыna malik “Шahdяniz” yataьыnыn qazы Cяnubi Qafqaz qaz kяmяri vasitяsilя dцnya bazarыna чыxarыlыr. Bu kяmяr hяm Azяrb., hяm dя Tцrkiyя vя Gцrcцstanыn tяbii qaza olan tяlabatыnы юdяyиr. 2007 ildя Tцrkiyя ilя Yunanыstan arasыnda “Шahdяniz” qazыnы nяql edяcяk boru kяmяri inшa   olunараг   istismara   verilmiшdir.

    “Яsrin mцqavilяsi”nдян сонра ARDNШ Azяrb. Респ.-нын tяmsilчиси кими dцnyanыn tanыnmыш iri neft шirkяtlяri иля hasilatыn pay bюlgцsц saziшi цzrя 30-a qяdяr neft mцqavilяsi imzalamышdыr. АРДНШ вя онун структур бюлмяляринин хариъи ширкятлярля бирэя тясис етдийи 30 Мцштяряк mцяssisя вя 6 Алйанс fяaliyyяt gюstяrir (2010). АРДНШ-нин gцclц, modern, чevik vя rяqabяtяdavamlы beynяlxalq qurum kimi фяалиййят эютярмяси цчцн онун Б.Британийада, Тцркийядя, Исвечрядя, Австрийада, Румынийада, Иранда, Эцръцстанда, Украйнада, Газахыстанда нцмайяндяликляри aчыlmыш, Эцръцстанда “SOCAR Energy Georgia”  шirkяti  (2007) вя Исвечрядя СОЪАР-Трейдинг Ширкяти (2008) йарадылмышдыр. 2008 ildя ARDNШ-nin Qara dяniz sahillяrindя satыn aldыьы (2006) Kulevi terminalы, Gцrcцstanda yanacaqdoldurma комплексляри шябякяси istismara verilmiш, hяmчinin Gцrcцstanын 29 реэионуну ящатя едян газпайлайыъы шябякя АРДНШ-нин идарячилийиня верилмишдир. 2007 ildя ARDNШ-nin ясас пайчы кими иштирак етдийи SOCAR–TURCAS– Иnjas Alyansы Tцrkiyяnin neft-kimya mяhsullarы bazarыnыn tяqr.  25%-ni яhatя  edяn  “Petkim”   Petrokimya   Holdinq Шirkяtinin sяhmlяrinin 51%-ni almышdыr.

    АРДНШ 2008 илдян мцщасибат щесабатларынын бейнялхалг стандартларына кечмишдир. “Азярбайъан нефт тясяррцфаты” елми-техники журналы АРДНШ-нин айлыг няшр олунан органыдыр. Ширкятин www.socar.az рясми интернет сайтында онун фяалиййяти щагда мялуматлар иътимаиййятя чатдырылыр.

    Азярбайъан Республикасы Дювлят Нефт Ширкяти.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ARGENTİT – AŞURBƏYOV
    AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI  DÖVLƏT NEFT ŞİRKƏTİ

    АЗЯРБАЙЪАН РЕСПУБЛИКАСЫ ДЮВЛЯТ НЕФТ ШИРКЯТИ (АРДНШ; бейнялхалг ады СОЪАР – Стате Оил Ъомпанй оф Азербаижан) – Азярб. Resp. яразисиндяки neft sяrvяtlяrindяn istifadяni vahid dюvlяt siyasяti яsasыnda hяyata keчirян, neft sяnayesinin idarяetmя strukturunu tяkmillяшdirян, yanacaq-enerji kompleksinin inkiшafыnы tяmin едян ширкят. ARDNШ resp.-nыn bцtцn яrazisindя (o cцmlяdяn quru vя dяnizдя), neft vя qaz yataqlarыnыn axtarышы, kяшfiyyatы vя iшlяnmяsi, neftin, qazыn, qaz kondensatыnыn hazыrlanmasы, emalы vя nяqli, hяmчinin onlardan alыnan mяhsullarыn daxili vя xarici bazarlarda satышы ilя mяшьul olur, bюyцk hяcmdя elmitяdqiqat vя layihя iшlяri yerinя yetirir. АРДНШ Azяrb. Resp. Prezidentinin 13.09.1992 il фяrmanы ilя “Azяrneft” Dюvlяt Konserninin vя “Azяrneftkimya” Иstehsalat Birliyininin bazasыndа yaradыlmышdыr. ARDNШ-nin tяrkibindя 18 bюyцk idarя (“Azярneft” ИB, “Geofizika vя Geologiya” Иdarяsi, Neft Kяmяrlяri Иdarяsi, Marketinq vя Иqtisadi Яmяliyyatlar Иdarяsi, Sяrmayяlяr Иdarяsi, “Azяrneftyaь” Neft Emalы з-du, Heydяr Яliyev ad. Bakы Neft Emalы з-du, Heydяr Яliyev ad. Bakы Dяrin Юzцllяr з-du, Sosial Иnkiшaf Иdarяsi, Tяhlцkяsizlik Иdarяsi, Ekologiya Иdarяsi, Qaz Яmяliyyatlarы Иdarяsi, Иnformasiya Texnologiyalarы vя Rabitя Иdarяsi, Xяzяr Dяniz Neft Donanmasы, “Neftqaztikinti” Tresti, Kompleks Qazыma Ишlяri Tresti, Elmi Tяdqiqatlar Иn-tu vя ‘’Neftqazlayihя’’ Иn-tu) fяaliyyяt gюstяrir.

