БЯЙАЗИД ЫЫ, Вяли (3.12.1481, Дидимотика – 26.05.1512, Чорлу, Абалар к.) – Османлы султаны [1481–1512], ЫЫ Мещмед Фатещин оьлудур. Йедди йашы оларкян Амасйайа санъагбяйи тяйин едилмишдир. 1473 илдя аьгойунлуларла османлылар арасында баш верян Отлугбели (Тяръан) вурушмасында иштирак етмишдир. Б. султан олдугдан сонра гардашы Ъем иля щакимиййят уьрунда мцбаризя апармыш, ону мяьлуб едяряк щакимиййятини мющкямляндирмишдир. Молдова кнйазы Стефанын щярби дястяляринин Болгарыстана йцрцшц вя Дунай чайында Османлы донанмасына гаршы щцъумлар Б.-ин Молдовайа сяфяр ет- мясиня сябяб олмушдур (1484). Сяфяр нятиъясиндя Б. Кили (Килийа) вя Аккирман (Белгород) галаларыны тутмуш, Молдова цзяриня иллик верэи гоймуш, бу яразидян Крыма йол ачмышдыр. Ейни заманда османлылар Бессарабийаны яля кечирмиш, Полша яразисиня йцрцш етмишляр. 1484 илдя Венесийа иллик верэисини юдямядийи цчцн Б. тцрклярин нязаряти алтында олан портларда венесийалыларын тиъарятиня гадаьа гоймушдур (1496). Венесийа Османлы ялейщиня Франса иля иттифаг баьладыьы цчцн Б. Далмасийа сащилляриня йцрцш етмиш, Модон вя Корони портларыны яля кечирмиш, Фирули бюлэясиня щцъум етмишдир (1498– 1501). Венесийанын Папалыг, Маъарыстан, Испанийа вя Франсадан алдыьы щярби дястяк иля Османлы торпагларына щцъуму уьурсузлугла нятиъялянди. Истанбулда баьланан сазишя эюря Венесийа йенидян верэи юдямяйя мяъбур олмушду (1501). Б. Маъарыстан иля мцнасибятляри тянзимляйян тиъари вя сийаси сазиш баьламыш (1503), Русийа вя Яндялцс иля ялагяляр йаратмышдыр. Мямлцклярля узунмцддятли мцщарибя апармышдыр (1485–91). Б-ин щакимиййяти дюврцндя Анадолуда баш верян Шащгулу цсйаны йатырылмышдыр (1511).
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
БЯЙАЗИД ЫЫ, Вяли (3.12.1481, Дидимотика – 26.05.1512, Чорлу, Абалар к.) – Османлы султаны [1481–1512], ЫЫ Мещмед Фатещин оьлудур. Йедди йашы оларкян Амасйайа санъагбяйи тяйин едилмишдир. 1473 илдя аьгойунлуларла османлылар арасында баш верян Отлугбели (Тяръан) вурушмасында иштирак етмишдир. Б. султан олдугдан сонра гардашы Ъем иля щакимиййят уьрунда мцбаризя апармыш, ону мяьлуб едяряк щакимиййятини мющкямляндирмишдир. Молдова кнйазы Стефанын щярби дястяляринин Болгарыстана йцрцшц вя Дунай чайында Османлы донанмасына гаршы щцъумлар Б.-ин Молдовайа сяфяр ет- мясиня сябяб олмушдур (1484). Сяфяр нятиъясиндя Б. Кили (Килийа) вя Аккирман (Белгород) галаларыны тутмуш, Молдова цзяриня иллик верэи гоймуш, бу яразидян Крыма йол ачмышдыр. Ейни заманда османлылар Бессарабийаны яля кечирмиш, Полша яразисиня йцрцш етмишляр. 1484 илдя Венесийа иллик верэисини юдямядийи цчцн Б. тцрклярин нязаряти алтында олан портларда венесийалыларын тиъарятиня гадаьа гоймушдур (1496). Венесийа Османлы ялейщиня Франса иля иттифаг баьладыьы цчцн Б. Далмасийа сащилляриня йцрцш етмиш, Модон вя Корони портларыны яля кечирмиш, Фирули бюлэясиня щцъум етмишдир (1498– 1501). Венесийанын Папалыг, Маъарыстан, Испанийа вя Франсадан алдыьы щярби дястяк иля Османлы торпагларына щцъуму уьурсузлугла нятиъялянди. Истанбулда баьланан сазишя эюря Венесийа йенидян верэи юдямяйя мяъбур олмушду (1501). Б. Маъарыстан иля мцнасибятляри тянзимляйян тиъари вя сийаси сазиш баьламыш (1503), Русийа вя Яндялцс иля ялагяляр йаратмышдыр. Мямлцклярля узунмцддятли мцщарибя апармышдыр (1485–91). Б-ин щакимиййяти дюврцндя Анадолуда баш верян Шащгулу цсйаны йатырылмышдыр (1511).
БЯЙАЗИД ЫЫ, Вяли (3.12.1481, Дидимотика – 26.05.1512, Чорлу, Абалар к.) – Османлы султаны [1481–1512], ЫЫ Мещмед Фатещин оьлудур. Йедди йашы оларкян Амасйайа санъагбяйи тяйин едилмишдир. 1473 илдя аьгойунлуларла османлылар арасында баш верян Отлугбели (Тяръан) вурушмасында иштирак етмишдир. Б. султан олдугдан сонра гардашы Ъем иля щакимиййят уьрунда мцбаризя апармыш, ону мяьлуб едяряк щакимиййятини мющкямляндирмишдир. Молдова кнйазы Стефанын щярби дястяляринин Болгарыстана йцрцшц вя Дунай чайында Османлы донанмасына гаршы щцъумлар Б.-ин Молдовайа сяфяр ет- мясиня сябяб олмушдур (1484). Сяфяр нятиъясиндя Б. Кили (Килийа) вя Аккирман (Белгород) галаларыны тутмуш, Молдова цзяриня иллик верэи гоймуш, бу яразидян Крыма йол ачмышдыр. Ейни заманда османлылар Бессарабийаны яля кечирмиш, Полша яразисиня йцрцш етмишляр. 1484 илдя Венесийа иллик верэисини юдямядийи цчцн Б. тцрклярин нязаряти алтында олан портларда венесийалыларын тиъарятиня гадаьа гоймушдур (1496). Венесийа Османлы ялейщиня Франса иля иттифаг баьладыьы цчцн Б. Далмасийа сащилляриня йцрцш етмиш, Модон вя Корони портларыны яля кечирмиш, Фирули бюлэясиня щцъум етмишдир (1498– 1501). Венесийанын Папалыг, Маъарыстан, Испанийа вя Франсадан алдыьы щярби дястяк иля Османлы торпагларына щцъуму уьурсузлугла нятиъялянди. Истанбулда баьланан сазишя эюря Венесийа йенидян верэи юдямяйя мяъбур олмушду (1501). Б. Маъарыстан иля мцнасибятляри тянзимляйян тиъари вя сийаси сазиш баьламыш (1503), Русийа вя Яндялцс иля ялагяляр йаратмышдыр. Мямлцклярля узунмцддятли мцщарибя апармышдыр (1485–91). Б-ин щакимиййяти дюврцндя Анадолуда баш верян Шащгулу цсйаны йатырылмышдыр (1511).