    АРДНШ хариъи ширкятлярля нефт сазишляри цзря щяйата кечирилян лайищялярдя Азярб. щюкцмятини тямсил едир. Hazыrda Azяrb.-да mюvcud олан 73 neft vя qaz yataьындан (45-i quruda, 28-i dяnizdя) 60 yataq (39-u quruda, 21-i dяnizdя) iшlянmяdяdir. 1994 il sentyabrыn 20-dя Bakыda dцnyanыn transmilli neft шirkяtлярinin iшtirakы ilя “Яsrin mцqavilяsi” imzalandы. 1997  ildя  “Яsrin  mцqavilяsi”   чяrчivяsindя “Чыraq” yataьыndan ilkin neft hasil olunmuшdur. 1997 ilin oktyabr ayыnda Bakы–Novorossiysk,  1999   ilin   aprelindя isя Bakы–Supsa kяmяrlяriнин istifadяyя verilmяsi ilя Azяrb. hюkumяti hasil etdiyi nefti sяrbяst шяkildя dцnya bazarlarыna чыxarmaq imkanы яldя etmiшdir. 2006 ilдя истифадяйя верилмиш Bakы–Tbilisi–Ceyhan (БТЪ) яsas ixrac  boru  kяmяri ОПЕК, Яряб юлкяляри вя Русийанын нефтини Аралыг дянизиня ихраъ етмяйян йеэаня бору кямяридир. Щазырда Азярб. нефти Авропайа, Шимали вя Ъянуби Америкайа, Асийа, Узаг Шярг юлкяляриня ихраъ олунур. АРДНШ-нин хариъи сярмайядярларла бирэя иши нятиъясиндя 1,2 trл. м3-dяn artыq qaz, 300 mln. т-дan artыq kondensat ehtiyatыna malik “Шahdяniz” yataьыnыn qazы Cяnubi Qafqaz qaz kяmяri vasitяsilя dцnya bazarыna чыxarыlыr. Bu kяmяr hяm Azяrb., hяm dя Tцrkiyя vя Gцrcцstanыn tяbii qaza olan tяlabatыnы юdяyиr. 2007 ildя Tцrkiyя ilя Yunanыstan arasыnda “Шahdяniz” qazыnы nяql edяcяk boru kяmяri inшa   olunараг   istismara   verilmiшdir.

    “Яsrin mцqavilяsi”nдян сонра ARDNШ Azяrb. Респ.-нын tяmsilчиси кими dцnyanыn tanыnmыш iri neft шirkяtlяri иля hasilatыn pay bюlgцsц saziшi цzrя 30-a qяdяr neft mцqavilяsi imzalamышdыr. АРДНШ вя онун структур бюлмяляринин хариъи ширкятлярля бирэя тясис етдийи 30 Мцштяряк mцяssisя вя 6 Алйанс fяaliyyяt gюstяrir (2010). АРДНШ-нин gцclц, modern, чevik vя rяqabяtяdavamlы beynяlxalq qurum kimi фяалиййят эютярмяси цчцн онун Б.Британийада, Тцркийядя, Исвечрядя, Австрийада, Румынийада, Иранда, Эцръцстанда, Украйнада, Газахыстанда нцмайяндяликляри aчыlmыш, Эцръцстанда “SOCAR Energy Georgia”  шirkяti  (2007) вя Исвечрядя СОЪАР-Трейдинг Ширкяти (2008) йарадылмышдыр. 2008 ildя ARDNШ-nin Qara dяniz sahillяrindя satыn aldыьы (2006) Kulevi terminalы, Gцrcцstanda yanacaqdoldurma комплексляри шябякяси istismara verilmiш, hяmчinin Gцrcцstanын 29 реэионуну ящатя едян газпайлайыъы шябякя АРДНШ-нин идарячилийиня верилмишдир. 2007 ildя ARDNШ-nin ясас пайчы кими иштирак етдийи SOCAR–TURCAS– Иnjas Alyansы Tцrkiyяnin neft-kimya mяhsullarы bazarыnыn tяqr.  25%-ni яhatя  edяn  “Petkim”   Petrokimya   Holdinq Шirkяtinin sяhmlяrinin 51%-ni almышdыr.

    АРДНШ 2008 илдян мцщасибат щесабатларынын бейнялхалг стандартларына кечмишдир. “Азярбайъан нефт тясяррцфаты” елми-техники журналы АРДНШ-нин айлыг няшр олунан органыдыр. Ширкятин www.socar.az рясми интернет сайтында онун фяалиййяти щагда мялуматлар иътимаиййятя чатдырылыр.

    Азярбайъан Республикасы Дювлят Нефт Ширкяти.

    AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI  DÖVLƏT NEFT ŞİRKƏTİ

    АЗЯРБАЙЪАН РЕСПУБЛИКАСЫ ДЮВЛЯТ НЕФТ ШИРКЯТИ (АРДНШ; бейнялхалг ады СОЪАР – Стате Оил Ъомпанй оф Азербаижан) – Азярб. Resp. яразисиндяки neft sяrvяtlяrindяn istifadяni vahid dюvlяt siyasяti яsasыnda hяyata keчirян, neft sяnayesinin idarяetmя strukturunu tяkmillяшdirян, yanacaq-enerji kompleksinin inkiшafыnы tяmin едян ширкят. ARDNШ resp.-nыn bцtцn яrazisindя (o cцmlяdяn quru vя dяnizдя), neft vя qaz yataqlarыnыn axtarышы, kяшfiyyatы vя iшlяnmяsi, neftin, qazыn, qaz kondensatыnыn hazыrlanmasы, emalы vя nяqli, hяmчinin onlardan alыnan mяhsullarыn daxili vя xarici bazarlarda satышы ilя mяшьul olur, bюyцk hяcmdя elmitяdqiqat vя layihя iшlяri yerinя yetirir. АРДНШ Azяrb. Resp. Prezidentinin 13.09.1992 il фяrmanы ilя “Azяrneft” Dюvlяt Konserninin vя “Azяrneftkimya” Иstehsalat Birliyininin bazasыndа yaradыlmышdыr. ARDNШ-nin tяrkibindя 18 bюyцk idarя (“Azярneft” ИB, “Geofizika vя Geologiya” Иdarяsi, Neft Kяmяrlяri Иdarяsi, Marketinq vя Иqtisadi Яmяliyyatlar Иdarяsi, Sяrmayяlяr Иdarяsi, “Azяrneftyaь” Neft Emalы з-du, Heydяr Яliyev ad. Bakы Neft Emalы з-du, Heydяr Яliyev ad. Bakы Dяrin Юzцllяr з-du, Sosial Иnkiшaf Иdarяsi, Tяhlцkяsizlik Иdarяsi, Ekologiya Иdarяsi, Qaz Яmяliyyatlarы Иdarяsi, Иnformasiya Texnologiyalarы vя Rabitя Иdarяsi, Xяzяr Dяniz Neft Donanmasы, “Neftqaztikinti” Tresti, Kompleks Qazыma Ишlяri Tresti, Elmi Tяdqiqatlar Иn-tu vя ‘’Neftqazlayihя’’ Иn-tu) fяaliyyяt gюstяrir.

    АРДНШ хариъи ширкятлярля нефт сазишляри цзря щяйата кечирилян лайищялярдя Азярб. щюкцмятини тямсил едир. Hazыrda Azяrb.-да mюvcud олан 73 neft vя qaz yataьындан (45-i quruda, 28-i dяnizdя) 60 yataq (39-u quruda, 21-i dяnizdя) iшlянmяdяdir. 1994 il sentyabrыn 20-dя Bakыda dцnyanыn transmilli neft шirkяtлярinin iшtirakы ilя “Яsrin mцqavilяsi” imzalandы. 1997  ildя  “Яsrin  mцqavilяsi”   чяrчivяsindя “Чыraq” yataьыndan ilkin neft hasil olunmuшdur. 1997 ilin oktyabr ayыnda Bakы–Novorossiysk,  1999   ilin   aprelindя isя Bakы–Supsa kяmяrlяriнин istifadяyя verilmяsi ilя Azяrb. hюkumяti hasil etdiyi nefti sяrbяst шяkildя dцnya bazarlarыna чыxarmaq imkanы яldя etmiшdir. 2006 ilдя истифадяйя верилмиш Bakы–Tbilisi–Ceyhan (БТЪ) яsas ixrac  boru  kяmяri ОПЕК, Яряб юлкяляри вя Русийанын нефтини Аралыг дянизиня ихраъ етмяйян йеэаня бору кямяридир. Щазырда Азярб. нефти Авропайа, Шимали вя Ъянуби Америкайа, Асийа, Узаг Шярг юлкяляриня ихраъ олунур. АРДНШ-нин хариъи сярмайядярларла бирэя иши нятиъясиндя 1,2 trл. м3-dяn artыq qaz, 300 mln. т-дan artыq kondensat ehtiyatыna malik “Шahdяniz” yataьыnыn qazы Cяnubi Qafqaz qaz kяmяri vasitяsilя dцnya bazarыna чыxarыlыr. Bu kяmяr hяm Azяrb., hяm dя Tцrkiyя vя Gцrcцstanыn tяbii qaza olan tяlabatыnы юdяyиr. 2007 ildя Tцrkiyя ilя Yunanыstan arasыnda “Шahdяniz” qazыnы nяql edяcяk boru kяmяri inшa   olunараг   istismara   verilmiшdir.

    “Яsrin mцqavilяsi”nдян сонра ARDNШ Azяrb. Респ.-нын tяmsilчиси кими dцnyanыn tanыnmыш iri neft шirkяtlяri иля hasilatыn pay bюlgцsц saziшi цzrя 30-a qяdяr neft mцqavilяsi imzalamышdыr. АРДНШ вя онун структур бюлмяляринин хариъи ширкятлярля бирэя тясис етдийи 30 Мцштяряк mцяssisя вя 6 Алйанс fяaliyyяt gюstяrir (2010). АРДНШ-нин gцclц, modern, чevik vя rяqabяtяdavamlы beynяlxalq qurum kimi фяалиййят эютярмяси цчцн онун Б.Британийада, Тцркийядя, Исвечрядя, Австрийада, Румынийада, Иранда, Эцръцстанда, Украйнада, Газахыстанда нцмайяндяликляри aчыlmыш, Эцръцстанда “SOCAR Energy Georgia”  шirkяti  (2007) вя Исвечрядя СОЪАР-Трейдинг Ширкяти (2008) йарадылмышдыр. 2008 ildя ARDNШ-nin Qara dяniz sahillяrindя satыn aldыьы (2006) Kulevi terminalы, Gцrcцstanda yanacaqdoldurma комплексляри шябякяси istismara verilmiш, hяmчinin Gцrcцstanын 29 реэионуну ящатя едян газпайлайыъы шябякя АРДНШ-нин идарячилийиня верилмишдир. 2007 ildя ARDNШ-nin ясас пайчы кими иштирак етдийи SOCAR–TURCAS– Иnjas Alyansы Tцrkiyяnin neft-kimya mяhsullarы bazarыnыn tяqr.  25%-ni яhatя  edяn  “Petkim”   Petrokimya   Holdinq Шirkяtinin sяhmlяrinin 51%-ni almышdыr.

    АРДНШ 2008 илдян мцщасибат щесабатларынын бейнялхалг стандартларына кечмишдир. “Азярбайъан нефт тясяррцфаты” елми-техники журналы АРДНШ-нин айлыг няшр олунан органыдыр. Ширкятин www.socar.az рясми интернет сайтында онун фяалиййяти щагда мялуматлар иътимаиййятя чатдырылыр.

    Азярбайъан Республикасы Дювлят Нефт Ширкяти.